37-Si e ndryshojnë historinë, posaçërisht ,
Ardian Klosi dhe të tjerët!
(vazhdim i asaj që shqiptarët e sotëm nuk e dinë nga manipulimet e historisë së djeshme)
Pjesa e dytë
Nuk e di se si e priti lexuesi shqiptar pjesën e parë të këtij grupi artikujsh mbi manipulimin e historisë së popullit shqiptar, por tani do t’i tregoj për ekzistencën e një grupi desidentësh bash në zemrën e fashizmit në kohë dhe hapësirë. Krahasimi me brezin e sotëm intelektual tregon se çfarë Burrash ka pasur Shqipëria njëherë e një kohë dhe si i katandisi komunizmi pasardhësit e tyre përgjatë epokës së tij gjakatare. Këtu e ka burimin sentenca që thotë se: shqiptarët e sotëm, të brezit ’50, janë më të këqij se baballarët e tyre dhe shumë më të këqinj se gjyshërit e lavdishëm. Arësyeja e botimit të këtij materiali është e lidhur me botimin e veprës së Fulvio Kordinianos në dy vëllime “Shqipëria” nga ana e botimeve “Almera” me përkthyese Iliriana Angoni, me paralajmërimin e përkthimit nga origjinali. Por vëllimi i dytë ka një paralajmërim shtesë, pa tjetër të shtëpisë botuese, sipas së cilës:
“Historia nuk duhet kurrë të ngjallë frikë dhe as të bëhet e ligsht.
“Fakti” është “fakt” dhe asnjë forcë nuk mund ta bëjë “jo-fakt”……..(f. 5)
Çfarë kërkon shtëpia botuese t’i mbushë mëndjen shqiptarëve se po i dhuron një vepër të mbushur me “fakte” të cilët kërkush nuk mund t’i kthejë në “jo-fakte”? E keqja e kësaj pune është se unë disponoj disa materiale krejt të tjetëra, të lidhura me këtë vepër, të cilën shtëpia botuese “Almera” dhe përkthyesja Iliriana Angoni ja kanë fshehur shqiptarëve duke treguar tendencën e botimit të kësaj vepre nga ana e tyre dhe kujt i shërbejnë ato me këtë veprim.
Së pari shtëpia botuese “Almera”, së bashku me përkthyesen Iliriana Angoni, i kanë përcjellë popullit shqiptar një vepër që nuk përputhet me origjinalin në vëndet më pikante të veprës duke e kthyer “faktin” në “jo-fakt” dhe këtë e kanë realizuar në vëllimin e parë të veprës “Shqipëria”. E thënë më ndryshe vëllimi i parë i veprës së Fulvio Kordinianos nuk është një përkthim pikë për pikë: ajo ka mangësira serioze në dokumenta, harta dhe fjalorin e treguesit të emrave e të frazave e fjalëve shqipe apo latine, apo treguesin e materialit më të rëndësishëm.
Konkretisht në librin e botuar nga botimet “Almera”, 2007, “Shqipëria” me autor Fulvio Kordiniano, vëll. 1, në raport me origjinalin, mungon i gjithë materiali nga faqja 419-451 të ndarë si më poshtë:
1-Dokumenti 1 drejtuar Dioqezës se Sapës në vitin 1632
2-Dokumenti 2 drejtuar kishes shqiptare në vitin 1632 (vini re ka ekzistuar qëndra e Klerit Katolik Shqiptar me aplikim në Shqipëri në atë vit)
3-Treguesi i emrave të atyre gjeografikë e historikë të publikuara në Shqipëri
4-Treguesi i frazave dhe fjalëve shqip ose latinisht
5-Treguesi i lëndës më të rëndësishme
6-Tre hartat (jashte numurit të faqes) përmbajtja e të cilave tenton të revizionojë të gjithë shtritshmërinë e ilirëve sipas pikëpamjes që ka shkenca e sotme shqiptare duke treguar evolucionin e shtritshmërisë së tyre.
Emri i hartës së parë është ILLIRICUM ku do të veçoja: deti që lag brigjet e Ilirisë quhet “Mare D’Albania”, Dardania ndodhet buzë Danubit në rrjedhën e poshtme të tij shumë afër Pontus Euxinus (Detit të Zi). Ilirët janë zotërit e Ballkanit Qëndror e Perëndimorë kur në Jugun e tij janë fise të tjera të cilat autori i librit i diferencon nga ilirët pa e shpjeguar psenë.
Harta e dytë emërtohet “Graecia Sophiani” ku tani Dardania ka zbritur në Kosovën e sotme dhe në vëndin e mëpërparshëm të saj janë vendosur Dakët, deti që lag Ilirinë quhet Adriatik dhe deti që ndan Greqinë nga Azia e Vogël Aegaeum Pelagus. Sipas kësaj harte ilirët janë tkurrur nga dyndjet dake, dalmate që gjithsesi nuk konsiderohen ilirë.
Harta e tretë emërtohet Macedonia, Epiro Livadia, Albania e Ianna ku çfaqen bullgarët, romunët, krahina Dalmate dhe Dukagjini ku ilirët janë zhdukur nga historia. Dmth në këto harta jepen transformimet politike në Ballkanin e asaj kohe. Unë i konsideroj këto tre harta, në qoftë se janë të sakta, si themelin analitik të përmbysjes së konkluzioneve të albanologjisë komuniste dhe mënyrën se ku janë formuar ilirët, si janë transformuar dhe tjetërsuar brënda llojit të tyre. Prej këtij fakti rezulton kërkesa e metodikës së re mbi shpjegimin e atij proçesi ku shkenca e historisë nuk e ka thënë akoma fjalën e saj për defekt të lëvruesve të saj jo vetëm këtu në Shqipëri.
Shtroj pyetjen: përse përkthyesja Iliriana Angoni dhe shtëpia botuese “Almera” botojnë një material të cunguar nga ai i autorit duke u hequr thelbin e pretendimit? Përse ato, së bashku, tentojnë ta mashtrojnë popullin shqiptar me anë të një vepre që duhet konsideruar e saktë për epokën e ilirëve, por e paaftë në intepretimin e lidhjeve të epokave politike jashtë Ilirisë dhe të pasardhësve të tyre. Nuk është vështirë të kuptohet që autori i kësaj vepre ka ecur mbi bazën e tregimeve që gjithsesi nuk përbëjnë as fakt dhe as dokument. E keqja qëndron në mos aplikimin e një metodike, qoftë dhe formale, që të shpjegojë ndryshimet e emërtimeve të fiseve dhe grupfiseve nga ana e historiografisë së vjetër dhe ecurinë përgjatë rendeve shoqërore. Pa dyshim që këtu kemi të bëjmë me defektin kryesor të shkencës së historisë ku dhe autori ynë i vjetër nuk bën përjashtim.
Por kjo nuk është kryesorja në botimin e kësaj vepre dy vëllimshme. Kjo vepër ka brënda një veçori të jashtëzakonshme për kohën kur është çfaqur për herë të parë në Shqipëri. Mbi këtë vepër ka lindur e para desidencë shqiptare në historinë e kombit tonë, për të cilën gjë përkthyesja dhe shtëpia botuese kanë mbajtur një heshtje të plotë duke treguar ose padije ose qëllim të ndërgjegjshëm mbi një ndërgjegje të lavdishme proshqiptare të cilët ato kërkojnë ta përvetësojnë dhe ta tjetërsojnë (unë pretendoj për këtë të fundit). Këtu fillon dhe mbaron ajo lojë politike e filluar më 1945: tjetërsimi i ndërgjegjes së shqiptarëve të shekullit të XX-të. A e kupton përkthyesja dhe shtëpia botuese poshtërsinë e kryer?
Le të shohim se çfarë ka ndodhur në vitet .50 të shekullit të kaluar kur Italia Fashiste kishte shkelur tokën shqiptare për arësyet e saja. Në mars të vitit 1941 prifti italian Fulvio Cordiniano botoi në “Revista d’Albania” artikullin: “L’Albania nella Storia e nella Vita ossia Visione panoramica di un piccolo mondo primitivo” (Shqipëria në histori e në jetë ose shikim panoramik i një bote të vogël primitive) baza teorike e të cilit ishte pikërisht vepra e botuar nga shtëpia botuese “Almera”. Artikullin e përshkruajnë dy linja: së pari, shqiptarët e sotëm janë një popullsi e ardhur në një gjëndje tepër primitive dhe të paciviluzuar; së dyti, shqiptarët e sotëm nuk janë pasardhës të shqiptarëve të kohës së Skënderbeut. Si rrjedhim ardhja e fashistëve në Shqipëri do të kishte dy të mira në këtë vënd: së pari do të qytetëronte këta banorë primitivë dhe, së dyti, do t’i kthente Shqipërinë banorëve të vet autoktonë, që ndodheshin në Itali qysh në kohën mbas vdekjes së Skëndërbeut. Nuk është e vështirë të kuptohet as sot që ky artikull ka qënë pjesë e propogandës fashiste për të justifikuar shkeljen e Shqipërisë më 7 prillit 1939.
Si përgjigje të këtij artikulli lindi lëvizja intelektuale antikordiniano, që na është mbajtur e fshehtë deri më sot, si shumë e shumë ndodhi të tjera. Arësyeja e kësaj të fundit ishte e thjeshtë përse ndodhi kështu: në këtë lëvizje intelektuale merrte pjesë, përveç shtresës së mësonjësve patriotë edhe kleri katolik, i cili u akuzua pas 1944-ës si pjesa më antikombëtare e popullit tonë, që në fakt ka qënë qëndra kombëtare e lëvizjeve shoqërore për çlirim kombëtar në një masë të tillë sa duhet pranuar pa frikë se ekzistenca e gjuhës dhe e kombit tonë duhet t’i dedikohet maksimalisht vetëm këtij kleri (këtu nuk ka rëndësi forma fetare, por ekzistenca e elementit njeri). Fill mbas publikimit të artikullit të italianit u shkruan një sërë artikujsh kundra tij dhe përfundimisht inteligjenca shqiptare e atyre kohërave, nën hundën e shkelësit fashist, mori përsipër mbrojtjen e popullit shqiptar. Ne muarëm për bazë dy artikuj kryesorë të asaj kohe ku del në pah si dhe pse lindi desidenca shqiptare dhe përse ju kundërvunë artikullit të Fulvio Cordinianos.
I pari për nga rëndësia, pasi tregon si lindi desidenca, është artikulli i Nikë Barcolla-s, pas të cilit fshihej kleriku Patriot, me të madhe, Dom Nikollë Mazreku. I ashpër në fillimin e tij, prifti shqiptar merr përsipër mbrojtjen e kombit tonë nën titullin “Skandali “Cordiniano” dhe mprojtja e kombit shqiptar” e cila fillon me sentencën aristoteliane: “…mos me u idhnue kur lupet, asht marri”; dhe përfundon me vargjet e të madhit Fishtë:
Jo po as desht djalli Shqipni
Jo po as desht hasmi shqiptarë
Qe pra sot po ka Shqipni
Qe pra sot po ka shqiptarë
Artikulli i dytë qe me një gamë më të gjërë pjesmarësish. Atë e nënshkruan njëzet (20) profesorët e liceut shtetëror të Shkodrës nën titullin “Cordiniano në gjyq përpara botës”. E filluar me vargjet e poetit tonë kombëtar, Gjergj Fishtës:
Ne jemi t’bijt e një fisi të përmëndun,
n’dorë, qi i ndriti si rrfeja çeliku,
qi e qestisë veç t’u dridhun anmiku,
qi t’tanë bota kah besa e nderon.
(këto vargje janë bërë promotori i ndryshimit të gjenezës së popullit shqiptar mbi një bazë të re filozofike).
artikulli përfundon me emrat e të nënshkruarve. Nuk i dhamë rëndësi përmbajtjes së artikullit, por pikërisht këtyre emrave, diferencimi i të cilëve tregoi përse lindi desidenca shqiptare.
Duke menduar se lexuesi nuk do të mërzitet, po japim emrat e këtyre profesorëve (ky nuk është titull profesioni, por titull kombëtar) që muarën mbi vete mbrojtjen e populli tonë nën hundën e shkelësit të tokës shqiptare. Ata janë:
Ismail Anamali Kasem Bajrami
Zef Kurti Pashko Geci
Taib Shkodra Prenk Kaçinari
Kolë Margjini Mark Ndoja
Fadil Repishti Kolë Prela
Simon Rrota Injac Gj. Ndoja
Rexhep Neziri Simon Dedej
Kel Ujka Zef Pali
Qazim Turdiu Filip Ndocaj
Gjergj Canco Gaspër Pali
Pas gjithë këtyre a nuk kemi ne të drejtë të themi se arësyeja pse lindi desidenca shqiptare është e lidhur me përcaktimet e parimeve që do të ndërtonin historinë e ardhëshme të popullit tonë. Dhe kur shohim se si u katandis shoqëria e jonë sot arrijmë në konkluzionin se rryma desidente e asaj kohe kishte plotësisht të drejtë, prandaj jemi të detyruar të ndjekim rrugën e tyre. A nuk do të thotë kjo se ka ardhur koha që të ndryshohet opinioni për ata intelektualë dhe t’i bëhet e qartë popullit tonë e vërteta mbi luftën e madhe që ka bërë shtresa më progresive e tij për çlirimin kombëtar dhe unitetin e tij? Përse shtresa e atëhershme intelektuale ndryshon si nata me ditën nga shtresa e sotme qoftë dhe vetëm në fushën e desidencës? Përse shtresa e sotme e intelektualëve shqiptarë vetëm mashtron një popull të tërë?
Atëhere, përse autorët e botimit shqip të veprës së Cordinianos manipulojnë veprën e italianit dhe nuk i tregojnë shqiptarëve të vërtetën e atyre viteve rreth kësaj vepre?
Tiranë 28.11.2009
botohet me rastin e 25 nëndorit, ditës së fitores mbi nazi-fashizmin nga ana e nacionalistëve shqiptarë