145 – Perberja ETNIKE e popullates shqipfolese
(pse e ka fshehur dhe fallsifikuar historiografia komuniste kete FAKT)
Fshehja dhe fallsifikimi i ketij fakti perben te gjithe esencen e komunizmit te aplikuar ne shtetin shqiptar pas 1945. Ne kete rast do te analizojme perberjen njerezore te popullates shteterore shqiptare, duke vene ne pah fillimisht sasine dhe vend-ndodhjen e popullatave emigratore qe bashkejetojne me shqiptaret autoktone, por prej nga buron dhe larmia dialektikore e gjuhes shqipe, por dhe e ashtequajtura tolerance fetare.
Thelbi i ketij problemi nuk qendron ne ekzaminimin sasior apo cilesor te POZITIVITETIT SOCIAL qe keto popullata emigratore i kane dhene te vetmes popullate autoktone te gadishullit ballkanik, por ne zbulimin e aresyes perse keto popullata nuk e zhvilluan kete popullate autoktone, te pakten me afersi, sipas nivelit social te vendit te tyre te origjines, por ju nenshtruan asaj edhe pse sasia numerike e popullatave emigratore ne shtetin shqiptar eshte disa here me e madhe se e vendasve. Per ta thene sakte keto popullata emigratore i bene mire, shume mire bile, popullates vendase, por i bene keq, shume keq bile, vetes se tyre duke u bere shkaku i vetem i konflikteve historiko-politike ne brendesi te popullates shqipfolese pergjate shekullit te XX-te. Shpallja e Pavaresise (1912), revolta e Haxhi Qamilit (1913-1915), revolta e Qershorit 1924, kryengritja e Fierit (1935), kryengritja e Delvines (1937), levizja komuniste (1939), lufta nac-cli. (1943-1944) dhe vete socializmi shqiptar (1945-1991), ne thelb te tyre kane konfliktin midis popullatave emigratore me popullaten vendase.
Per nga rendesia e rolit qe kane luajtur mbi popullaten vendase keto popullata emigratore renditen:
1- Egjyptianet, shtrihen ne te gjithe Shqiperine.
2- Vllehet, shtrihen ne te gjithe Shqiperine.
3- Otomanet, kryesisht ne Shqiperi te Mesme midis lumenjve Mat dhe Osum. Ketu perfshihen edhe popullatat me prejardhje indiane, arabe, iraniane, irakiane, qe me vone jane shperndare ne te gjithe Shqiperine
4- Vrakacoret, ne rrethin e Shkodres. Sot te larguar.
5- Goranet, ne rrethin e Kukesit, por shumica e tyre ne Kosove. Eshte i paqarte pozicioni i Gorareve ne rrethet e Korce-Pogradec.
6- Gollobordasit, ne rrethin e Dibres, por shumica e tyre ne Maqedonine e Veriut.
7- Maqedonasit, ne rrethin e Korces –Liqeni i Prespes.
8- Greket, ne rrethin e Gjirokastres dhe Sarandes, por te shperndare ne te gjithe Shqiperine.
9- Hebrejt, kryesisht Sarande, Berat, Vlore. Shume prej tyre te larguar pas 1992.
Raporti i popullateve emigratore me popullaten vendase eshte afersisht 3/1.
Por para mbi 100 vjeteve “dikush” beri nje permbledhje te gjendjes fetare dhe gjenetike te shqiptareve duke percaktuar sasine numerike te kesaj gjendje. Autori ne fund ndertoi tabelen permbledhese sipas tre formave te besimeve fetare. Une mora ne konsidetare vetem ato zona qe kishin ne perberje ato popullata qe emertoheshin shkjé dhe muhamedane, meqenese perbenin shumicen absolute.
Sipas nje materiali (Kemal H. Karpat, Popullsia Osmane 1830-1914, Tirane 2017, f. 25, 48, 51, 52) rezulton qe popullata vllehe, e konvertuar ne muslimane, eshte implementuar ne brendesi te popullates shqiptare duke e humbur gjenezen e saj etnike. Pikerisht kjo popullate emigratore, duke u grabitur identitetin kombetar shqiptareve i ka sjelle atyre nje ngaterrese te lidhur me ngjarjet e mevonshme ne fushen e gjuhesise teorike. Kete e kuptojme nga autoret e epokes komuniste, qe sot shkruajne: “Mendimi mbizoterues eshte se pikerisht keto grupe te popullsive jane paraardhesit e atyre vatrave latinishtfolese, prej te cilave rrodhi nje gjuhe e afert me dalmatishten, qe njihet me emrin vllahishte, rrjedhimisht, ata ishin ilire e greke te romanizuar, popullsi autoktone ne vatrat ku jetojne sot, natyrisht ne nje numer shume me te vogel sesa ne antikitetin e vone e ne mesjete. Pra, vllehet jane vendas, grupe te vogla te popullsise se lashte te Ballkanit, ndersa emri vllah i tyre ka origjine gotike-gjermane” (Prof. Dr. Thoma Murzaku, Vllehte e Shqiperise-Ilire autoktone te romanizuar, ne Studime albanologjike, numer special, viti IX (10), 2004/2, f. 75), por ne asnje rast ky autor nuk ka kerkuar verifikimin e ngjyres se lekures, mbi cbaze percaktohet prejardhja racore sado e larget apo e afert qofte. Interesant eshte fakti qe pedagogu i historise pranon autoktonine e vlleheve te natyralizuar shqiptare dhe nuk eshte i afte te argumentoje ne asnje rast autoktonine e shqiptareve. Hajde e kuptoje lojen me shkencen e gjuhesise qe luhet ne kete rast dhe cfare interesi te fshehte kane pasur dhe kane individet e popullates vllehe, pervec faktit te grabitjes se identitetit kombetar qe i kane bere shqiptareve dhe qe sot e konsiderojne si te tyren. Mendoj qe edhe dinakeria komuniste nuk mund te kete qene kaq e sterholluar ne krimin e vet.
Por ajo qe e diskretiton kete fallsifikim te Historise te shqiptareve per kete teme eshte nje liber i Lorenco Viezzoli S.J., “Shqypnia, njoftime gjeografike shtetistike-administrore”, Lezhe 2014, por te ribotuar per te pesten here, kesaj radhe edhe ne Shqiperi, Shkoder me 1923, me nje paraqitje nga Willy Kamsi (foto 1, 2).
Ky diskretitim eshte i lidhur ne radhe te pare me fshehjen e identitetit te nje pjese te popullatave emigratore, te cilat nuk kane dashur te duken perpara shqiptareve si te tille. Pervec lidhjeve te shumefishta martesore me popullaten vendase, kjo popullate pushtoi arsimin shqiptar, pushtetit politik pas vitit 1923 per interesa te panjohura, por mbi te gjitha e fshehu prejardhjen e vet biologjike. Pikerisht ky liber kete gje e zbardh ne te gjithe permasen me te mundeshme. Por me perpara duhet vene ne dukje dicka, pak e komplikuar per veshet e shqiptareve: autori nuk ka vene ne dukje ne asnje rast termin Orthodoks, si forme besimi fetar nder shqiptare, por eshte kufizuar ne emertimin SHKJĖ per te gjithe ata shqiptare qe nuk jane Muhamedane apo Katolike. A eshte ky nje nenkuptim qe ne mes te shqiptareve nuk ka pakica greke dhe cdo ortodoks shqiptar eshte SHKJĖ (dmth edhe per rastin e Dropulliteve kemi rastin e konvertimit te tyre nga Vlleh ne Grek), apo autori nuk eshte futur kaq thelle ne brendesi te ketij problemi, do ta shohim ne vazhdim se cfare ka dashur t’u transmetoje autori shqiptareve me keto konstatime. Ne te vertete autori gjate shtjellimit te ketyre problemeve i ka permendur termat Vllah (kur flet per Moskopolin-Voskopojen) dhe Grek (kur flet per Apollonine) krahas termit shkja.
Autori na ka dhene popullatat e prefekturave te Shqiperise ne vitin 1922, me shtrirje nga Veriu drejt Jugut me pjesmarrje ne ushtrine Austro-ungareze ne Luften e viteve 1914-1918.
Keshtu per Prefekturen e Dibres ka edhe keto te dhena specifike vecanerisht per:
Brezhdani…me 1061 banore, nder te cillët 13 shkjé e 1048 moham (f. 51).
Fushaj….. me 618 banore nder te cillët 13 shkjé e 605 mohamedan (f. 52).
Suhodolli….me 634 banore nder te cillët 14 shkjé e 620 mohamedan (53).
Ndersa per Krahinen e Maqellares shkruhet per disa katunde (f. 54-55),
– foto 3, 4:
Banishta…. me 207 banore nder te cillët 147 shkjé e 60 mohamedan
Dovolani…. me 309 banore nder te cillët 51 shkjé e 258 mohamedan
Herbeli…. me 213 banore nder te cillët 136 shkjé e 77 mohamedan
Kerçisht i eper….. me 234 banore nder te cillët 197 shkjé e 37 mohamedan.
Maqellara….. me 386 banore nder te cillët 96 shkjé e 290 mohamedan.
Oboku….. me 270 banore nder te cillët 106 shkjé e 164 mohamedan.
Per Nenprefekturen e Zerqanit per disa katunde shkruhet (f. 56):
Gropa…. me 717 banore nder te cillët 8 shkjé e 709 mohamedan.
Lepuraku….. me 679 banore nder te cillët 10 shkjé e 669 mohamedan.
Per Krahinen e Grykes per disa katunde shkruhet (f. 60):
Gryka….. me 794 banore nder te cillët 7 shkjé e 787 mohamedan.
Per Krahinen e Këthellës per disa katunde shkruhet (f. 61):
Kurdarija….. me 1437 banore nder te cillët 11 katolik, 21 shkjé e 1405 mohamedan.
Lisa….. me 1577 banore nder te cillet 3 katolik, 8 shkjé e 1566 mohamedan.
Per Prefekturen e Durcit. Kryegjyteti i kesaj prefekture asht Durci. Ka pasur 4 lagje me 4175 banore, nder te cillët 175 katolik, 1539 shkjé e 2457 mohamedan (f 62 – foto 5).
Nder rrethe te Durcit gjinden edhe keto katunde:
Arapaj-Rashbulli me 284 banore nder te cillët 21 shkjé e 263 mohamedan,
Juba-Dushku (Qinglloraj, Vallnina) me 415 banore nder te cillët 112 katolik, 198 shkjé e 105 mohameda,
Pjeshkeza me 271 banore nder te cillët 35 shkjé e 236 mohamedan,
Rrethi me 384 banore nder te cillet 72 shkjé e 322 mohamedan,
Shinavlashi me 391 banore nder te cillët 38 katolik, 188 shkjé e 165 mohamedan
Spitalli me 147 banore gati te gjithe shkjé,
Sukthi me 853 banore nder te cillët 161 katolik, 134 shkjé e 558 mohamedan,
Xhavzotaj me 610 banore nder te cillët 15 shkjé e 595 mohamedan (f. 63).
Nenprefektura e Shijakut
Kryevendi i ksaj nenprefekture asht Shijaku me 1028 banore nder te cillët 17 shkjé e 1011 mohamedan (f. 64 – foto 6).
Krahina e Ishmit ka edhe keto katunde:
Gjëmza me 73 banore nder te cillët 13 shkjé e 60 mohamedan,
Hamalla e vogel me 90 banore nder te cillët 5 shkjé e 85 mohamedan,
Kurata me 231 banore nder te cillët 7 shkjé e 224 mohamedan,
Rrushkulli me 162 banore nder te cillët 61 katolik, 87 shkjé e 14 mohamedan (f. 67).
Krahina e Milotit permban edhe katondin e Gurzit me 1093 banore nder te cillët 961 katolik, 8 shkjé e 124 mohamedan (f. 69).
Nenprefektura e Tiranes me kryevend Tiranen, kryeqytetin e Shqiperise me 10.251 banore nder te cillet 18 katolik, 757 shkjé e 9468 mohamedan (f. 70 – foto 7).
Nenprefektua e Kavajes me kryevend Kavajen me 5453 banore nder te cillët 1111 shkjé e 4342 mohamedan (foto 8) ku gjenden edhe keto katunde:
Bashtova me 37 banore nder te cillët 17 shkjé e 20 mohamedan,
Grethi me 175 banore nder te cillët 159 shkjé e 16 mohamedan,
Rrikaj me 143 banore nder te cillët 53 shkjé e 90 mohamedan,
Shelku me 42 banore gati te gjithe 21 shkjé,
Stërbegaj me 218 banore nder te cillët 20 shkjé e 198 mohamedan,
Vila me 160 banore nder te cillët 75 shkjé e 85 mohamedan (f. 74,75,76)
Prefektura e Elbasanit me kryevend Elbasanin me 10.101 banore nder te cillët 1692 shkjé e 8409 mohamedan (foto 9) edhe me keto katunde:
Bradasheshi me 363 banore nder te cillët 77 shkjé e 286 mohamedan,
Karakullaku me 43 banore nder te cillët 19 shkjé e 24 mohamedan,
Shengjoni me 181 banore gati te gjithe shkjé (f. 76, 77, 78, 79).
Krahina e Durres ka edhe keto katunde:
Bejliku me 219 banore nder te cillët 53 shkjé e 166 mohamedan,
Belsh me1142 banore nder te cillët 14 shkjé e 1128 mohamedan,
Cerriku me 359 banore nder te cillët 99 shkjé e 263 mohamedan,
Gjurala me 183 banore nder te cillët 7 shkjé e 176 mohamedan (f. 80).
Krahina e Shpates ka edhe keto katunde:
Bathesi me 56 banore nder te cillët 35 shkjé e 21 mohamedan,
Bizhdani me 55 shkjé,
Buarsi me 168 banore nder te cillët 142 shkjé e 26 mohamedan,
Gjergjani me 430 banore nder te cillët 39 shkjé e 391 mohamedan,
Gjimarej me 383 banore nder te cillët 310 shkjé e 73 mohamedan,
Gostima me 144 banore nder te cillët 15 shkjé e 129 mohamedan,
Joranishti me 130 shkjé,
Kodra Bujarsi me 130 banore nder te cillët 38 shkjé e 92 mohamedan,
Kryezjarthi me 102 shkjé,
Kuqani me 205 shkjé,
Lopati me 48 banore nder te cillët 11 shkjé e 37 mohamedan,
Lukani me 54 banore nder te cillët 22 shkjé e 32 mohamedan,
Malasenji me 151 banore nder te cillët 49 shkjé e 102 mohamedan,
Nezhani me 110 shkjé,
Pashtreshi me 221 shkjé,
Selta me 252 shkjé,
Shelqani me 385 banore nder te cillët 373 shkjé e 12 mohamedan,
Shirgjani me 150 banore nder te cillët 20 shkjé e 130 mohamedan,
Shtermeni me 519 banore nder te cillët 479 shkjé e 40 mohamedan,
Sterstani me 109 banore gati te gjithe shkjé,
Trapzanishti me 155 banore nder te cillët 147 shkjé e 8 mohamedan,
Tudani me 47 banore nder te cillët 40 shkjé e 7 mohamedan,
Valeshi me 335 banore nder te cillët 324 shkjé e 11 mohamedan,
Xhiberreshi me 48 shkjé,
Zavalina me 341 shkjé (f. 80, 81, 82).
Nenprefektura e Peqinit me kryeqender Peqinin me 1608 banore nder te cillët 8 shkjé e 1600 mohamedan (foto 10).
Por ka dhe dy katunde te cuditshem me emrin:
Hasmashej me 177 mohamedan,
Hasmashej e vllahve me 129 muhamedane (f. 84), pa dhene shpjegime mbi emertimin e nenvizuar nga une, por qe me con ne perfundimin se kemi te bejme me popullata vllehe te konvertuar ne muhamedane.
Nenprefektura e Gramshit ka Krahinen e Shenapremtes me dy katunde:
Grabova e keshtene me 393 shkjé,
Grabova myslimane me 407 mohamedan (f. 88).
Prefektura e Beratit me kryevend Beratin me 9006 banore nder te cillët 3881 shkjé e 5125 (foto 11) mohamedan, duke pasur edhe keto katunde:
Dushniku me 123 shkjé,
Lapardha me 754 banore nder te cillët 62 shkjé e 692 mohamedan,
Morava me 103 banore nder te cillët 81 shkjé e 22 mohamedan,
Mali i bardhe me 51 shkjé,
Paftali me 595 banore nder te cillët 274 shkjé e 321 mohamedan,
Sadovica me 382 banore nder te cillët 277 shkjé e 105 mohamedan,
Sinja me 406 banore nder te cillët 303 shkjé e 103 mohamedan (f. 89, 90, 91, 92).
Krahina e Kapinoves ka edhe katundet:
Malishova me 286 shkjé,
Polovina me 280 banore nder te cillët 84 shkjé e 196 mohamedan (f. 93).
Krahina e Roskovecit ka edhe katundet e meposhtme:
Konesbalta me 103 shkjé,
Kurjani me 228 banore nder te cillët 19 shkjé e 209 mohamedan,
Kutalli me 157 banore nder te cillët 56 shkjé e 104 mohamedan,
Morava me 284 banore nder te cillët 38 shkjé e 246 mohamedan,
Pobrati me 325 banore nder te cillët 114 shkjé e 211 mohamedan,
Protoduari me 80 banore nder te cillët 64 shkjé e 16 mohamedan,
Syzeza me 170 shkjé,
Vojvodani me 40 banore nder te cillët 21 shkjé e 119 mohamedan,
Vokopola me 380 shkjé (f. 94, 95).
Nenprefektura e Lushnjes (f. 95-101, foto 12, 13) me kryevend Lushnjen me 1687 banore nder te cillët 354 shkjé e 1333 mohamedan. Ka ne brendesi edhe katundet e meposhtme:
Allkani me 92 banore nder te cillët 48 shkjé e 44 mohamedan,
Bicani i vjeter me 163 banore nder te cillët 89 shkjé e 74 mohamedan,
Bishqethuni me 281 shkjé,
Çarshi me 66 banore nder te cillët 48 shkjé e 18 mohamedan,
Çifligu i ri me 122 banore nder te cillët 42 shkjé e 80 mohamedan,
Çukasi me 205 banore nder te cillët 14 shkjé e 191 mohamedan,
Derexhiku me 440 banore nder te cillët 75 shkjé e 365 mohamedan,
Feras Kozara me 188 banore nder te cillët 54 shkjé e 134 mohamedan,
Fjer Kozara me 87 banore nder te cillët 16 shkjé e 71 mohamedan,
Fjer Vejsbeja me 238 banore nder te cillët 227 shkjé e 11 mohamedan,
Golemi me 352 banore nder te cillët 89 shkjé e 263 mohamedan,
Goriçane me 223 shkjé,
Gramshi me 361 banore nder te cillët 58 shkjé e 303 mohamedan,
Kadijani me 101 shkjé,
Karbunara me 1353 banore nder te cillët 185 shkjé e 1168 mohamedan,
Kasembejani me 242 banore nder te cillët 109 shkjé e 133 mohamedan,
Kemishtani me 202 banore nder te cillët 165 shkjé e 37 mohamedan,
Koçani me 138 banore nder te cillët 43 shkjé e 95 mohamedan,
Kosova e madhe me 190 banore nder te cillët 45 shkjé e 145 mohamedan,
Kozara me 242 banore nder te cillët 223 shkjé e 19 mohamedan,
Kruati i eper me 480 banore nder te cillët 442 shkjé e 38 mohamedan,
Kruati i poshter me 526 banore nder te cillët 377 shkjé e 149 mohamedan,
Lifani i ri me 70 banore nder te cillët 6 shkjé e 64 mohamedan,
Lifani i vjeter me 191 banore nder te cillët 98 shkjé e 93 mohamedan,
Lumthi me 139 shkjé,
Maxhani me 133 shkjé,
Mertishi me 361 banore nder te cillët 314 shkjé e 47 mohamedan,
Murrizi me 132 banore nder te cillët 83 shkjé e 49 mohamedan,
Salca – Kozara me 127 banore nder te cillët 63 shkjé e 64 mohamedan,
Sejmenëzi me 61 banore nder te cillët 17 shkjé e 44 mohamedan,
Senez – gorja me 35 shkjé,
Shakulla me 112shkjé,
Shënapremtja – Elmasi me 64 banore nder te cillët 51 shkjé e 13 mohamedan,
Sopeza me 117 banore nder te cillët 26 shkjé e 91 mohamedan,
Thana me 161 banore nder te cillët 27 shkjé e 134 mohamedan,
Toshkeza me 203 banore nder te cillët 157 shkjé e 45 mohamedan,
Zajman – Këmishtani me 34 banore gati te gjith shkjé,
Zhymi me 116 shkjé.
Krahina e Libofshes ka edhe keto katunde:
Alibejani me 135 banore nder te cillët 128 shkjé e 7 mohamedan,
Ardenica me 169 banore nder te cillët 11 shkjé e 158 mohamedan,
Babunja me 238 banore nder te cillët 20 shkjé e 218 mohamedan,
Bitani me 108 banore nder te cillët 35 shkjé e 73 mohamedan,
Çifliku i madh me 305 shkjé,
Çipllaka – Elbasani me 85 banore nder te cillët 23 shkjé e 62 mohamedan,
Çipllaka – Monastir me 132 shkjé,
Damllas Minja me 196 banore nder te cillët 187 shkjé e 9 mohamedan,
Fjer Semani me 182 shkjé,
Gogolani me 32 shkjé,
Gozhdorani me 129 shkjé,
Gemkuqi me 73 shkjé,
Gungasi me 76 shkjé,
Hadani me 110 shkjé,
Hasturkani me 140 shkjé,
Havalejas Tuzlla me 83 shkjé,
Iriquasi me 60 shkjé,
Karavasta me 291 banore nder te cillët 224 shkjé e 67 mohamedan,
Kolonja me 235 shkjé,
Kundja me 48 shkjé,
Kurakjasi me 46 shkjé,
Libofsha me 749 banore nder te cillët 630 shkjé e 119 mohamedan,
Metani me 257 banore gadi te gjith shkjé,
Muçjasi me 128 banore nder te cillët 54 shkjé e 74 mohamedan,
Ndërnemani me 150 shkjé,
Pervasi me 71 banore nder te cillët 54 shkjé e 17 mohamedan,
Petova me 171 banore nder te cillët 33 shkjé e 138 mohamedan,
Resomani me 90 shkjé,
Rrethi i Libofshes me 67 shkjé,
Rrunga me 45 shkjé,
Rrunga e vjeter me 61 shkjé,
Rystemi me 123 shkjé,
Shengjergji me 56 shkjé,
Vanari me 95 shkjé,
Vojkahi me 176 banore nder te cillët 150 shkjé e 26 mohamedan,
Krahina e Bubullimës ka edhe keto katunde:
Brostari me 146 banore nder te cillët 62 shkjé e 84 mohamedan,
Bubullima me 717 banore nder te cillët 687 shkjé e 30 mohamedan,
Delisufani me 214 banore nder te cillët 51 shkjé e 163 mohamedan,
Eskani me 151 banore nder te cillët 146 shkjé e 5 mohamedan,
Gjakolli me 117 banore nder te cillët 95 shkjé e 22 mohamedan,
Gjonaj me 131 banore nder te cillët 28 shkjé e 103 mohamedan,
Godoleshi me 48 shkjé,
Gorreja me 214 shkjé,
Gurreza e madhe me 312 banore nder te cillët 102 shkjé e 210 mohamedan,
Gurreza e vogel me 202 banore nder te cillët 82 shkjé e 120 mohamedan,
Halilani me 279 banore nder te cillët 242 shkjé e 37 mohamedan,
Imshta me 762 banore nder te cillët 132 shkjé e 630 mohamedan,
Kadipashani me 271 banore nder te cillët 141 shkjé e 130 mohamedan,
Kamçishti me 308 banore nder te cillët 174 shkjé e 134 mohamedan,
Pirra me 243 banore nder te cillët 170 shkjé e 73 mohamedan,
Rrapeza me 320 banore nder te cillët 309 shkjé e 11 mohamedan,
Rrethi i Koçojës me 191 banore nder te cillët 168 shkjé e 23 mohamedan,
Verri me 272 shkjé,
Zhelizhani me 304 banore nder te cillët 194 shkjé e 110 mohamedan,
Nenprefektura e Fjerit ku kryevendi i saj asht Fjeri me 1493 banore nder te cillët 991 shkjé e 502 mohamedan (f. 101-106, – foto 14), duke permbajtur edhe keto katunde:
Balteja Hysejn Bej me 63 banore nder te cillët 7 shkjé e 56 mohamedan,
Bishani me 102 banore nder te cillët 71 shkjé e 31 mohamedan,
Brostar Dhima me 241 banore nder te cillët 199 shkjé e 42 mohamedan,
Brostar Ferkoja me 187 banore nder te cillët 99 shkjé e 88 mohamedan,
Çeligrada me 75 shkjé,
Driza me 400 banore nder te cillët 115 shkjé e 285 mohamedan,
Dukasi (Çobani, Islami) me 310 banore nder te cillët 8 shkjé e 230 mohamedan,
Fjerëza Rova me 52 banore nder te cillët 22 shkjé e 30 mohamedan,
Frakulla Pashaj me 173 banore nder te cillët 155 shkjé e 18 mohamedan,
Frasheri Shelqishta me 107 shkjé,
Griza me 74 shkjé,
Havalejasi me 61 shkjé,
Jaruha me 13 banore nder te cillët 6 shkjé e 7 mohamedan,
Kazaraqi a Kafarani me 341 banore nder te cillët 78 shkjé e 263 mohamedan,
Krapsi (Adashi, Gropa) me 421 banore nder te cillët 35 shkjé e 386 mohamedan,
Kryegiata me 50 shkjé,
Levani i Samares me 157 banore nder te cillët 126 shkjé e 31 mohamedan,
Levani i Shabanit me 170 banore nder te cillët 158 shkjé e 12 mohamedan,
Marina (Pasha, Virjoni) me 321 shkjé,
Mbyeti me 102 banore nder te cillët 36 shkjé e 66 mohamedan,
Memkani me 93 banore nder te cillët 82 shkjé e 11 mohamedan,
Metalli me 58 shkjé,
Murtejani me 71 shkjé,
Peshtani i madh me 985 banore nder te cillët 123 shkjé e 862 mohamedan,
Pisha me 126 shkjé,
Pojani Çifçi me 155 shkjé,
Poroja me 112 banore nder te cillët 72 shkjé e 40 mohamedan,
Qari Pashaj (Qari Elbasani, Qari Pasha) me 168 banore nder te cillët 51 shkjé e 117 mohamedan,
Qenasi me 129 shkjé,
Radostina e Dhimës me 52 shkjé,
Radostina e Faskojes me 272 banore nder te cillët 8 shkjé e 264 mohamedan,
Rrethi Numan Bej me 119 banore nder te cillët 114 shkjé e 5 mohamedan,
Shelqishta me 291 shkjé,
Sheqi i madh me 306 banore nder te cillët 164 shkjé e 142 mohamedan,
Sheqi i vogel me 176 shkjé,
Shtyllasi me 122 banore nder te cillët 93 shkjé e 29 mohamedan,
Verbasi me 136 banore nder te cillët 84 shkjé e 52 mohamedan,
Zharëza me 230 banore nder te cillët 45 shkjé e 185 mohamedan.
Krahina e Semanit ka edhe keto katunde:
Balteza Kotja me 220 banore nder te cillët 116 shkjé e 104 mohamedan,
Bufasi me 31 banore nder te cillët 13 shkjé e 18 mohamedan,
Daullasi me 57 banore gati te gjithe shkjé,
Gjokalli Rina me 61 shkjé,
Grekalli me 58 banore nder te cillët 42 shkjé e 16 mohamedan,
Gremli Hasan me 47 shkjé,
Gryka Murizi me 136 shkjé,
Hamilli me 50 banore nder te cillët 36 shkjé e 14 mohamedan,
Hasalli me 286 shkjé,
Hoxhara me 75 shkjé,
Kavakli me 139 shkjé,
Kerkutasi me 172 shkjé,
Marinasi me 47 shkjé,
Matka Dhespoti me 88 shkjé,
Muçani me 104 shkjé,
Mujalli me 226 shkjé,
Nikasi me 58 shkjé,
Petoshani me 97 shkjé,
Ramani me 112 shkjé,
Rrethi Stavreja me 21 shkjé,
Semani me 231 shkjé,
Sheqi i Ramanit me 124 shkjé,
Sh’Pjeter Kosta me 79 banore nder te cillët 63 shkjé e 16 muhamedan,
Sh’Pjeter Sakoja me 35 banore gati te gjithe shkjé,
Shterpasi me 51 shkjé,
Sulaj me 193 banore nder te cillët 117 shkjé e 76 mohamedan,
Topoja Qerimi me 70 banore gadi te gjith shkjé,
Topoja Stefani me 89 shkjé,
Zhavari me 69 shkjé,
Nenprefektura e Mallakastres ka pasur edhe keto katunde:
Hekali me 275 banore nder te cillët 10 shkjé e 265 muhamedan,
Panakori me 541 banore nder te cillët 36 shkjé e 505 muhamedan,
Qyqeni me 87 banore nder te cillët 27 shkjé e 60 muhamedan,
Krahina e Cakranit ka pasur edhe keto katunde:
Belishova me 885 banore nder te cillët 16 shkjé e 839 muhamedan,
Cakrani me 2144 banore nder te cillët 36 shkjé e 2108 muhamedan,
Kreshpani me 1277 banore nder te cillët 63 shkjé e 1214 muhamedan,
Prefektura e Vlores*) (shenimi *) thote: “Masi tri prefekturat e Vlores, te Gjinokastres, e Korces kohen e luftes 1914 – 1918 s’u gjetne ne dore t’ushtrise austro-ungare, s’mujti kjo m’e ba njehsimin e tyre. / Prandej popullsia e ktyne tri prefektuave a nxjerre prej: Justin Godart, L’Albanie en 1921 e prej brochuret: Refutation des Argumenta de M. Venizelos pour etablir les droits de l’Hellenisme en Epire du Nord, Boulogne (Seine) 1919”.
Kryevendi i jksaj prefekture asht Vlora me 7500 banore, ndersa e gjithe nenprefektura e Himares ka 10.648 banore (f. 109).
Prefektura e Gjinokstres ndahet ne 7 nenprefektura me 104.098 banore:
1-Nenprefektura e Gjinokastres me 41.440 banore.
2-Nenprefektura e Kurveleshit me 4.824 banore.
3-Nenprefektura e Delvines me 21.940 banore.
4-Nenprefektura e Konispolit
5-Nenprefektura e Permetit me 23.074 banore.
6-Nenprefektura e Tepelenes me 12.820 banore.
7-Nenprefektura e Libohoves
Kryevendi i kesaj prefekture asht Gjinokastra me 11.000 banore (f. 112, 113).
Prefektura e Korçës ndahet ne 5 nenprefektura me 110.33 banore:
1-Nenprefektura e Korçës me 68.680 banore.
2-Nenprefektura e Kolonjes me 20.884 banore.
3-Nenprefektura e Leskovikut me 10.448 banore
4-Nenprefektura e Bilishtes me 1.739 banore.
5-Nenprefektura e Pogradecit me 8.588 banore (f. 118-119).
Kryevendi i kesaj prefekture asht Korça me 23.243 banore nder te cillët 17.779 shkjé e 5464 mohamedane (f. 120 – foto 15).
Krahina e Oparit ka edhe keto katunde:
Karbanjozi me 49 shkjé,
Misrasi me 53 banore nder te cillët 21 shkjé e 32 muhamedane,
Opari me 61 shkjé.
Ne kete material jane marre ne konsiderate vetem vendbanimet me popullsi ka jane te pranishem vllehet (shkjét), sepse per kete kategori pretendohet se jane shkrire me popullsine vendase duke e humbur identitetin e tyre. Ky material na tregon se kjo nuk eshte e vertete, por gjitheshka ka ndodhur pas 1945 dhe aty fshihet dicka shume me e madhe sesa percaktimi i identitetit gjenetik te popullatave emigratore qe kane depertuar ne Shqiperi.
Por duhet pranuar qe ne favor te tezes se Thoma Murzakes ekzistojne punime te para njeshekullore te shprehura ne librin e Costantino Burileanu, Per iden maqedo-romene, Durres 2016 (foto 16, 17);
sic jane kunder nje seri punimesh mbi kete teme te botuara ne Rumani:
– Iulia Wisoşenschi, Emil Ṭȋrcomnicu, Cătălin Alexa,“Lecturi vizuale” etnologice la aromȃnii din Albania – Cȃmpia Muzachiei – Memoria, tradiţie, patrimoniu, Bucureşti 2015 (foto 18, 19).
– Iulia Wisoşenschi, Emil Ṭȋrcomnicu, Cătălin Alexa,“Lecturi vizuale” etnologice la aromȃnii din Albania – Sarande si Gjirokaster – Memoria, tradiţie, patrimoniu, Bucureşti 2016 (foto 20, 21).
– Nistor Bardu, Emil Ṭȋrcomnicu, “Lecturi vizuale” etnologice la aromȃnii din Albania–Gramsh, Elbasan, Pogradec–Memoria, tradiţie, patrimoniu, Bucureşti 2017 (foto 22, 23).
-Iulia Wisoşenschi, Emil Ṭȋrcomnicu, Cătălin Alexa, Nistor Bardu, “Lecturi vizuale” etnologice la aromȃnii din Albania–Zona Korçe–Memoria, tradiţie, patrimoniu, Bucureşti 2014 (foto 24, 25).
Ne total per te gjithe Shqiperine, mbi bazen e gjuhes dhe ndarjes politike te 1913 (pra per nje popullate prej 825.000 banore dhe siperfaqe prej 40.000km2), autori e ka ndare popullsine shqiptare ne keto pjese sipas Besimeve Fetare (f. 149, foto 26):
Katolik………………………………92.330 ose 11%
Shkjé………………………………173.250 ose 21%
Mohamedan…………………….559.420 ose 68 %
Sipas kesaj gjendje reale te popullsise shqiptare te krijuar qe nga shek. V Pas Kri. deri ne vitin 1853 a kemi te drejte te pretendojme qe leksiku i shqipes eshte rezultat i bashkejeteses te ketyre popullatave emigratore me popullaten vendase dhe eshte absolutisht e pamundur qe elemente te shqipes te jene eksportuar qofte dhe ne vendet fqinje. Kjo eshte aresyeja perse leksiku i shqipes ka 99,18% te fjaleve te huazuara (natyrisht ketu fshihet edhe nje shkak natyror qe nuk lejon emigrimin e leksikut te shqipes jashte kufijve shqipfolese dhe me sa duket ky shkak natyror nuk i ka lejuar popullatat emigratore ta kalojne barieren e zhvillimit drejt nivelit shume me te larte te pikave zanafillore te tyre duke ju nenshtruar popullates vendase).