79 – Bazat themelore te Materializmit Filozofik
ose: Permbysja e “materializmit” bolshevik, por dhe metodika filozofike se si duhen zberthyer gjeneza Historike e Shqiptareve dhe Gjuha Shqipe
Eshte nje popull i tere qe per 45 vjet (1945-1990) u detyrua te mesoje shtrember nje produkt teorik intelektual te gabuar pa e mesuar kurre se ku qendronte gabimi dhe shtrembesia e asaj qe percaktonte nivelin intelektual te shkolles komuniste shqiptare, por qe u hapte dhe portat per tituj shkencore e kariere politike (te pakten teorizimet mbi Gjuhen Shqipe dhe gjendjen shoqerore te paraardhesve te shqiptareve me ndikim mbi popujt e Evropes, qe vazhdojne te shpalosen prej cerek shekulli, e vertetojne katerciperisht kete; ne kete drejtim perkrehesit e ketyre ideve kane tentuar te cojne perpara politiken antishqiptare te diktatorit). Shqiptaret e gjysmes se dyte te shek. te XX-te muaren vesh (ne gjurmet e shkolles bolshevike) shume perciptas qe ekzistonte nje forme filozofie qe quhej materializmi dialektik dhe historik, e ky materializem e kishte zanafillen nga mendimi filozofik helen te para 2500 vjeteve duke nenkuptuar ekzistencen e nje tabani filozofik materialist te kahershem dhe te konsoliduar (te pakten libri i Fatos Tarifes: “Filozofe materialiste te lashtesise”, Tirane 1987, tekstet mesimore mbi materializmim dialektik dhe ate historik te para 1991-shit, por dhe vepra e Petro Zhejit “Libri i Aforizmave”, Tirane 2012, e perligjin pretendimin tim). Por asnjeri nuk u tha shqiptareve se ky materializem ishte intuitiv, teper siperfaqesor, jo konkret, shpesh here edhe spekulativ dhe mbeti i tille deri me sot (te pakten deri ne monentin kur u pranua karakteri kuantik i drites, u zbulua spini i elektronit dhe u pranua big-bengu, por ky i fundit me permasa te kufizuara dhe pa asnje domethenie te metejshme), duke pasur vetem dy zberthime, qe konsideroheshin si permbajtja e kesaj filozofie: “Dialektika e Natyres” e Frederik Engelsit (Tirane 1981) dhe “Materializmi dhe Empiriokriticizmi” e Vladimir Iliç Leninit (Tirane 1955), por ky i fundit ne “Fletoret Filozofike” (vell. 38 i veprave, Tirane 1977) pati hedhur disa ide mbi shpjegimin filozofik te pretenduar si materialist te materies sipas interesave te politikes bolshevike (ishte i vetmi liber, pergjate epokes se diktatures, nga mund te merrje informacion filozofik mbi vepren e Hegelit). Por perbashkimi i Engelsit me Leninin, per kete teme, mos te kujtoje lexuesi se ka qene e rastit dhe e lidhur me materializmin filozofik. Te pakten Lenini, duhet konsideruar si shkaterruesi e filozofise materialiste dhe njeriu qe asgjesoi marksizmin per hir te revolucionit bolshevik duke i fshehur Njerezimit faktin qe materializmi marksist ishte nje tendence drejt zgjidhjes, por jo zgjidhja perfundimtare filozofike e jetes shoqerore ne Toke (ne realitet marksizmi i proletareve mund te konsiderohet nje zgjidhje teorike kalimtare pa domethenie). Mbi kete baze teorike u ngriten variantet e shteteve ilire para Krishtit, shtetit arber ne mesjeten e mesme dhe principatave feudale ne mesjeten kryqtare duke i cuar edhe me perpara, por edhe duke i rikujtuar, idete antishqiptare te diktatorit (kjo gje sot edhe bere shume e rendomte duke harruar se sot shoqeria shqiptare permban qeliza shoqerore tej mases primitive qe popujt e Evropes i kishin parakaluar para mijeravjetesh dhe qe ligjerisht nuk duhet te ekzistonin perkrah shtetit, po te ishte ky i fundit produkt autokton). I gjithe produkti intelektual shqiptar pas 1991-shit eshte produkti me karakteristik i kesaj shkolle dhe i kesaj filozofie, i kesaj paaftesie dhe i ketij mashtrimi ne fushen e Filozofise dhe te Historise, ne fushen e Shkenceve te Natyres dhe te Gjuhesise; shkurt ne te gjitha fushat ku punonte arsimi shqiptar i epokes se diktatures enveriste. Puna ka mberritur deri atje sa duhet uruar: me mire pa asnje klase shkolle (duke perfshire edhe klasen e pare) se sa me shkollen enveriste (mos ditja e autorit te Alfabetit te Gjuhes Shqipe, mos ditja e autoreve te pare ne historine e Letersise Shqipe, mos ditja e levruesve historike te Gjuhes Shqipe, mos ditja e subjektit qe lidhi Popullin Shqiptar me Evropen, mos ditja e formes klasike te zhvillimit te Shoqerise Njerezore, mos ditja e formes se zhvillimit te Popullit Shqiptar pergjate 3000 vjeteve te fundit e perligj kete pretendim). Shqiptaret e sotem duhet te jete te sigurte se harresa e asaj qe kane mesuar neper auditoret e shkollave te mesme dhe universiteteve, dhe mesimi sakte i problemeve te mesiperme, i ben ata me te sigurte per t’u pershtatur me te rene evropiane ku aspirojne te jetojne ne te ardhmen, te pakten femijet e tyre, pasi diferenca sociale me popujt e Evropes e kalon kohen me pese shifra. Kjo eshte aresyeja perse duhet asimiluar filozofia materialiste sipas piketave te tjera ne menyre te detyrueshme neper shkollat e sotme.
Te flasesh sot per materializmin filozofik ne Shqiperi eshte shume-shume e veshtire, pasi reaksioni kundra kesaj filozofie eshte gjithperfshirese dhe sidomos periudha 1968-1991 duhet konsideruar si permbysesja e materializmit filozofik ne te gjithe permasen e vet. Por ky eshte nje problem jo vetem shqiptar dhe jo vetem filozofik. Duke mos pasur asnje shkolle konkrete filozofike (ne te vertete shqiptaret e kishin nje shkolle te lidhur me Gjuhen Shqipe dhe ceshtjen kombetare, por marrja neper kembe e saj nga shkolla enveriste e ka bere te panjohur pothuajse per te gjithe shqipfolesit), shqiptaret pas vitit 1991 e pane te aresyeshme (nga pikepamja politike) ta shqelmojne materializmin e tyre dialektiko-bolshevik, te imponuar nga politika, dhe te riarsimohen ne shkollat evropiano-perendimore duke i dhene te drejte vetes te behen akademike dhe te quhen filozofe (te pakten figura e Artan Fuges i ploteson keto kritere; ne kete rast i kerkoj falje akademikut pasi nuk e kam me te si individ biologjik, por si individ intelektual produkt i shkolles enveriste) edhe pse ne menyre absolute nuk njohin gjysmen e permbajtjes te mendimit filozofik boteror, ndersa gjysmen tjeter e njohin ne menyre tendencioze dhe jashte interesave te Kombit Shqiptar (ne kete pike qendron nje mashtrim 500 vjecar qe eshte apikuar mbi popujt e Evropes per te fshehur krimin politik qe ka kryer nje pjese e races se bardhe ne kontinentin e Inteligjences Njerezore duke zhdukur boten acteke (britaniket) dhe duke tjetersuar boten maja dhe inkase (iberiket); – gjenia helene individuale nuk eshte kerkund ne raport me gjenine racore te kuqe. Por ne kontinentin e races se bardhe eshte bere dhe nje mashtrim tjeter shumepermasor qe aplikohet prej 2500 vjetesh duke i fshehur Njerezimit autoresine e Civilizmit aktual. Pikerisht per te zhbere kete mashtrim 2500 vjecar jam i detyruar te evidentoj bazat themelore te Materializmit Filozofik sipas nje kendveshtrimi tjeter). Te pakten studiuesit shqiptare pas 1945 nuk e njohin ne asnje permase realitetin shqiptar te perjetuar nga baballaret e tyre biologjike. Une jam i detyruar t’ja rifreskoj shqiptareve mashtrimin filozofik ne emer te materializmit pasi i gjithe reaksioni filozofik dhe teorik qe aplikohet sot ne Shqiperi ne emer te politikes e ka zanafillen pikerisht tek kjo lloj filozofie shterp ne te gjitha drejtimet deri ne ate mase sa sot shqiptaret nuk dine ta mbrojne shkollen e tyre filozofike te epokes se diktatures.
Problemet e mendimit materialist jane te shumta dhe te pafundme, por interesi i perditshem kerkon zberthimin e disa piketave qe percaktojne permbajtjen e ketij mendimi filozofik dhe lidhjet e materializmit filozofik me te sotmen qe po jetojme. Kur flasim per baza themelore te materializmit filozofik pikesepari kam parasysh perfitimin konkret, udheheqjen qe ky mendim duhet te realizoje ne planin politik shqiptar dhe ne zbulimin e aresyes se cfare perfaqesonte materializmi dialektik i dikurshem dhe perse u mohua jashte kritikes filozofike (per kete mohim vendosi politika kur me 1990 u muar vendimi qe materializmi dialektik dhe ai historik te hiqen si tekste mesimore ne shkollat shqiptare. A u be ky veprim pse u kuptua qe ishin tekste mesimore me nje ngarkese te tepert, apo pse permbajtja e tyre nuk ishte kuptuar asnjehere eshte nje problem i pa zberthyer akoma. Por ne thelb te problemit, shqiptaret nuk e njohin materializmin filozofik ne asnje hallke te mundeshme dhe orvajtja qe behet per te mbrojtur dialektiken materialiste eshte nje bllof i vertete qe kerkon te mbroje pseudodijen intelektuale te perfituara ne auditoret e universiteteve shqiptare atehere dhe sot).
Pyetja e pare eshte: Cili eshte objekti i materializmit filozofik?
Vete kjo pyetje perbehet nga disa pyetje te tjera:
- Cila eshte permasa e ketij objekti?
- Kur ka filluar te zberthehet ky objekt ne historine e mendimit filozofik nga pikepamja kohore?
- Cila eshte dinamika e ketij zberthimi?
Pyetja e dyte eshte: Perse sherben materializmi filozofik?
Vete kjo pyetje perbehet nga disa pyetje te tjera:
- Kush eshte simotra e materializmit filozofik? Ky hap ben te domosdoshme pranimin e dialektikes filozofike.
- Cili eshte raporti i tyre nga pikepamja kohore dhe ajo e permbajtjes?
Qe te mund te realizosh nje zberthim te materializmit filozofik eshte e domosdoshme te mbeshtetesh tek FAKTI (kjo ka qene nje kerkese edhe e marksizmit te proletareve, por realitetet treguan se FAKTI marksist ishte nje rast i paperseritshem dhe u pergjithesua gabim). Eshte ky i fundit qe percakton thelbin e kesaj filozofie, por duhet pranuar qe kjo sot eshte e pamundur per aresyen me te thjeshte fare: faktet jane zhdukur, pasi shkrimi ka lindur shume-shume me vone se jeta praktike e qenies se gjalle te quajtur Njeri. Por edhe ate shkrime, qe permbajne ngjarje te kaluara, kane brenda doza interpretimi sipas formes se botekuptimit kohor. Ne kete menyre lind nevoja e procesit te tjetersimit te ketij interpretimi te sterlashte. Eshte kjo aresyeja perse materializmi filozofik eshte i domosdoshem ne planin teorik, me ane te te cilit ne zbulojme te “panjohuren” qe dikur njihej praktikisht. Psh, praktikisht Feja njihet prej mijeravjetesh, por asnjeri nuk eshte i afte te na jape parametrat kohore te lindjes se saje jashte materializmit filozofik, keshtu qe mbetet qe ne ta zbulojme teorikisht dhe te ndertojme panoramen historike te lindjes dhe zhvillimit te saj. Ja perse filozofia materialiste eshte e vetmja teori filozofike qe lidh teorine shoqerore me praktiken njerezore. Por materializmi nuk mund te flase ne tym dhe te panjohuren ta pareqese si fakt konkret. Ne do te shohim ne vazhdim qe shume postulate te materializmit intuitiv dhe te atij tendencioz shpesh here jane bere pengese ne progresin e zhvillimit te shoqerise dhe kete fakt ka shfrytezuar politika sa here qe e ka perdorur ate. Akoma me tej materializmi filozofik pergjate shek. te XIX-XX shpesh here ka qene kontradiktor me vetveten dhe jo rralle here eshte perdorur ne kasaphanat revolucionare te politikes (te pakten e ashtequajtura “Komuna e Parisit” dhe i ashtequajturi Revolucion “bolshevik” i 1917-es i nenshtrohen ketij fakti).
Pika e pare ku duhet te filloje materializmi filozofik eshte fusha e subjektit njerezor: mosdija (dmth tulla e pare e Materializmit Filozofik rrjedh nga idealizmi filozofik). Filozofia materialiste duhet ta kete qe ne hyrje postulatin: Mosdija nuk eshte argument! Asnjeri nuk ka te drejte qe ne emer te materializmit filozofik te paraqese argumenta te paqena dhe mbi kete baze te shfryje dufin e urrejtjes individuale ne emer te popullates per shkaqe politike (te pakten Komuna e Parisit ne fund te shek. te XIX-te i paraqet keto simptoma). E njetja situate eshte edhe ne fushen e Fese: asnjeri nuk ka te drejte te flase ne emer te ZOTIT kur nuk e ka pare dhe nuk eshte i afte te argumentoje ekzistencen e Tij, apo te paraqitet si ateist kur nuk eshte i afte te argumentoje mosekzistencen e Tij dhe per cfare ka sherbyer ne historine e Njerezimit prej afro 3500 vjetesh te pakten. Karakteristika kryesore e materializmit filozofik (qe fshihej pas materializmit marksist) pergjate shek. te XIX-te ka qene mosdija (te pakten letra e Engelsit drejtuar Meringut me 14 korrik 1893 e pohon kete fakt). Per te kapercyer permasen e mosdijes jemi te detyruar te ndertojme dy ekuacione qe lidhen tipikisht me kete mosdije, por qe ne menyre arbitrare jemi te detyruar t’i pranojme si postulate kryesore, permbysja e te cilave mund te sherbeje si argument per ta ndryshuar analizen e materializmit filozofik. Keto postulate lidhen me gjene me konkrete te botes njerezore, me Natyren. Natyra dhe Materia personifikojne te njejten dukuri me te njejtat karakteristika duke qene sinonim i njera-tjeteres. E shoh te aresyeshme te perdor termin Natyre (meqenese termi Materie eshte banalizuar ne menyre antimaterialiste nga Lenini [ky i fundit perbashkonte te pafundmen e Materies me njeriun ne percaktimin e termit] prej me shume se nje shekull) sipas parametrave postulative te meposhtem:
NATYRA NUK NJEH: homogjenitetin, barazine, perseritjen, kthimin prapa ne kohe dhe hapesire, fundin, fillimin, perjashtimin, relativen, boshllekun, zeron, piken…..
NATYRA NJEH: unitetin; pafundesine: ne kohe, ne hapesire, ne organizim, ne llojshmeri, ne shpejtesi, ne strukture….; por NATYRA njeh dhe nje gje tjeter, qe eshte sinonim permbledhes i te gjitha vecorive te mesiperme: zhvillimin sipas ligjeve, rigorozisht absolute (per hir te respektit ndaj Njerezimit do te ishte me e mire qe ZOTI dhe NATYRA te barazoheshin ne NJE pasi besimi ndaj Tyre perben bazen e progresit shoqeror per te gjithe koherat dhe prej ketej te kalohet ne konstanten e zhvillimit specifik. Problemi i besimin ndaj NATYRES eshte thelbi i botekuptimit materialist, pasi ne kete rast duhen pasur parasysh pikerisht rrjedhimet ndaj ketij besimi dhe konkretisht: NATYRA nuk gabon, NATYRA nuk vret medoemos, NATYRA nuk urren, NATYRA eshte absolutisht e bukur, NATYRA eshte absolutisht e mire, cdo gje qe ben NATYRA e ben per te mire te vetvetes, NATYRA eshte absolutisht pro Njeriut dhe asnjehere kundra tij, NATYRA nuk denon, NATYRA vete nuk ka te kundert, por perbehet nga te kundertat. Ne kete pike NATYRA dhe ZOTI jane NJE nga pikepamja kolektive, pamvaresisht ne e pranojme nga pikepamja individuale).
Pas ketij percaktimi ne mund te futemi ne boten e materializmit filozofik pa pasur frike se mund te kontraktohemi me vetveten.
Ne kete menyre vime tek pyetja:
– Cili eshte objekti i materializmit filozofik?
Kuptohet, pas gjithe ketyre qe thame, qe objekti i vetem i Materializmit Filozofik eshte NATYRA, qe duhet konsideruar NENA e gjithshkafes. Por kjo nuk do te kishte asnje vlere ne qofte se nuk do t’i shtonim prapashtesen: zhvillim. Materializmi filozofik nuk do te kishte asnje kuptim pa kete te fundit. Keshtu qe NATYRA ne ZHVILLIM perben objektin e vetem te Materializmit Filozofik. Duke e bashkuar me percaktimet postulative te mesiperme i japim te drejte vetes te ecim edhe me perpara. Duke e pranuar Natyren (materien) pa kufizime pergjate procesit te zhvillimit eshte e pakuptimte te teorizojme mbi kete pafundesi universale, keshtu qe eshte e detyrueshme te percaktojme permasat e ketij objekti ne funksion te perfitimit. Kjo do te thote qe pyetja e mesiperme ka nevoje per nje nenpyetje qe lidhet me permasen e ketij objekti, me te cilen merret Materializmi Filozofik. Dmth:
– Cila eshte permasa e ketij objekti?
Ne kete pike duhet te ndahen rrymat e ndryshme te filozofise se Natyres, te cilat nuk paraqesin asnje unitet midis tyre jo vetem nga pikepamja kohore, por dhe vete permbajtja e tyre nuk i lidh keto rryma nga pikepamja hapsinore. Tendenca per te paraqitur ne unitet materializmin intuitiv te epokes helene me materializmin tendencioz te shek. te XIX eshte ne realitet nje antimaterializem i kulluar. I pari u zhduk ne vazhden e kohes, kur i dyti u duk sikur rilindi mbi bazen e tij. Ne te vertete, sic do te shohim, materializmi intuitiv helen e futi ne gracke materializmin tendencioz (me ane te percaktimit te shkakut te levizjes) dhe ky i fundit, praktikisht, nuk zgjidhi asgje nga ato qe pretendoi. Ai pati vetem dy vlera: a) nxorri ne drite postulatin filozofik materialist: jeta shoqerore percakton ndergjegjen shoqerore (sakte py postulat eshte: Rendi shoqeror percakton ndergjegjen kolektive te Njerezimit) dhe b) percaktoi format e levizjes (vetem pese te tilla duke mos marre parasysh levizjen primare [shkakun e bing-bengut] dhe fundore [Vrimat e Zeza]). Por thelle–thelle materializmi tendencioz i shek. te XIX beri nje gabim te pafalshem: nuk nxorri nga dialektika hegeliane thelbin e kontradiktes, duke e pranuar vetem midis te kundertave, kur fare lehte fizika pranonte qe ne ate kohe se dy ngarkesa elektrike, ose magnetike, me shenja te njejta shtyhen (dmth konfliktuohen) dhe me shenja te kunderta terhiqen (dmth pajtohen). E thene me ndryshe: ekzistenca e te kundertave tregon zhvillimin dhe e te barabartave vdekjen; eshte kjo aresyeja perse NATYRE nuk e njeh barazine. Ketu fshihet i gjithe sekreti i zhvillimit te NATYRES:
thelbi i kontradiktes nuk eshte lufta midis te kundertave, por shprehja e luftes brenda llojit, sepse te kundertat lindin nga zhvillimi i llojit
dhe kjo e permbys te gjithe materializmin e shek. te XIX; – per te XX-tin as qe behet fjale (kete pike shfrytezoi materializmi bolshevik kur i kerceu ne shpine materializmit marksist duke i ndryshuar tendencen). Kaq ishte e mjaftueshme qe materializmi marksist, duke u transformuar nga bolshevizmi) te konsiderohej me super-relative propogandistike dhe pas permbysjes se vet te konsiderohej, nga kundershtaret, si nje forme fetare. E gjithe lufta politike midis popujve dhe kombeve pergjate shekullit te XX-te pati ne qender te vemendjes pikerisht kete lloj materializmi dhe ne fund te ketij shekulli e permbysi formalisht edhe vete ate. Per ne shqiptaret e keqja e kesaj qendron ne perkrahjen e nje forme filozofie pa thelb, pa permbajtje dhe pa forme pas 1991 dhe sot gjendemi ne mes te nje udhekryqi pa fillim dhe pa fund. Ne planin filozofik shqiptaret nuk dine akoma se kujt shkolle filozofike i perkasin dhe cfare perfitimi kane prej saj. Harrimi i se kaluares historike eshte argumenti me i mjaftueshem qe verteton se shqiptaret nuk jane te afte te mesojne nga gabimet e veta (nga kjo rrjedh se cfare jane ata ne realitet).
Fakti qe pranojme pafundesine universale te Natyres dhe pranine e Materializmit Filozofik te lidhur me nje objekt ben te kerkojme nje metodike te re ne raport me ato qe kemi parapare deri me tani nen emrin materializem filozofik. Keshtu qe behet i domosdoshem percaktimi i pikefillimit te objektit me te cilin merret Materializmi Filozofik sipas nje kendveshtrimi te ri. Eshte ky kendveshtrim qe na jep mundesine te lidhim mendimin filozofik materialist intuitiv helen me materializmin tendencioz te shek. te XIX-te dhe me idete e reja mbi Materializmin Filozofik.
Pafundesia e NATYRES ne te gjithe permasen e vet ja heq mundesine materializmit filozofik te merret me kete pafundesi, e cila eshte konkrete, por e paanalizueshme ne planin praktik. Pikerisht ky fakt e ben te domosdoshme fillimin e permases se objektit qe merr ne konsiderate Materializmi Filozofik. Pranimi i Bing Bengut percakton fillimin e objektit qe do te analizohet dhe qe fshihet pas fjales LENDE. Lenda eshte nje nder format e organizimit te NATYRES dhe e vetmja qe lidh Boten Njerezore, te fundme, me NATYREN e pafundme (vetem ne kete pike ato jane kontradiktore dhe rrjedhimisht te ndryshueshme, por kjo nuk te con aspak ne perfundimin qe Bota Njerezore mund te perseritet ne pafundesine e NATYRES sipas parimit te spirales; – kjo ishte pikepamja e Leninit qe tentoi te ndryshoje pikepamjen e Xhan Batista Vikos (1668-1744) mbi formen e zhvillimit rrethor). Detyrimisht objekti qe analizon Materializmi Filozofik eshte pikerisht LENDA me te gjithe permasen e vet fillestare, kalimtare dhe konsoliduese. Vete Lenda e Sotme ka nje sere fazash historike kalimtare (kuanti – grimca elementare (ne kete pike ka vend per nje studim te metejshem pasi raportet kohore dhe hapsinore te elektronit me neutronin dhe protonin nuk eshte dhe nuk duhet te jete i njejte) – atomi – molekula – struktura; prej ketej lindin nje sere pyetjesh: Ne cilen faze te ketij ekuacioni ka filluar bing-bengu? Cili eshte raporti sasior i perberesve te ekuacionit? Cili eshte raporti kohor i ketyre perberesve? Cilat jane format e levizjes qe karakterizojne kete ekuacion?). Vete struktura lendore ka disa faza historike zhvillimi qe duhen konsideruar ne unitet me njera-tjetren dhe te varura nga forma e levizjes qe i formon dhe i zhvillon (kimiko/inorganike – kimiko/organike – bimore – shtazore – njerezore). Pikerisht keto faza kalimtare te Lendes dhe dinamikes se strukturave te saj analizon Materializmi Filozofik. Por ketu mund te kete nevoje per ndryshime, pasi menyra se si na i kane mesuar neper shkolla eshte me te vertete skandaloze duke i nenkuptuar sipas nje varesia hapsinore pa asnje lidhje kohore dhe pa pranuar ligjin e zhvillimit heterogjen te tyre (te pakten mungesa e nje elementi kimik ne sistemin tone Diellor, nr. 43, Tekneci (Tc), ne tabelen e ligjit periodik te Mendelejevit (1834 – 1907) duhet te conte ne kete pranim).
Ne kete forme ky objekt nuk eshte analizuar kurre nga mendimi filozofik (nuk ka rendesi lloji i saj) deri ne shek. e XIX-te. Keshtu qe vime ne pyetjen:
– Kur ka filluar te zberthehet ky objekt ne historine e mendimit filozofik nga pikepamja kohore?
Karakteristika e mendimit materialist intuitiv helen eshte nje menyre aresyetimi qe shpjegon se si shoqeria (individi) tentoi ta analizoje Natyren sipas botekuptimit kohor duke anashkaluar lidhjet e domosdoshme midis fazave kalimtare (qe ne ate kohe nuk njiheshin) dhe strukturave (qe njiheshin formalisht dhe ne menyre teper empirike). Merita e atij mendimi filozofik ishte pranimi i idese se nje uniteti midis ketyre strukturave edhe pse thelbi i tyre nuk njihej ne asnje permase. Por mendimi filozofik materialist helen pati kurajon te percaktonte thelbin formal te levizjes dhe me kete thelb tentoi te perbashkoje format e vecanta te natyres. Kjo eshte pika ku fillon mendimi shkencor formal ne kontinentin evropian dhe ajo qe quhet “gjenia helene”. Gjithashtu kjo eshte dhe pika e gabuar ku u mbeshtet i gjithe mendimi filozofik dhe ai shkencor i mevonshem deri ne momentin kur lindi Albert Ajnshtajni (eshte i pari filozof-fizikant gjerman ne nivel boteror qe tentoi te lidhe kohen me hapsiren ne fushen e fizikes, prej nga rrjedh percaktimi i gabuar i Aristotelit mbi shkakun e levizjes; por pretendimi mbi pasaktesine e formules e=mc2 kur ajo reduktohet ne raport kohe/hapsire = 1 = cost. tregon menyren se si Ajnshtajni eshte i keqinterpretuar ne thelbin e teorise se tij, duke e bere te pavlefshem).
Por pati nje permbysje sociale dhe rendi shoqeror ne boten helene u permbys e bashke me te edhe mendimi filozofik intuitiv materialist. E keqja e asaj permbysjeje ishte mosevidentimi i fakteve te ndodhura konform kohes se formimit. Ne kete menyre per mendimin filozofik helen mbeten te panjohura menyra se si kishte lindur shkrimi, si ishin formuar shkollat, se si ishin formuar qelizat sociale qe perdorte shoqeria helene e asaj kohe e shume fenomene te tjera natyrore e sociale. Eshte kjo aresyeja perse une e konsideroj mendimin materialist helen intuitiv dhe teper larg realitetit natyror te perjetuar dhe shkakun perse politika feudale evropiane ka pamjen e kopshtit zoologjik.
Cudia qendron edhe ne ekzistencen e nje mendimi tjeter filozofik ne ate kohe qe tentoi te shpjegonte fenomenet e Natyres, por dhe ne paaftesine e mendimit filozofik te mevonshem per te percaktuar raportet kohore te ketyre formave te filozofise midis tyre dhe ne raport me rendin shoqeror. Kjo e fundit perben strumbullarin e te gjithe materializmit filozofik te shek. te XIX-te pa marre parasysh gabimin e Aristotelit, paaftesine per te percaktuar format dhe menyren e lindjes se ideve te ndryshme politike, juridike, fetare, shkencore, letrare, artistike, etj dhe mungesen e shpjegimit te unitetit te NATYRES ne thelbin e saj. Une pretendoj qe mendimi filozofik materialist nuk e ka shpjeguar asnjehere unitetin qofte formal, qofte thelbesor te NATYRES dhe per kete nuk ka se si te konsiderohet i qenesishem, te pakten deri ne fillimin e mijevjecarit te trete (kete fenomen e kam hasur dhe ne fushen religjione mbi te cilen behet nje spekullim i pafund nga te gjithe krahet prej me shume se 2500 vjetesh; per kete shih artikullin: “Ateizëm shkencor apo antishkencë shqiptare” dhe “Roli i Institucioneve Fetare ne Historine e Njerezimit”, publikuar ne albanovaonline.com dhe www.genchoti.com).
Kjo e fundit te detyron te kalosh ne nje shkalle tjeter analize, e cila duhet t’i pergjigjet pyetjes:
– Cila eshte dinamika e ketij zberthimi? Do te ishte mire qe kjo pyetje te shoqerohej me nje shtese: nga kush varet kjo dinamike?
Sot kjo pergjigje eshte e lehte, pasi nevojat praktike te jetes shoqerore jane konsideruar ligje te natyres shoqerore, prej nga varet fillimisht intuita e njeriut (por ne kete kuadre ka mbetur pa shpjegim raporti midis intuites individuale dhe asaj kolektive). Ne njohim menyren se si individi njeri ka tentuar te shpjegoje fenomenet e natyres ne menyre filozofike, por kemi anashkaluar subjektin qe e detyroi kete individ te merret me filozofi (vetem ne kete rast ne zbulojme lidhjet e domosdoshme midis subjektit dhe individit edhe kur ato i takojne dy rendeve shoqerore te ndryshme (Njerezimi njeh individet e epokes skllavopronare qe kane tentuar te merren me kete problem, por nuk njeh subjektin qe e filloi kete proces ne fundin e epokes fisnore kur dhe lindi shkrimi). Ne kete pike ne kemi fillimin e dinamikes se zberthimit te NATYRES sipas kendveshtrimit filozofik per here te pare ne Historine e Njerezimit.
Mire apo keq, subjekti qe u muar per here te pare ne Evrope me zberthimin filozofik te Natyres ka qene instituti fetar politeist helen, i cili eshte autori i te pares forme te alfabetit (nuk paraqet asnje rendesi mundesia e huazimit nga fenikasit te alfabetit; praktikisht kjo duhet konsideruar e pamundur), i te pares forme te filozofise, i te pares shkolle mesimi; shkurt pergjegjes per lindjen e CIVILIZIMIT Boteror eshte Instituti Fetar Politeist pamvaresisht nga vendi ku eshte aplikuar dhe ai nuk ka karakter centrist (te gjitha keto ne pragun e fillimrendit skllavopronar). Perpara ketij subjekti dhe shume me vone, statistika historike nuk njeh asnje individ qe te jete marre me kete problem. Dmth forma me e pare e mendimit filozofik analitik mbi Natyren perfshihet brenda ideve fetare dhe rrjedh nga kultet pagane te natyres, qe i perket nje rendi shoqeror paraardhes ne raport me ate ku eshte aplikuar. Eshte kjo e vetmja hallke lidhese e dy rendeve shoqerore dhe e dy formave fetare ne historine e Njerezimit, prej nga do te rrjedhe e gjithe jeta kulturore e intelektuale e Races se Bardhe. Por ne kete pike kemi dhe shkeputjen e individit dhe fillimin e rolit te tij ne Histori. Periudha lidhese e ketyre dy rendeve shoqerore perben te gjithe misterin e zhvillimit shoqeror te Njerezimit dhe ate qe ai nuk ka mundur te dokumentoje dot. Prandaj dhe i duhet dhene rendesi vendimtare rolit te Institucioneve Fetare ne Historine e Njerezimit ne qofte se duam te percaktojme sakte dinamiken e mendimit filozofik materialist.
Marrja ne konsiderate e mendimit filozofik individual eshte nje problem qe mund te ndiqet fare lehte fale nje pune mijeravjecare te staticieneve te kesaj fushe, por duhet theksuar se mbi kete baze analitike Fridrih Hegeli (1770 – 1831) zbuloi dialektiken filozofike tre permasore duke e kaluar kete te fundit nga intuita ne shkence. Ne kete pike ne mund te zbulojme varesine e mendimit filozofik (nuk ka rendesi permbajtja) nga rendi shoqeror dhe nga cfare faze e rendit shoqeror (ketu ka rendesi permbajtja e mendimit filozofik).
Perbashkimi i te gjitha ketyre problemeve na con ne permbajtjen e pyetjes se dyte:
– Perse sherben materializmi filozofik?
Ekzistencen e mendimit filozofik ne jeten shoqerore te Njerezimit duhet t’ja dime per nder prifterinjve politeiste (dmth institucioni fetar eshte pergjegjes per lindjen e filozofise ne racen njerezore) te cilat jane te paret qe tentuan te shpjegojne fenomenet natyrore. Ka qene nje akt instiktiv qe prodhoi per here te pare boten fetare dhe mendimin filozofik. Ky akt ka nje procedure historike qe fillon ne brendesi te komunes se mirefillte primitive, por perpara ndarjes se punes. Menyre se si ka lindur Feja ne Historine e Njerezimit eshte ne te njejten kohe dhe menyra se si ka lindur mendimi filozofik, por dhe percaktuesja e formes se pare te ketij mendimi ne historine e tij. Rendesia e ketij akti nuk qendron ne aspektin hapsinor, por ne raportin qe ka me shkallen e zhvillimit te rendit shoqeror qe pjell kete forme te te menduarit. Ne kete pike fshihet dhe shkaku perse lind mendimi filozofik ne jeten sociale te Njeriut. Menyre dhe shkaku i lindjes se nje dukurie sociale nuk jane e njejta gje; njera eshte proces hapsinor, ndersa tjetra nje proces kohor qe te detyrojne t’i lidhesh se bashku per te percaktuar sherbesen ndaj Njeriut. Kete lidhje nuk e ben dot shkenca, keshtu qe detyrimisht kjo i mbetet filozofise dhe tipikisht Materializmit Filozofik.
Ne qofte se forma e pare e mendimit fetar (kultet pagane te natyres) duhet konsideruar nje akt instiktiv drejt rritjes se mireqenies, forma e pare e filozofise materialiste duhet konsideruar nje akt intuitiv (ndryshimi midis instiktit dhe intuites qendron ne aspekten kohor, por dhe shkallen e zhvillimit specifik, sidomos per kafshet, pasi na jep te kuptojne qe zhvillimi i shoqerise njerezore nuk eshte nje proces i izoluar nga ambienti rrethues universal) pa i dhene asnje rendesi ndarjes brenda per brenda. Kjo rruge vazhdoi per qindra – mijeravjet dhe vetem me Fridrih Hegelin futemi ne aktet e aresyes filozofike te analizave natyrore me ane te Dialektikes. Nje thellim ne kete metode con ne nje permbysje totalitare te mendimit filozofik materialist te deriatehershem duke e transformuar nga nje mendim intuitiv ne mendim shkencor. Ne kete moment Mendimi Filozofik Materialist mund te konsiderohet i lindur dhe Dialektika behet promotori i ndryshimit te metodikes se studimi; dmth Dialektika eshte forma me e pare dhe thelbesore e Materializmit Filozofik.
Atehere: Materializmi Filozofik sherben si udherrefyes i njohjes se NATYRES deri ne ate mase sa duhet konsideruar vegel pune, si zgjidhesi universal i njohjes se te panjohurave natyrore qe rrethojne boten e njeriut brenda ishullit tone lendor.
Vete kjo pergjigje te detyron te besh disa pyetje te tjera:
– Kush eshte simotra e materializmit filozofik? Ky hap ben te domosdoshme pranimin pa doreza te dialektikes filozofike.
Prania e te kundertes nuk eshte thjeshte nje akt dialektik, por eshte kjo e kundert qe eshte bere shkak per lindjen e vete Materializmit Filozofik duke treguar paaftesine e vet per te zgjidhur fenomenet natyrore dhe per ta shkeputur boten njerezore nga botet paraardhese ne planin analitik. Ne kete pike asnjehere gjerat nuk jane thene sipas realitetit vetem se perciptas eshte pranuar raporti midis realitetit dhe mendimit, raporti midis praktikes dhe teorise, midis punes mendore dhe asaj fizike. E meqenese kerkush nuk ishte i afte te argumentonte praktikat njerezore ne agimin e lindjes se Njerezimit, ky i fundit u gjend perpara faktit te lindjes se ideales dhe dokumentimit te saj. Kjo eshte aresyeja perse librat me te pare ne Shoqerine Njerezore kane karakter fetar. Ne kete menyre Njerezimi duhet te pranoje qe forma e pare filozofike eshte rryma idealiste e saj dhe cfaqja eshte bere me ane te ideve fetare nen pamjen e kulteve pagane te natyres. Vetem se ky FAKT ka nje vecori: ka lindur ne fund te rendit te mirefillte komunar kur nuk njihej ndarja e punes. Idealizmi filozofik nuk ka lindur si nje tendence per te zberthyer te panjohurat e Natyres, por ai ka lindur si nje tendence per te argumentuar praktikisht parimin e te qenurit Njeri, dmth idealizmi filozofik ka lindur si nje tendence per rritjen e mireqenies, me aplikim praktik ne fushen e idese.
Praktikisht mbas lindjes se formes se pare fetare (gjatesia kohore e ketij procesi ka qene teper-teper e madhe dhe relativisht disa shekuj) ne Shoqerine Njerezore u cfaq akti i pare juridik: ndarja e punes. Me kete akt kjo shoqeri ben kapercimin e pare ne histori: futet ne rendin fisnor, qe konsiderohet si pjese e Komunes Primitive. Mendimi filozofik idealist mbetet si trashegim nga e kaluara pa u zhdukur nga historia dhe e gjithe periudha e kesaj faze te Komunes (gjysem shteti komunar) eshte karakterizuar nga beteja gjigande midis punes fizike dhe punes mendore deri ne ate shkalle sa eshte krijuar institucioni i priftit prej nga rrjedhin me rradhe: alfabetet, shkrimi, shkollat, prona, institucionet juridike, ushtria, etj. Dinamika e te gjitha ketyre qelizave con ne formimin e shtetit. E gjithe kjo dinamike eshte analizuar siperfaqesisht ne vepren e Engelsit mbi origjinen e familjes, prones private dhe shtetit, pasi eshte sfumuar me dashje roli i institucioneve fetare duke ja adresuar arbitrarisht shoqerise civile ne emer te rritjes se prodhimit, akt i cili realisht kishte ndodhur ne agimet e lindjes se ideve fetare (pretendimi i Englesit bie ne kundershtim me postulatin se cfare nuk njeh NATYRA: perseritjen). Te gjitha keto veprime teorike, me baze praktike, jane paralel ne kohe me idealizmin filozofik dhe e fusin Shoqerine Njerezore ne brazden e zhvillimit specifik shteteror duke pasur si emerues pronen private. Ne qofte se fazen e fundit mund t’a ndjekim pergjithesisht tek te gjithe popujt evropiane duke filluar nga helenet, fazen paraardhese mund t’a gjejme vetem tek shqiptaret e shek. te XX-te. Primitivizmi shoqeror evropian vazhdon te mbijetoje akoma tek Populli Shqiptar dhe kjo e kerkon nje shpjegim, te cilin nuk mund ta zgjidhim me materializmin ekzistues.
Kjo e fundit te con ne kerkesen per t’ju pergjigjur pyetjes:
– Cili eshte raporti i tyre nga pikepamja kohore dhe ajo e permbajtjes?
Une i jap rendesi te madhe kesaj pergjigje pasi na con ne zbulimin se cfare perfaqeson shkolla filozofike enveriste ne raport me Materializmin Filozofik Eshte kjo aresyeja perse sot mbrohet me fanatizem shkolla bolshevike e diktatorit; ne kete rast mbrohet vetja nga paaftesia krijuese ne fushen e politikes dhe te shkences, por dhe mbijetesa pseudointelektuale me baze mashtrimi ne fushen e filozofise, letersise, historise, etj.
Na pelqen apo nuk na pelqen, FAKTI tregon se idealizmi filozofik eshte i pari ne kohe dhe superior, ne kete drejtim, ndaj cdo mendimi tjeter filozofik; akoma me tej idealizmi filozofik eshte NENA e mendimit filozofik ne Racen Njerezore ne Toke. Por ai ka nje vecori: lindi perpara vdekjes se rendit komunar dhe “perseritet” ne nje shkalle me te larte ne po te njejtat pozicione kundrejt rendeve shoqerore pasardhese. E thene me hapur idealizmi filozofik eshte trumpeta e vdekjes se cdo rendi shoqeror ne historine e Njerezimit. Ai eshte vete vdekja e Njerezimit! Eshte kjo aresyeja perse kjo lloj filozofie nuk ka zhvillim, nuk ka permbajtje, nuk ka histori. Cfaqja e saj nder popuj te prapambetur eshte rezultat i supremacise se individit mbi mamine e vet; eshte rokada e Historise me antihistorine, por e gjitha kjo ka karakter te perkohshem dhe jo perfundimtar.
Ne kete ambient idesh lind intuitivisht materializmi filozofik, si tendence praktike e zgjidhjes se problemeve shoqerore. Krahasimi i formave te filozofise nder rendet shoqerore te kaluara nuk e ka nxjerre asnjehere fitues materializmin filozofik dhe shkaqet duhen kerkuar ne shkallen e njohjes, qe varet nga vete rendi shoqeror.
Pikerisht pse ka ndjekur kete rruge mendimi filozofik ndahet ne dy grupime kryesore: ne mendimin filozofik idealist dhe ne mendimin filozofik materialist. Analiza e ketyre dy lloj mendimesh nuk eshte dhe aq e lehte, sidomos ne Shqiperi, pasi eshte pretenduar se vetem materializmi njihet ndersa idealizmi vetem merrej me mend si nje deshtim i vetvetes. Ne fakt eshte e kunderta dhe kjo ben qe te percaktohet raporti hapsinor midis idealizmit filozofik dhe filozofise materialiste per te pare jo vetem se cfare ka ndodhur ne te kaluaren me mendimin filozofik, por dhe se cfare do te ndodhe ne te ardhmen. Raporti kohor midis idealizmit dhe materializmit eshte nje beteje qe nuk ka filluar akoma, keshtu qe kur flasim per fitimtare ne kete drejtim, idealizmi filozofik e sheh veten ne supremaci jo per merite te tij, por per paaftesi te materializmit filozofik te derisotshem. Kjo e fundit deri me sot njeh dy faza: fazen intuitive, sipas materializmit helen, dhe fazen e tendences drejt konsolidimit formalist, sipas materializmit dialektik, por pa arritur asnjehere ne finish (idealizmi filozofik e ka arritur fundin e vet qe nga dita kur tentoi te bashkoje ZOTIN me Fene dhe nuk qe i afte te vertetoje ekzistencen e ZOTIT; ne kete drejtim ai eshte i humbur pergjithmone edhe pse hapin e pare (kohen) e ka pasur te fituar. Ketu duhet theksuar qe termi ZOT nuk eshte term i filozofise idealiste, por kerkese e Njerezimit per te perligjur ekzistencen e vet, dmth kulmi i materializmit filozofik).
Tani kemi ardhur ne piken ku duhet treguar menyra se si Materializmi Filozofik merr ne konsiderate nje forme te NATYRES, LENDEN, dhe si e zberthen ate.
Tre(3) duhen konsideruar tullat e themelit te materializmin filozofik kur analizon objektin e vet: KOHA, HAPESIRA dhe LEVIZJA. Te tre keto tulla lidhen midis tyre me ane te shpejtesise se levizjes, pasi vete Levizja behet ne kohe dhe hapesire. Eshte e pamundur te kemi ndonje forme te levizjes jashte kohes dhe jashte hapsires dhe eshte, prap e pamundur, te kemi levizje pa parametrin shpejtesi. Por materializmi filozofik duhet t’i ndaje dhe t’i analizoje vec e vec keto tulla per te percaktuar se kush eshte primare sipas interesit te perfitimit dhe jo sipas ekzistences. Ndarja e Kohes nga Hapesire dhe Levizja eshte arbitraritet ne filozofine materialiste dhe perben nje pamundesi praktike. Por Njerezimi, ne kuadrin e Njohjes, ndodhet perpara nje fakti te pakundershtueshem: njeh dhe do te njohe gjithmone vetem kohen, levizjen dhe hapsiren Lendore, si nje nga format e pambarimta te organizimit te Natyres (Materies) (ne kete drejtim gjerat mund te merren vetem me mend dhe me kete merret vetem filozofia dhe jo shkenca; – pra shkenca eshte e kufizuar ne permbajtje kur filozofia nuk e njeh kete kufij). Por kur vjen puna per te percaktuar Parimet e ekzistences se gjithseiciles tulle veme re se parimi i shkakut te levizjes nuk ka lidhje me Lenden (ne te vertet ajo duhet te kete nje lidhje, pasi sherben per te argumentuar menyren se si lind LENDA qe ne embrionin me te pare). Ne qofte se per Kohen dhe Hapesiren jemi te detyruar t’i shohim ne funksion te Lendes, per Levizjen kjo nuk eshte e nevojshme. Eshte kjo aresyeja perse duhet ndare Levizja nga Koha dhe Hapesira dhe perse duhen marre ne konsiderate teorikisht edhe dy forma te tjera levizjeje qe nuk kane lidhje direkte me dinamiken e Lendes (i gjithe ky perceptim filozofik do te sherbeje per shume me vone, atehere kur njeriu do te ndodhet perpara vetvetes dhe nuk do te jete i afte te aresyetoje se nga e ka prejardhjen e afert dhe ate te larget).
Karakteri dualist i shkakut te Levizjes (parimi absolut e filleses) e ve Levizjen ne plan te pare dhe percaktuese te Hapsires dhe Kohes Lendore. Eshte pranuar se kjo Levizje eshte e lidhur me Bing-Bengun (largimi i strukturave galaktike nga njera-tjetra dhe jo nga qendra), por jane anashkaluar te gjithe faktoret rrethues te mases materiale (natyrore) qe i eshte nenshtruar ketij procesi dhe te gjitha proceset e mepastajme te konsolidimit te Lendes (ne kete menyre ekuacioni qe percakton permasen, dinamiken e Big-Bengut dhe pasojen kohoro-hapsinore te tij, apo piken e singularitetit, sipas ekuacionit te Aleksander Fridmanit (1888-1925): , nuk duhet te jete i sakte). Ne kete pike presupozohet ekzistenca e te panjohures dhe ajo qe nuk mund te mesoje kurre Njerezimi. E njejta situate paraqitet edhe ne rastin e “vdekjes” se Lendes, nepermjet “Vrimave te Zeza”. Procesi i Bing Bengut dhe i Vrimave te Zeza eshte i njekoheshem (dmth paralel ne kohe), ne kete rast ndryshon raporti sasior i shperhapjes nga njera-tjetra e galaktikave me numerin e ketyre vrimave (sa me e madhe te jete permasa e ishullit tone Lendor aq me te shumta jane “Vrimat e Zeza”, aq me shume kohe (ne kete rast ajo nuk matet me menyrat e njohura dhe nuk eshte e barasvlefshme me kohen tokesore, – ne kete drejtim problemi deri me sot eshte arbitrar) ka kaluar ne jeten e Ishulli tone Lendor, dmth ato jane ne raporte te drejta). Ajo qe e zgjidh sakte kete problem filozofik eshte Dialektika, pasi i merr ne konsiderate si dy te kunderta qe jane ne unitet dhe paralel ne KOHE. Por duhet pranuar qe Big-Bengu nuk ka kuptim pa Vrimat e Zeza dhe eshte i parealizueshem pa kete te fundit. Ne kete pike duket sakte karakteri dualist i shkakut te Levizjes. Ne kete pike qendron dhe nje problem tjeter thelbesor: shkaku i ndryshimeve cilesore nga nje forme me e thjeshte ne nje forme me te komplikuar (me thjeshte kjo shprehet me kalimin e formave te levizjes nga mekanike ne ate fizike – kimike – biologjike – shoqerore). Pikerisht analiza e shkakut dy permasor te levizjes con ne zbulimin e aresyes perse lind Njeriu dhe per kete eshte e nevojshme te analizohet menyra se si konsolidohet uniteti i Materies ne planin teorik.
Ne kete menyre duhet pranuar qe parimi dualist i shkakut te Levizjes percakton cilesine dhe zanafillen e Kohes dhe Hapsires Lendore. Deri ne kete moment problemet mund te analizohen vetem me frymen filozofike dhe jo me tutje. Eshte kjo aresyeja perse une pretendoj qe ZOTI as mund te mohohet dhe as mund te pranohet ne menyre praktike, ai vetem mund te admirohet ne menyre shpirterore duke e barazuar Njerezimin me Pamundesine ne kete drejtim. Kjo do te thote qe filozofi materialist nuk duhet te diskutoje ne ka apo nuk ka ZOT (ky eshte nje mashtrim qe ka mbizoteruar ne te gjithe shkollat filozofike te komunizmit pergjate shek. te XX-te), por ai duhet te diskutoje a ndikon ZOTI mbi individin apo mbi Bashkesine Njerezore. Kjo eshte ajo qe duhet te diskutoje filozofia materialiste dhe sa zgjat ky proces ne Kohe. Ne kete pike Materializmi Filozofik dhe Idealizmi nuk mund te pajtohen dot, pasi materializmi filozofik duhet te pranoje ndikimin e ZOTIT mbi Bashkesine Njerezore, kur idealizmi filozofik e pranon kete ndikim mbi individin, por prej kesaj pike dhe prej ketij kendveshtrimi Njeriu mund te mesoje shume me teper se sa nga te vetequajtur “ateiste”, te cilet jane te tille vetem ne leter pasi praktikisht termi eshte ireal dhe manipulues. Por ketu ka edhe nje problem tjeter, te lidhur me postulatin se cfare nuk njeh Natyra ne kuadrin e lidhjes se Hapesires me Kohen. Deri me sot kjo lidhje eshte pranuar ne funksion te shpejtesise se levizjes, por tek asnje filozof nuk e kam hasur termin mbi shpejtesine e levizjes shoqerore dhe cfare perfaqeson ajo. Ja perse materializmi filozofik i shek. te XIX-te eshte thjeshte tendencioz drejt komponentit materialist pa qene asnjehere i tille. Lidhja e Kohes me Hapesiren behet sipas nje formulimi tjeter dhe larg shpejtesise se levizjes. Eshte kjo lidhje qe argumenton se jo vetem ZOTI, por dhe Natyra nuk eshte NJE; kete vecori e ka vetem lidhja e kontinumit kohor-hapsinor, sipas raportit te meposhtem:
kohë hapësirë
————- = ————– = cost. = 1 (hollesisht per kete problem kam folur ne artikullin
hapësire kohë mbi kete raport, publikuar ne albanovaonline.com,
www.genchoti.com,gazeta“Ndryshe”dt. 24.07.2008,
dhe rrjedhimeve qe dalin prej tij (qenia “e vetme” dhe “nje” jane dy gjera te ndryshme, pasi as ZOTI dhe as Natyra nuk jane numra). Ne vazhdim lidhjet e ndersjellta midis kohes, hapesires dhe shpejtesise se zhvillimit japin tjeter konfigurim filozofik mbi cbaze mund te ndertojme nje metodike me te sakte se ato qe ka parapare deri me sot materializmi filozofik qofte intuitiv, qofte tendecioz. Ne thelb te problemit raporti kohor-hapsinor eshte nje aneks paralel i dialektikes hegeliane.
Forma e Levizjes qe provokon Big-Bengun duhet konsideruar jashte formave qe njeh Njerezimi dhe te perbere nga dy vektore cilesisht te ndryshem kundrejt njeri-tjetrit, njeri prej te cileve i perket hapsires qe i nenshtrohet procesit ne fjale dhe, tjetri, hapsires rrethuese qe e detyron Big-Bengun te filloje procesin duke realizuar nje bashkeveprim te domosdoshem. Ne kete pike duhet konsideruar fillesa e levizjes mekanike te ishullit lendor, por dhe fillesa e Lendes. Lind pyetja: ne cfare pozicioni duhet ta konsiderojme organizimin e pare lendor, ne raport me format qe njohim? Ne kete drejtim shkenca eshte e detyruar te kufizohet tek Kuanti i Energjise Lendore, i cili perfaqeson shenjen e pare te ekzistences se Fushes, qe i paraprin lindjes se Lendes. Perberesit e Kuantit duhen te konsiderohen te parendesishem, njesoj si individi kundrejt bashkesise njerezore (ky percaktim behet mbi bazen e paaftesise se formes me te thjeshte per te ndikuar mbi formen me te komplikuar – rrjedhim i raportit kohor-hapsinor, per te cilin do te flasim ne vazhdim; por edhe sipas nje rrjedhimi te dialektikes: perputhja e ekstremeve). Kuanti i energjise duhet te karakterizohet edhe nga nje vecori tjeter: e ka shpejtesine e ndryshimit specifik teper-teper te vogel ne raport me te gjitha strukturezimet e mevonshme te Lendes. Nga ana tjeter na duhet te pranojme qe kuanti energjitik fillestar duhet te jete me ndryshe se pozicioni i tij i sotem persa i perket zhvillimit te brendeshem edhe pse ai e ka shpejtesine e zhvillimit shume te avashte (kjo faze duhet konsideruar pergjegjese per ekzistencen e burimit te drites) . E gjithe dinamika e Lendes ne fazen kuantike te tij duhet te konsiderohet brenda levizjes mekanike dhe eshte kjo forme levizjeje qe percakton cilesine e organizimit te mevonshem te Lendes ne te gjithe specifikat e veta cilesore e sasiore. Ne menyre te permbledhur duhet te pranojme qe kuanti eshte thelbi i kohe-hapsires se Lendes dhe forma fillestare e saj. Kjo pafundesi kuantesh nuk duhet konsideruar homogjene dhe uniforme jo vetem ne perberjen e tyre, por edhe te ambientit rrethues; edhe pse nje konkluzion i sakte do te jete i veshtire te arrihet ndonjehere ne kete drejtim. E vetmja aresye e ketij percaktim eshte pabarazia e organizimit te metejshem te kunteve ne grimca elementare.
Aresyeja e formimit te grimcave elementare (proton, elektron, neutron) duhet t’i dedikohet nje bashkesie fenomenesh ku lidhen: heterogjeniteti strukturor, heterogjeniteti i ambientit rrethues, shpejtesia mekanike e levizjes, koha e zhvillimit te gjithseicilit fenomen, pozicioni hapsinor i gjithseicilit fenomen. Por mbi te gjitha ky proces fillestar dhe i dukshem duhet t’i dedikohet nje ligjesie te panjohur deri me sot, qe ne nje fare menyre u pat inicuar nga Albert Ajshtajni (1879 – 1955): ne percaktimin ekzistencial te kontinumit kohor-hapsinor. Kjo e fundit perben gjene me te rendesishme, por dhe me te panjohuren ne shkencen e sotme pasi asnjehere nuk eshte kuptuar roli i fenomenit KOHE ne proceset e Ishullit tone Lendor duke u konsideruar te pergjithshme, absolute per te gjithe fenomenet dhe pjese e permasave te hapesires. Ne fakt faktori KOHE luan nje rol determinues ne zhvillimin e Lendes dhe po te merret seriozisht e cvesh aktin e lindjes nga pozicioni centrist duke pustuluar qe asnje forme e organizmit te Lendes nuk ka lindur nga nje pike dhe prej ketej te jete pergjithesuar ne nje shumice llojesh dhe formash (kjo duhet konsideruar keshtu edhe per vete Bing-Bengun, qe nuk duhet perfytyruar si nje shperthim pikesor). Kjo do te thote qe pikepamjet centriste te lindjes se elementeve kimike, bimes, kafshes, njeriut, gjuhes se folur dhe te shkruar te jene te pabazuara qofte ne realitet, qofte ne metodike shpjeguese, qofte ne perfitim konkret. Ne qofte se do te ishte reale karakteri centrist i lindjes se dukurive NATYRORE, atehere kjo e fundit nuk mund te ishte as ne unitet dhe as ne harmoni; shkurt ajo nuk do te ekzistonte dot. Pastaj karakteri centrist nuk mund te perseritet sa here qe u pelqen studiuesve; eshte e pamundur te ky karakter te perseritet fillimisht nga bing-bengu, pastaj nga elementet kimike, pastaj nga bimet, pastaj nga kafshet, pastaj nga raca njerezore dhe pastaj nga produktet e shoqerise njerezore (shkrimi, gjuhet). Eshte kjo aresyeja qe NATYRA nuk perserit dot nje dukuri qofte dhe vetem dy here. Ne kete drejtim eshte krijuar nje perfytyrim ireal qe permbledh te gjithe jeten reale, objektive dhe subjektive, te botes njerezore duke e futur kete jete ne nje kontradikte midis te kundertave, ku flamurin e udheheqjes e mban i vetequajturi materializem i shkolles bolshevike.
Ne kete faze te zhvillimit bota kuantike duhet konsideruar FUSHE dhe nuk ka asnje lidhje te drejteperdrejte me organizimet e mevonshme te Lendes. Teorikisht Fusha ka kohen, hapsiren, shpejtesine e zhvillimit te vet jashte cdo forme te mevonshme te organizimit te Lendes. Eshte e pamundur te ngaterrohet koha, hapesira dhe shpejtesia e zhvillimit te Fushes me te njejtat parametra te organizimeve te mevonshme lendore (me sa kam kuptuar shkenca e sotme nuk i konsideron te tilla). Them teorikisht pasi ne realitet koha, hapesira dhe shpejtesia e zhvillimit te Fushes jane prezente ne te gjithe format e mevonshme te organizimit te Lendes, por pa ndikur ne menyre te domosdoshme ne zhvillimin specifik te tyre dhe kjo perben aresyet perse Fusha ka jeten e vet historike, pamvaresisht nga bashkejetesa me format e tjera te lendes (pranimi i dualitetit fushe-lende duhet bere me mareveshje, por gjithsesi lenda ka nevoje per fushen kur kjo e fundit as qe do t’ja dije per te paren).
Menyra se si kuanti energjitik perbashkohet rreth vetes duke cuar ne formimin e grimcave elementare eshte nje proces i panjohur akoma, por ekzistenca e faktoreve jashtekuantike nuk duhet anashkaluar si e padobishme (ne kete pike parimi i shkakut te formimit te levizjes drejt nje forme te re cilesore e permbledhe edhe kete pike veshtiresisht te panjohur), cka do te thote se ekzistenca e kuantit energjitik eshte e bashkerenduar edhe me ambientin ku ai jeton. Kjo e fundit duhet konsideruar e qene ne te gjithe shkallet e organizimit te mevonshem te formave te Lendes dhe produkteve te saj, por dhe si nje menyre se si bashkejetojne dy forma cilesisht te ndryshme ne planin aplikativ (ne kete pozicion te organizmit te lendes merr rendesi Raporti kohor-hapsinor si formule filozofike qe shpjegon shkaqet dhe pasojat e zhvillimit te dukurive NATYRORE dhe formave qe rrjedhin prej saj, per rastin konkret te Lendes). Ka shume mundesi qe forma formuese e nje cilesie te re lendore te jete ambienti ku jeton dhe vete kjo forme e re cilesore, por pa qene asnjehere si ajo, e cila tek Bota Njerezore eshte shume evidente, ambienti i se ciles eshte e barabarte me te gjithe format cilesore lendore paraardhese. Kjo ben qe rrugezhvillimi i metejshem i tyre te jete i ndryshem edhe pse dikur ato mund te kene qene ne te njejtin stad zhvillimi cilesor. Ne kete rast qofte koha, qofte hapesira njerezore eshte e mbihypur mbi kohen dhe hapesirat paraardhese duke qene te ndryshme prej tyre, por duke bashkejetuar secila per hesap te vet. Formalisht njeriu mund te ndikoje mbi to, por sa me larg prej tyre te jete nga pikepamja kohore aq me i pamundur eshte ky ndikim dhe ky formalizem (permasa e ketij formalizmi duhet te argumentoje dhe distancen kohore qe ndan njeriu nga format e organizimit te Lendes dhe format paraardhese te Levizjes).
Grimca elementare duhet te perbeje rrugefillimin e levizjes fizike dhe rrugeformimin e thelbit te dukshem te Lendes. Kjo e fundit vetem tani duhet konsideruar e lindur, por argumentueshem e varur, nga pikepamja hapsinore, nga bashkesia e kuanteve te emergjise, qe ne kete rast duket sikur perfaqesojne fushe. Ne realitet fushat e mevonshme qe dallohen si bashkeshoqerues te Lendes (fushat manjetike, fushat elektromagnetike, fushat e gravitetit, rrymat parazitare) nuk duhet te kene lidhje me kete pozicion fillestar te organizimit te Lendes. E rendesishme eshte te kuptohet qe formimi i te gjithe grimcave te mevonshme elementare duhet t’i dedikohet marredhenieve te grimces se pare me ambientin kuantik rrethues. I takon shkences te percaktoje se kush nga tre grimcat elementare (proton, elektron,neutron) eshte formuar e para, por filozofia materialiste e cvesh neutronin nga kjo gare pasi mungesa e tij ne berthamen e hidrogjenit duhet te sherbeje si argument qe berthama e hidrogjenit eshte formuar perpara kohes se formimit e neutronit. Normalisht radha e formimit te grimcave elementare duhet te percaktohet mbi bazen e vetive specifike dhe ne raportin qe ate kundrejt njera-tjetres. Ne kete menyre duhet pranuar qe protoni eshte formuar i pari dhe rreth tij eshte pasuruar berthama.Duhet te ekzistoje nje faze kohore ku berthama e ardhshme e atomit te kete jetuar e vetme dhe komplikacioni i saj t’i jete nenshtruar nje procesi pasurimi dhe marredheniesh me ambientin rrerthues, proces i cili ka cuar ne formimin e elektronit dhe ne atomin e pare te historise se Lendes. Procesi i formimit te atomit te Hidrogjenit nuk duhet konsideruar si fillimi i lendes, por si kalimi i fushave kuantike drejt komplikacionit perfundimtar, mbi cbaze formohet neutroni. Une nuk jam ne gjendje te ndjek rrugeformimin e grimcave te tjera (pozitroni, neutrinoja, etj), por nuk duhet te jete e veshtire percaktimi i rrugeformimit te tyre po te njihen vetite perkatese. Duke e thjeshtuar problemin ne ekzistencen vetem te tre grimcave elementare, e gjithe historia e ketyre grimcave rrotullohet ne kombinimet e tyre dhe ne bashkeveprimin me fushat kuantike mbi c’baze ato shtohen ne sasi duke formuar atome te reja cilesore drejt elementeve kimike. I gjithe procesi gjigand i veprimtarise se fushave kuantike drejt grimcave elementare perben boten e madhe fizike te formimit te lendes drejt permbajtjes se sotme te saj. I gjithe ky proces kosiston ne shtimin e elektroneve ne orbite, te protonit dhe neutronit ne berthame. Permasat e shumta te levizjes fizike ne kete proces, duhet te coje ne konkluzionin qe koha fizike duhet te kete qene shume-shume e konsiderueshme ne planin aplikativ duke e perjashtuar idene e 100 sekondave te pare te Bing-Bengut si kohe te mjaftueshme per formimin e elementeve kimike (ideja e Stephen Hawkingut). Megjithate duhet te pranojme qe Levizja Fizike bashkeshoqerohet gjate gjithe kohes se ekzistences se vet nga levizja mekanike si pjese e saj, krejt e ndryshme nga levizja mekanike e epokes kuantike (kjo faze e zhvillimit te Lendes duhet konsideruar pergjegjese per lindjen e Gravitetit dhe formimin perfundimtar te Lendes.
Rendesi ka qe studiuesi i kesaj fushe duhet te kuptoje keto probleme paraprake perpara se te avancoje ne thellesite e njohjes fizike:
- Karakteri shkakesor dypermasor i levizjes fizike ne te gjitha nivelet e saj.
- dinamiken e brendeshme te kuantit energjitik.
- marredheniet e kuantit me ambientin rrethues.
- perberjen e grimcave elementare nga keto kuante.
- merredheniet e ketyre grimcave me ambientin kuantik.
- marredheniet e ketyre grimcave midis tyre brenda nje orbite dhe midis orbitave (rasti i elektronit).
- marredheniet e grimcave me berthamen dhe brenda saj (rasti i protonit).
- marredheniet e grimcave cilesore midis tyre, brenda berthames (rasti i protonit dhe neutronit).
- Marredheniet e grimcave cilesore midis tyre, pamvaresisht nga vendndodhja e tyre (rast i elektronit me protonin apo neutronin).
Jane te gjitha keto marredhenie shumepermasore dhe gjendja e grimcave elementare qe cojne ne cilesine formuese te elementeve kimike pergjate nje procesi fizik teper-teper te konsiderueshem nga pikepamja kohore, ku maredheniet midis elementeve kimike duhet te kene qene me te hershme se perfundimi kohor i formimit te elementeve kimike, sidomos midis elementeve te pare. Kjo do te thote se uji duhet te jete formuar me perpara se elementi i uraniumit p.sh., por ne kete pike problemi behet pak me i komplikuar pasi duhet zgjidhur si nje rast vetem tokesor, apo i pergjithshem (ne kete rast kemi ezauruar njeren prej mundesive te lindjes se jetes ne Toke; ne qofte se rasti i formimit te ujit eshte vetem tokesor, atehere eshte e kuptueshme qe kemi gjetur aresyen primare te jetes ne Toke, ne te kunderten duhet te avancojme me tej drejt te panjohurave). Ekzistenca e disa elementeve kimike me vecori fizike te ndryshme (radioaktiviteti), te cilet ndodhen ne fund te tabeles se Mendelejevit, me ka cuar ne perfundimin se procesi i transformimit te elementeve kimike behet pikerisht me ane te radioaktivitetit dhe detyrimisht te gjithe elementet kimike do ta mbyllin jeten e tyre duke u bere ne fund radioaktive, perpara se te ndahen ne elemente me te thjeshte kimike (kjo mund te perforcohet edhe me ane te radioaktivitetit artificial te te gjithe elementave kimike). Vete procesi i transformimit te elementeve kimike radioaktive pergjate faktorit kohe eshte i mjaftueshem per te percaktuar ne menyre empirike kohen e formimit te elementeve kimike.
Me marredheniet e elementeve kimike midis tyre futemi ne levizjen kimike, qe perben dhe thelbin e Lendes ne perberjen e saj. Ne qofte se pranojme qe levizja mekanike con medoemos drejt levizjes fizike dhe levizja fizike con ne levizjen kimike, atehere thelbin i Lendes e perben levizja kimike dhe ky eshte argumenti me i pare qe format e Lendes jane ne unitet dhe rrjedhin nga njera-tjetra. Interesant eshte fakti qe bota e njohjes Njerezore e ka filluar veprimtarine e vet pikerisht nga ky stad i zhvillimit te formave te levizjes dhe kjo e ka nje domethenie te lidhur me empirizmin, formalizmin, formen filozofike dhe shkallen e zhvillimit shoqeror. Levizja kimike i permban ne brendesi te vet te gjitha format e levizjeve paraardhese duke bashkevepruar ne menyre te domosdoshme, por ne kete pike ne kemi konstatimin e pare qe format me te thjeshta te levizjes nuk ndikojne domosdoshmerisht mbi format me te larta, cka te con ne perfundimin qe forma mekanike ne levizjen kimike ndryshon cilesisht nga levizje mekanike e kahershme jo vetem ne forme, por kryesisht ne permbajtje. Ne kete faze te zhvillimit te materies Lendore dallohen cilesite specifike te organizimit te formave te Lendes dhe mundesite e zbulimit te tyre duke perfshire edhe me te komplikuarat. Kjo forme levizje eshte forma me pergjithesuese e ishullit tone Lendor dhe forma ku ndahet ZOTI nga NJERIU. Eshte pika me e veshtire e shkencave te natyres pasi ne kete pike fillon nje forme e re e Historise se Natyres Lendore. Vazhdimi i metejshem i levizjes kimike kerkon paraprakisht njohjen e ketyre elementeve te zhvillimit te Natyres Lendore:
1 – karakteri shkakesor dypermasor i levizjes kimike ne te gjitha nivelet e saj.
2 – dinamiken e brendeshme te atomit.
3 – marredheniet e atomit me ambientin rrethues.
4 – perberja e atomeve nga grimcat elementare.
5 – marredheniet e ketyre atomave me ambientin kuantik dhe grimcor elementar.
6 – marredheniet e ketyre atomeve midis tyre brenda nje elementi kimik dhe midis elementave kimike cilesor
7 – marredheniet e bashkesive atomike brenda llojit dhe midis llojeve.
8 – krijimin e molekules kimike.
9 – krijimin e substanceve kimike.
Deri ne kete pike shkenca ka arritur perfundime te rendesishme dhe pergjithesisht njohja njerezore e ka kryer detyren e vet konform nevojave praktike te njerezimit. Por shkenca e gjeologjise ka bere nje kapercim serioz ne shpjegimin e perberjes kimike te shkembinjve: nuk ka qene e afte te shpjegoje zanafillen e ndarjes se substancave te thjeshta kimike nga ato organike, pasi rezulton qe bota e relacioneve kimike brenda botes se vet nuk eshte e afte te shpjegoje diferencimin cilesor midis substances me te komplikuar kimike te thjeshte me substancen me te thjeshte te kimise organike. Cfare ka ndodhur ne brendesi te levizjes kimike kur ajo vendosi t’i jape nje vend te posacem trinomit, kuantetit dhe pentetetit kimik ekuacional: H + O + C + (S) + (N) duke i kombinuar ne “pafundesi” drejt molekules se pare organike? Kjo gje duhet kerkuar tek marredheniet shumepaleshe brenda botes kimike dhe lidhjes se saj me boten fizike dhe mekanike. Fakti qe ne Boten Kozmike, thjeshte ne sistemin tone Diellor, nuk gjende forma te tjera organike, te detyron ta kerkosh procesin e formimit te substancave organike tek nje rastesi ekstreme te marredhenieve shumepaleshe te formave te deriatehershme te Lendes dhe formave te Levizjes. Kjo pike rezulton te jete me e pazberthyeshmja ne shkencen e kimise, por dhe praku ku fillon levizja biologjike. Keshtu qe ne kete drejtim filozofi materialist duhet te heshte per shkak te nivelit te ulet te njohjes aktuale. Por mungesa e nje elementi kimik ne Toke dhe pranimi i zhvillimit heterogjen te natyres kimike mund te na coje ne nje perfundim te ri mbi kalimin e lidhjeve inorganike ne lidhjet organike, mbi cbaze fillon jeta biologjike ne Toke, e cila ne planin e pergjithshem galaktit duhet konsideruar nje rastesi ekstreme. Per deri sa ne nuk dime se cfare behet ne sistemet e tjera diellore, brenda Galaktikes sone, jemi te detyruar te kufizohemi brenda kesaj hipoteze, qe gjithsesi nuk ndikon mbi jeten tone ne Toke. Por analiza e levizjes kimiko-organike ka brenda “misterin” e shumefishimit specifik te botes se mepastajme dhe eshte kjo aresyeja perse i duhet dhene rendesi zbulimit te fillimit te levizjes organike te kimise. Ekuacionet e mepastajme te transformimit te strukturave kimiko-organike drejt botes njerezore jane shume me te kuptueshme dhe brenda nje hapesire transformuese te lexueshme edhe pse ato fshehin mistere te jashtezakonshme drejt pafundesise. Mire eshte te pranohet heterogjeniteti shumepermasor te perbere nga nje sasi ekuacionesh kalimtare te perbere nga dinamika e brendeshme e bashkerenduar nga ambienti rrethues. Permasat e kesaj te fundit duhet te konsiderohen edhe rastesore mbi cbaze kane lindur mutacione pa domethenie ne vazhdimesine drejt boteve me te komplikuara.
Akti i pare i kesaj hapesire trasformuese duhet konsideruar struktura e pare kimiko-organike dhe kjo eshte e vetmja strukture e ketij lloji qe njohim ne hapersiren e pafundme kozmike, qe gjithsesi duhet konsideruar si i vetmi burim lendor i botes se ardhshme njerezore (spekullimet qe behen mbi ardhjen e jashtetokesoreve si inicues te jetes njerezore ne Toke nuk eshte veshtire t’i permbysesh). Eshte kjo aresyeja qe praktikisht bota njerezore konsiderohet si forma me e larte e organizimit te Lendes.
Problemi i kalimit te substancave organike ne boten biologjike nuk duhet te jete dhe fort i veshtire te zberthehet vetem se studiuesit e kesaj fushe kane bere kapercime serioze duke i anashkaluar si inekzistente. Gjeja me kryesore ne boten organike eshte permasa e shumefishimit brenda llojit cilesor dhe krijimi i cilesoreve te rinj organike. N.q.s. per boten kimike inorganike ky problem ka nje variacion kohor teper-teper te gjate, per vazhdimesine e botes biologjike problemi eshte shume sinjifikativ duke perbere nje ndryshueshmeri cilesore teper te theksuar ne raport me te paren. Ne kete pike gjerat bien ne sy dukshem dhe cuditerisht nuk ka pasur reagime ne fushen shkencore per kete problem (permasa e kohes eshte konsideruar e rendesishme vetem brenda kuadrit te ekzistences dhe jo me shume). Megjitheate ekziston nje pozicion ndermjetes shumepermasor ku faktori koheeksistence fillon te sfumohet ne te kundert pa nxjerre asnje perfitim konkret. Ne kete drejtim shkences i takon te beje disa saktesime per ta pare problemin pikerisht ne drejtim te koheekzistences, cka duhet te coje te zbulimin me rrenjesor te zanafilles te seicilit element te ekuacionit duke filluar nga substancat organike – njeqelizori botanik – shumeqelizori botanik – bimet. Vete keto te fundit perbejne nje komplikacion te cuditshem ne drejtim te menyres se jeteses dhe shumimit, pasi perfundimi eshte me te vertete i jashtezakonshem me ekzistencen e bimeve mishngrenese. Problemi duhet shtruar: dinamika cilesore e botes botanike vazhdon pergjate kohes se ekzistences se botes zoologjike dhe asaj njerezore (ne fakt kjo duhet pranuar per te gjitha botet paraardhese dhe ketu qendron thelbi i unitetit te NATYRES (Materies)). Materialisti nuk mund te pranoje frenimin apo perfundimin e zhvillimit cilesor te produktit apo nenproduktit lendor te krijuar perpara Njeriut. Ne qofte se pranojme qe Njeriu eshte forma me e larte e organizimit te Lendes, atehere me Njeriun merr fund llojshmeria e organizimit te Lendes. Kjo dukuri ka pasur nje veshtiresi ne perceptim nga ana e studiusve te fushava te ndryshme te lidhur me mos marrjen ne konsiderate te nje parametri shume-shume percaktues te cilesine dhe sasine e boteve biologjike, zoologjike dhe njerezore: shpejtesise se zhvillimit specifik (te pakten kjo bie ne sy ne teorine e prejardhjes se llojeve me ane te seleksionimit natyror ose ruajtjes se racave me te pershtatura ne lufte per jeten te Çarlz Darvinit (1809 – 1882), Tirane 1982, por autori i teorise kishte bere edhe nje hap me perpara negativ ne mohimin e faktorit KOHE ne procesin e seleksionimit natyror duke vene ne pikepyetje, deri ne mohim, te gjithe teorine e tij). Rendesia e shpejtesise se zhvillimit specifik te te gjitha formave te NATURES do te duket shume-shume me vone, atehere, kur te cfaqet Shoqeria Njerezore dhe parametri Shpejtesi Zhvillimi do te behet strumbullari i te gjithe jetes Njerezore ne Toke, por dhe ajo qe nuk eshte kuptuar asnjehere prej 2500 vjetesh: percaktimin e kesaj shpejtesie nga KOHA e lindjes. Kjo e fundit ka vlera per te gjitha shkallet e zhvillimit te formave te fundme te NATYRES (Lendes) dhe eshte e pavlefshme per vete NATYREN (eshte kjo aresyeja perse NATYRA nuk ka kufizim ne shpejtesi).
Analiza e metejshme e levizjes biologjike (pjesa botanike) kerkon medoemos njohjen e proceseve specifike ne nivelet e meposhtme, perpara se te futemi ne thellesite e botes biologjike:
1 – karakteri shkakesor dypermasor i levizjes botanike ne te gjitha nivelet e saj.
2 – dinamiken e brendeshme te njeqelizoreve botanike.
3 – marredheniet e ketij njeqelizori me ambientin rrethues organik e inorganik.
4 – marredheniet e ketyre njeqelizoreve midis tyre brenda nje bime dhe midis bimeve te ndryshme
5 – krijimin e shumeqelizorit botanik.
6 – marredheniet e shumeqelizorit botanik me ambientin rrethues kimik te te gjitha niveleve.
7 – marredheniet e shumeqelizoreve botanik brenda llojit dhe midis llojeve.
8 – krijimin e organeve jetesore te bimeve.
9 – krijimin e bimes
Levizja botanike karakterizohet nga bashkesia e te gjitha formave paraardhese te levizjes dhe nuk mund te ekzistoje dot pa kete bashkesi. Te pakten kjo e fundit dallohet lehtesisht tek bimet dhe kjo ne saje te kohes teper te kufizuar te ekzistences individuale se tyre. Me levizjen botanike ndryshon i gjithe konfigurimi i formave te metejshme te organizimit te Lendes ne planin sasior dhe cilesor jo vetem me pjesmarrjen e nje pjese teper – teper te vogel te hapesires lendore, por dhe te kohes teper – teper te kufizuar te ekzistences se saj ne raport me format paraardhese. Me levizjen botanike bie ne sy ndryshimi teper cilesor i formave organizative lendore dhe pikepyetja e madhe se cfare perfaqeson ajo ne dinamiken jetesore te Lendes. Mbi kete forme te levizjes fillon jeten e vet nje ekuacion hapesinor teper – teper specifik per natyren Lendore ku ndryshimi cilesor i elementeve perberes te tij karakterizohet nga ndryshime teper te shpejta ne KOHE ne raport me te gjitha levizjet e parapara. Behet fjale per levizjen biologjike qe permban ne vetvete keto kohe/hapesira: botanika – zoologjia – shoqeria njerezore. Por levizja botanike do te karakterizohej edhe nga nje vecori: do te perbehej nga lloje me koheekzistence ekstremiste (bimet dhe pemet) cka duhet te sherbeje per te treguar argumentueshem menyren e formimit ekstremist te tyre nga pikepamja kohore dhe ndoshta paralel per nje fare kohe me strukturat zoologjike. Ne kete pike duhet te qendroje nje nder pikat me te fshehta te zanafilles botanike dhe zoologjike e pse jo edhe njerezore. Bota botanike do te kishte edhe nje vecori tjeter: shumefishimi cilesor i saj do te ishte krejt rastesor (do te varej nga nje variant i levizjes mekanike) dhe per kete shkak numri i llojeve te hapesires biologjike do te ishte i kufizuar. Ajo do te kishte edhe nje vecori tjeter: do te zhvillohej ne siperfaqen e tokes me ndihmen e ujit. Ne kete pike, uji do te rezultonte si njeri nder shkaqet kryesore te zhvillimit te botes botanike qe nga casti i lindjes se saj dhe promotori i kalimit te botes botanike ne bote zoologjike pa i humbur permasat e veta. Relacionet shumepermasore te Botes Botanike midis vetes, me ambientin organik kimik, me ate inorganik, me ambientin fizik dhe mekanik con ne lindjen e qelizes se pare zoologjike. Lindja e Botes Zoologjike i duhet dedikuar pikerisht relacioneve shumepermasore te Botes Botanike dhe aspak nje ardhjeje jashtetokesore. Kjo e fundit mund te pranohej vetem per rastin e gjetjes se nje bote me te zhvilluar me vazhdimesi pertej diteve tona duke perfshire edhe aktualitetin historik, te pakten ne keto 100 000 (me hamendje) vitet e fundit.
Kalimi i botes botanike ne bote zoologjike duhet konsideruar shume here me rastesore se vazhdimesia e metejshme e botes zoologjike ne boten njerezore dhe kjo per shkak te pjesmarrjes se levizjes mekanike me permasa shume me te vogla se pasardhesja zoologjike. I them te gjitha keto per te kuptuar veshtiresite natyrore te kalimeve cilesore nga bota inorganike drejt botes zoologjike. Vete Bota Zoologjike per t’u kuptuar saktesisht kerkon paraprakisht njohjen e fenomeneve te meposhtme sipas nje dinamike jo pak te rendesishme:
1 – karakteri shkakesor dypermasor i levizjes zoologjike ne te gjitha nivelet e saj.
2 – dinamiken e brendeshme te njeqelizoreve zoologjike.
3 – marredheniet e ketij njeqelizori me ambientin rrethues botanik dhe kimik ne te gjithe permasen.
4 – marredheniet e ketyre njeqelizoreve zoologjike midis tyre
5 – krijimin e shumeqelizorit zoologjik.
6 – marredheniet e shumeqelizorit zoologjik me ambientin rrethues botanik dhe atij kimik ne te gjithe nivelet
7 – marredheniet e shumeqelizoreve zoologjike brenda llojit dhe midis llojeve.
8 – krijimin e organeve jetesore te qenieve vetelevizese.
9 – krijimin e qenieve te para zoologjike.
Bota Zoologjike paraqitet shume me e komplikuar se bota botanike edhe vetem prej faktit te levizjes mekanike te strukturave te saj me permasa shume-shume me te medha dhe te domosdoshme. Ne kete menyre ajo duhet te cfaqe keto komplikacione edhe ne strukturen vetiake dhe grupore. Kjo te con ne perfundimin qe shumellojshmeria e botes zoologjike duhet te jete shume here me e madhe se ajo e botes botanike dhe ne kete shumellojshmeri duhet vecuar aftesia e riprodhimit te tyre. Krijimi i duetit femer-mashkull dhe bashkejetesa ne nje familje, mbi cbaze krijohet riprodhimi i tyre, nuk duhet te jete nje fenomen kaq thjeshte i konstatueshem, por veshtiresisht i argumentueshem. Ne kete faze te zhvillimit te botes zoologjike kjo pothuajse eshte e pamundur dhe duhet nje hallke e metejshme zhvillimi per te kuptuar aresyet natyrore te kalimit nga struktura zoologjike monoseksuale ne dy seksualitetin e nevojshem zoologjik. Menyra se si eshte shtruar ky problem sipas menyres alegorike: kush ka lindur me perpara veza apo pula, tregon qe ky problem eshte tej mases i komplikuar dhe nuk ka asnje argument qe te lejon zbulimin e saj ne kete faze te konstatimit, por dhe paaftesine e shkences se zoologjise per t’i dhene nje pergjigje te sakte. Eshte pikerisht pika ku Feja dhe Shkenca nuk jane kontraktuar ndonjehere dhe kjo thjeshte per paaftesi te Shkences dhe Filozofise (interesant eshte fakti qe te vetequajturit ateiste nuk e kane vene ne dukje kete problem) cka me ka cuar ne perfundimin se te dy keto veprimtari njerezore ne fushen e subjektit kane boshlleqe serioze qe duhen plotesuar. Kam rast te jap nje shpjegim me konkret te ketij problemi te mbeshtetur ne FAKTE, por qe jane anashkaluar edhe pse vihen re per dite ne miliona raste.
Ndarja e botes zoologjike ne krijesa te tokes dhe te detit nuk e ka fshehur faktin e te qenurit te detit si shtepia e te pares krijese zoologjike ne historine e Lendes ne Toke. Ne ambientin ujor duhet kerkuar mosha me e vjeter e ekzistences se botes zoologjike dhe aresyet e kalimit te jetes se qenieve vetelevizese nga uji ne toke. Perseri ne kete pike problemet jane jashtezakonisht te veshtira, por dhe nje argument per te parashikuar kalimin e Njeriut nga Toka ne Uje si menyre jetese. Prejardhja e larget e Njeriut nga bota ujore duhet te jete bere nepermjet nje seri shkalles te njepasnjeshme dhe per te percaktuar keto shkalle duhet futur ne perdorim faktori KOHE, i cili duhet te percaktoje aresyet perse ka ndodhur ky kalim. Me zbulimet e derisotme shkenca e Zoologjise duhet te jete e afte per te percaktuar dallimet cilesore midis qenieve te gjalla detare nga ato tokesore (bota e zvaranikeve nuk duhet pare si mutacion, por si nje faze kalimtare nga qeniet e detit ne ato te tokes. Ka shume mundesi qe mosha e peshkaqeneve dhe e balenave te jete me e vogel se mosha e kafsheve te pare te Tokes. Karakteri heterogjen i ketij kalimi dhe zhvillimi duhet te konsiderohet si shkaku i shumellojshmerise se kafsheve te Tokes pa pasur nevoje per nje prejardhje nga nje forme e vetme fillestare. Po te shihet nga ana kohore ky problem nuk do te jete e veshtire konstatimi i parimit poligjenetik te formimit te kafsheve te Tokes ane e kend globit. Karakteri monogjenetik i lindjes se llojeve ne levizjen zoologjike duhet marre ne konsiderate per siperfaqe toke, apo deti, teper te kufizuara dhe pa ndryshime te medha klimaterike, topografike e botanike, pasi mbi keto ndryshime ndodh dhe lindja e llojit te ri si pershtatje me realitetin. Nje raport midis botes botanike dhe asaj zoologjike eshte i pamundur te ndertohet me dijet e derisotme, pasi ndryshimi cilesor midis tyre eshte jashtezakonisht i madh dhe hopet kalimtare nga bota bimore ne ate shtazore nuk e di a jane zbuluar te gjitha. Kjo nuk duhet te pengoje pranimin a priori te rrjedhjes se botes shtazore nga bota bimore dhe kalimin ne nje shkalle edhe me te larte te levizjes biologjike drejt botes njerezore. Une pretendoj qe kalimi nga bota e kafsheve ne bote njerezore nuk eshte e veshtire te argumentohet edhe vetem mbi baza biologjike, ku anatomia e Njeriut me ate kafsheve ka pika te medha kontakti dhe i vetmi ndryshim i tyre qendronte ne veprimtarite mbi Natyren (njeriu prodhonte, ndersa kafsha maksimumi mblidhte).
Njeriu nuk perfaqeson vetem nje specie me ndryshim cilesor nga prejardhja e vet zoologjike. Kryesorja e Njeriut eshte ekzistenca e tij si forma me e larte e organizimit te te vetmes forme qe njohim te NATYRES e lidhur me menyren e levizjes. Po te shohim detyrat qe duhet te realizoje studiuesi per te gjitha rastet e formave te organizmit te Lendes drejt Njeriut veme re se bota kuantike ngjason me boten e njeriut cka te con ne perfundimin se kemi te bejme me dy ekstremet e botes Lendore dhe detyrimisht, sipas parimit dialektik, ato duhet te perputhen. Qe te mundesh te kuptosh mire Boten Njerezore duhen zberthyer:
1 – karakteri shkakesor shumepermasor i levizjes shoqerore ne te gjitha nivelet e saj.
2 – dinamika e brendeshme te njeriut shoqeror nga pikepamja individuale (parimi i ekzistences dhe i punes).
3 – marredheniet e ketij individi me ambientin rrethues zoologjik, botanik dhe kimik ne te gjithe permasen.
4 – marredheniet e ketyre individeve shoqeror midis tyre (lindja e gjuhes se folur).
5 – krijimi i Shoqerise Njerezore.
6 – marredheniet e Shoqerise Njerezore me ambientin rrethues zoologjik, botanik dhe atij kimik ne te gjithe nivelet (parimi i punes kolektive).
7 – marredheniet e Shoqerise Njerezore brenda saj dhe midis llojeve (racave) (bota e relacioneve universale dhe permasat e saj).
8 – krijimi i Fese dhe Institucioneve fetare (rasti i gjysem-shtetit fisnor); – cfare ka realizuar institucioni fetar ne historine e Njerezimit dhe perse kane sherbyer ato.
9 – krijimi i organeve jetesore te Shoqerise Njerezore (rasti i familjes, prones fisnore, te drejtes zakonore te pashkruar; krijimi i shtetit).
Te gjitha keto kane nevoje per nje zberthim universal perpara se t’i japim pergjigje pyetjes: perse NATYRA e ka krijuar Njeriun dhe perse njeriu ekziston vetem ne formen e Bashkesise Njerezore qe nga dita e formimit te tij me te pare (ne kete drejtim, procesi i bashkesise duhet te jete huazuar nga bota e kafsheve dhe pikerisht kete bashkesi komandon ZOTI). Pikerisht ne kete pike duhet te filloje zberthimi i Shoqerise Njerezore duke pranuar parimin poligjenetik te lindjes se tij ne Globin Tokesor, por dhe pikerisht ne kete pike fillojne gabimet e njepasnjeshme te mendimit filozofik boteror qe e kane kanalizuar Njerezimin drejt njeshit iluzor. Percaktimi i parimit natyror te lindjes se njeriut ne Toke ka te beje shume me parimin e zhvillimit te Shoqerise Njerezore ne Toke, por dhe fshehjen e parametrit absolut te zhvillimit sipas kontinumit kohor-hapsinor. Marrja ne konsiderate vetem te hapsires pergjate mijeravjeteve e ka devijuar mendimin shkencor drejt kanaleve shterp ku jo rralle here mendimi i gabuar ka sunduar per nje kohe te gjate. Parimi poligjenetik i lindjes se Njeriut ne Toke nuk pohon diferencim racor, por shkalle te ndryshme zhvillimi qe jane prezent edhe brenda nje race deri ne ate mase se raca e bardhe qe drejton pergjithesisht politiken boterore ka ne brendesi te vet dhe popullin me inferior ne bote, qe edhe pse eshte udhehequr nga shtetet me te fuqishme te kohes pergjate 2500 vjeteve ka mbetur akoma populli me primitiv i kontinentit te bardhe. Parimi poligjenetik i lindjes se Njeriut ne Toke fsheh edhe problemin me kryesor te Historise se Njerezimit: menyren se si ndryshone Njeriu dhe Popujt e Botes ne saje te relacioneve universale. Kjo e fundit perben te gjithe thelbin e aresyes perse poligjeneza eshte i vetmi parim i lindjes se qenieve te gjalla ne Toke.
Nje nder problemet kryesore te qenieve te gjalla ne Toke eshte ai i krijimit te dualitetit seksual, kur dime qe parimi monoseksual eshte shoqeruesi i krijimit te gjallesave me te para. Ne kete drejtim shkenca ka heshtur dhe nuk ka folur kurre. Vetem mendimi filozofik fetar ka dhene deduksionet e veta duke nxjerre te zbuluar kohen e te shkruajturit qofte te Bibles e qofte te Kuranit. Jashte filozofise fetare, mendimi filozofik boteror ka tentuar te shpjegoje jo menyren e lindjes se qenieve te gjalla nga pikepamja seksuale, por vetem aresyet e diferencimit shoqeror midis sekseve (te pakten libri i Frederik Engelsit mbi origjinen e familjes, prones private dhe e shtetit, apo i Karl Gustaf Jung, “Aspekte te Mashkullores” e perligjin kete pretendim). Pasi u mora me kete problem vura re se ai nuk zgjidhej tek format e ulta te gjallesave, por kur erdhi puna tek Njeriu vura re se mungonte nje parameter ne analizen e Botes Njerezore dhe ishte pikerisht ky parameter ai qe e fshihte gjenezen e njeriut nga pikepamja seksuale (eshte kjo aresyeja perse “Dialektika Filozofike” (Hegeli) dhe “Paradoksi i Kohes” (Ajnshtajni) nuk mund te zbuloheshin jashte botes Njerezore; ne te kunderten ato do te kishin adresime te gabuara). Analiza e shpejtesise se zhvillimit social tek individi njeri tregonte se njeriu individual e kishte kete parameter me ndryshueshmeri vlere dhe kjo kishte ndodhur e trasheguar qe nga bota nga Njeriu kishte prejardhjen e larget. Ne kete menyre zgjidhja e problemit te menyres se lindjes se sekseve ne Boten Njerezore ishte ne te njejten kohe dhe zgjidhja e problemit per qeniet e gjalla jashte botes njerezore. Duke u mbeshtetur tek Bibla dhe Kurani, rezulton se mashkulli ka lindur perpara femres nga pikepamja kohore. Ne kete pike problemi sipas kohes kishte anashkaluar thelbin e ngjarjes pasi nuk behej fjale kush kishte lindur me perpara, por nga rrjedhnin qofte femra, qofte mashkulli dhe kete e zgjidhte FAKTI historik i individit (i femres dhe i mashkullit) qe dihet shume sakte, por qe nuk ishte ditur te interpretohej prej mijeravjetesh. Problemi shtrohet: si jane formuar gjallesat nga pikepamja seksuale? Ai zgjidhet duke bashkuar FAKTIN me raportin kohor-hapsinor dhe rrjedhimet qe dalin prej tij dhe dukuria merr spunto vetem nga bota njerezore duke u pergjithesuar edhe per gjallasat nga e ka prerjardhjen biologjike Njeriu.
Faktet jane dy grupimesh te lidhur me raportin e moshave te aftesise riprodhuese dhe jetegjatesine e procesit (njeriu femer kete aftesi e fiton pergjithesisht qe ne moshen 13-14 vjec, kur mashkulli kete aftesi e fiton disa vjet me vone, por tek femra aftesia riprodhuese shteron pergjithesisht qe ne moshen 50 vjecare, kur tek mashkulli vazhdon pertej moshes se trete) si dhe me raportin e moshave ne aftesise intelektuale per te ndryshuar Natyren (femra kete aftesi e fiton perpara mashkullit disa vjet duke u frenuar ne moshen kur mashkulli sapo e fillon aftesine e ndryshimit te Natyres). Ky karambol dhe kjo mosperputhje me rrjedhimet e raportit kohor-hapsinor ka vetem nje shpjegim: per te kapercyer paaftesine e gjallasave per t’u riprodhuar nga vetvetja (aresyeja e kesaj pamundesia perben argumentin per te parashikuar ekzistencen e nje ndryshimi cilesor ne ecurine e jetes se gjallesave te atyre koherave para milionavjeteve, cka ka cuar ne ndryshimin e shpejtesise se zhvillimit specifik) NATYRA urdheroi ndryshimin e procesit duke e detyruar gjallesen monoseksuale te transformohej ne femer dhe vete kjo femer te prodhonte mashkullin. Se si ka ndodhur biologjikisht ky proces per mua eshte e pamundur ta interpretoj, por kur vjen puna per te percaktuar se kush ka lindur me perpara pula apo veza, raporti kohor-hapsinor postulon qe pula eshte paresore ne kohe dhe veza produkt i saj, pasi shumefishimi i paraardhesve te pules nuk ka pasur nevoje per partner. Ndoshta procesi i ekzistences se vezez mund te ndihmoje ne zbulimin e procesit te kalimit nga monoseksualizmi biologjik ne ate dy seksual. I gjithe ky proces ke cuar ne lindjen e nje ndjenje, qe nuk ekziston vetem tek njeriu: ndjenjen e Nenes per femijen e vet. Eshte e vetmja ndjenje ne psikologjine e Njeriut pa interes dhe e trasheguar nga bota paraardhese e tij.
Por ky problem zgjerohet edhe me tej kur vjen puna per te percaktuar llojet e familjeve ne racen njerezore ne Toke nga pikepamja e transformimit. Ne librin e F.Engelsit ky proces nuk eshte marre parasysh, pasi eshte pranuar vetem ekzistenca e llojeve pa e prekur shkakun e drejteperdrejte (ne fakt marksizmi e nenkuptoi kete shkak brenda hapesires ekonomike duke anashkaluar pergjegjesine faktike). Kalimi nga familja patriarkale ne ate monogame e ka nje pergjegjes madhor dhe nuk ka qene nje proces evolutiv vetem brenda familjes. Te pakten nder shqiptare ky proces njihet dhe pergjegjes per kete ka qene Institucioni Katolik i cili ne Koncilin e Tivarit me 1199 ndaloi martesen brenda rrethit te shtate te trashegimise (eshte nje rast analog me pronen private cka con ne domosdoshmerine e pergjithesimit filozofik) cka tregon argumentueshem qe institucionet fetare jane pergjegjese per formen e sotme te familjes monogame. Raportet e ketyre institucioneve me formen e familjes na tregojne dhe kohen se kur jane shkruar qofte Bibla e qofte Kurani.
Materializmi Filozofik duke pranuar zhvillimin si nderlidhes te Kohes, Hapesires dhe Levizjes kerkon medoemos vendosjen e nje parimi i cili formaton kete zhvillim dhe nuk fut ne kontradikte racat per efekt te kohes se ndryshme te zhvillimit. Ne kete pike ne gjejme argumentin me te plote te ligjit themelor te dialektikes mbi unitetin e te kundertave brenda zhvillimit, i cili tenton gjithmone e me shume t’i barazoje strukturat pjesmarrese deri ne momentin e permbysjes (kjo e fundit kur ndodh kerkon medoemos ndryshimin cilesor duke aprovuar pabarazine ne aktin e filleses). Ai qe lidh tre komponentet baze te natyres me kete zhvillim eshte pikerisht kontinumi kohor-hapesinor qe formon nje raport te barabarte me nje (1), prej nga rrjedh qe baza filozofike e zhvillimit shoqeror eshte shpejtesia e zhvillimit shoqeror e cila percaktohet nga Koha e lindjes. Eshte kjo shpejtesi qe ve dallimin midis popujve brenda nje race dhe eshte kjo bashkesi shpejtesish qe ve dallimin midis racave jashte rendeve shoqerore. Eshte pika me e pare dhe e rendesishme qe argumenton ekzistencen e parametrit: ndryshim i njeriut prej njeriut dhe menyren se si duhet analizuar Historia e Njerezimit ne vazhdim. Per kete problem eshte bere nje teorizim per mbi nje shekull, por me adresim te gabuar. Fjala eshte per “paradoksin e binjakeve” ose te “kohes”, por me shkak-pasoje te gabuar, pasi ne qender te procesit nuk eshte shpejtesia qe percakton ecurine e kohes, por eshte koha e lindjes ajo qe percakton shpejtesine e zhvillimit dhe me kete merre fund e gjithe teoria e racizmit spekulativ. Mbi kete baze analiza e shoqerise shqiptare rezulton te jete shpjeguesja e filleses se Races se Bardhe ne kontinentin Evropian.
Materializmi filozofik duke pranuar heterogjenitetin si dukuri absolute te zhvillimit te Materies – Lendes – Shoqerise Njerezore, eshte i afte te shpjegoje ne menyre paraprake bazat e zhvillimit historik te Njerezimit jashte rendeve shoqerore ne perputhje me produktin shoqeror. Pra ate qe marksizmi nuk kishte marre per baze ne teorine e tij, ne sot e kthejme ne nje krah tjeter duke i dhene prioritet ligjeve te Natyres qe ndikojne mbi Shoqerine Njerezore dhe jo e kunderta (ketu qendron ndryshimi midis materializmit ne tendence dhe materializmit filozofik). Themeli i gjithe ketij teorizimi eshte shpejtesia e zhvillimit social qe parapercaktohet nga koha e lindjes. E perkthyer me kuptueshem rezulton qe popujt e vjeter kane shpejtesine e zhvillimit shoqeror me te avashte ne raport me popujt e lindur me vone, dhe rrjedhimisht jane me te prapambetur se keta te fundit. Te pakten rasti shqiptar ne Evrope duhet konsideruar sot rasti me tipik, por edhe ne kontinentet e tjera, ne kohera shume me te hershme, ndjehen diferencime ekstreme per shkak te kohes se lindjes se popujve (ne Azi, Japonia me pjesen tjeter te Races se Verdhe, Babilonia me pjesen tjeter te Races Malavjane; ne Afrike, Egjipti kundrejt Kartagjenes, dhe te dy keto popuj kundrejt popujve te tjere te Races se Zeze).
FAKTI me kryesor qe Materializmi Filozofik merr ne konsiderate si veprimtari thelbesore te Njerezimit eshte Bota e madhe e relacioneve Universale dhe eshte kjo veprimtari qe ka percaktuar te sotmen qe po jetojme. Pasoja me e rendesishme e kesaj bote eshte GJUHA dhe shumellojshmeria e saj tregon se kjo bote ka qene e diferencuar ne zhvillim qe ne ditet me te para te Njerezimit. Shkalla e diferencuar e zhvillimit te gjuheve eshte treguesja me e pare qe bartesit e tyre jane te cfaqur ne Histori ne menyre te deferencuar nga pikepamja kohore. Por ketu rendesi te posacme merr nje proces i konstatuar prej mbi nje shekull me adresim te gabuar: “Paradoksi i binjakeve”. Procesi ne kete rast mbart mbi vete ndikimin dualist dhe kjo ka qene nje dukuri e pa konstatuar nga A. Ajnshtajni (fizikanti e pranonte ne menyre te njeanshme kete proces duke mos marre parasysh ndryshimin e kohes mbi relatorin (ne kete rast te gravitetit). Karakteri dualist i procesit ne fjale eshte pergjegjes per te gjithe gjendjen sociale te popujve te Globit, por detyra e tij nuk ka mbaruar ende dhe ketu mbetet per te percaktuar permasen e aplikimit ne vazhdimin e kohes. Te pakten per Popullin Shqiptar ky proces ka qene vendimtar dhe kjo dallohet me KOHEN qe po kalon. Nga pikepamja autoktone Populli Shqiptar jeton ne nje gjendje shume me te avancuar se sa duhet te jetonte ne realitet dhe eshte ky shkaku qe krizat ekonomike nderkombetare nuk ndikojne mbi te. Por kryesorja tek Populli Shqiptar eshte gjuha, si faktor lidhes me popujt e Evropes.
Dua te them qe ne fillim qe me prejardhjen e Gjuhes Shqipe eshte spekulluar pa fund. Ne te gjithe shkollat e arsimit te detyrueshem thuhet qe gjuhe shqipe rrjedh nga gjuha ilirishte dhe permendet fjalori i Frang Bardhit si fjalori me i pare i gjuhes shqipe te lidhur me latinishten. E kam te qarte qe kjo eshte shume me e vjeter se shkolla enveriste, por me habit fakti qe fjalori i Frang Bardhit qe ne kapak e quan gjuhen e shqiptareve gjuhe te epiroteve dhe fjalori mban daten 1635 (kur me 1702 At Fancesko Maria da Lece O.F.M e quan fjalorin e tij Dittionario Italiano – Albanese) dhe kerkush nuk ka thene nje fjale per kete ndryshim duke u nenkuptuar qe gjuha epirote eshte e njejte me gjuhen shqipe. Por kjo gje permbys, mbi te gjitha, nje perfytyrim te gabuar mbi prejardhjen e gjuhes shqipe dhe nje transformim propogandistik per shkaqe politike te “panjohura”. Te gjithe studiuesit e gjuhes shqipe, te huaj dhe shqiptare, e kane pranuar pa doreza qe Fjalori i Frang Bardhit eshte i pari fjalor i gjuhes shqipe edhe pse autori titullin ja kishte vene Dictionarium latino-epiroticum (te gjitha keto gjenden ne parathenien e fjalorit me autor Mario Roques). Duke u nisur nga e njohura drejt te panjohures ne kemi mundesi te ndertojme rrugeformimin e gjuhes se sotme shqipe, pasi tani ajo eshte zgjeruar edhe nje hallke me tej duke ndrequr prejardhjen e afert te Gjuhes Shqipe. Ne kete menyre ekuacioni retrospektiv i Gjuhes Shqipe, te pakten ne keto 3000 vjet, eshte si me poshte:
shqip – epirotisht (1635) – (+) ilirisht – gjuha primitive
Interpretemi i ketij ekuacioni na jep mundesine te argumentojme gjenezen historike te Gjuhes Shqipe duke u nisur nga bota e relacioneve universale e paraardhesve te afert dhe te larget te shqiptareve. Ne kete rast ekuacionet duhet te jene te shumte dhe duhet te kene kete varesi kohore:
Gjuha primitive e banoreve autoktone + gjuha pellazge = Gjuha ilirisht (nga lashtesia deri ne shek. VII Para Kri.; – Stela e Lemnos). Eshte kjo aresyeja perse iliret shfaqen ne histori perpara heleneve: te paret rrjedhin ne menyre te drejteperdrejte nga banoret autoktone, ndersa te dytet ne menyre te drejteperdrejte nga pellazget e ardhur, te tjetersuar nga relacionet me vendasit autoktone.
Gjuha ilirisht + gjuha pellazge dhe gjuha helene = Gjuha epirote (nga shek. VII Para Kri. – 1635 duke ekzistuar paralel me gjuhen e Ilireve; Fjalori i Frang Bardhit). Eshte kjo aresyeja perse iliret shfaqen ne kohe perpara epiroteve duke pasur karakter birerie me ta, por keta te fundit (iliret) ekzistojne pertej te pareve ne planin kohor dhe te dytet jane transformuar ne epirote ne saje te relatave te sterzgjatura me helenet te sapo dale nga bota pellazgjike.
Gjuha epirote + gjuhet evropiane dhe gjuhet otomane, perse, arabe = Gjuha shqipe (nga 1635 deri me sot; Fjalori i At Fancesko Maria da Lece O.F.M.).
Dmth kerkimin e lindjes se emrit shqiptar dhe Gjuhes Shqipe duhet ta kerkojme pas vitit 1635 deri me 1702.
Perfundime
Sot problemi shtrohet se kur nje shoqeri qe nuk ka zgjidhur sakte drejtimin e vet filozofiko-botekuptimor, nuk mund te realizoje dot nje progres pozitiv ne zhvillimin social te saj (marksizmi i proletareve, sipas formulimit bolshevik, e kerkonte kete domosdoshmerisht tek rendi shoqeror dhe shkallet e zhvillimit te tij pa marre parasysh ndryshimin e njeriut prej njeriut ne saje te botes se relacioneve te pavullnetshme per palen e prapambetur; duke e konsideruar menyren e lindjes se ideve te ndryshme politiko-juridike, fetare, letrare, artistike, shkencore, etj sekondare dhe pa ndikim edhe pse zbulimi i kesaj menyre e kerkon medoemos tjetersimin e marksizmit nga pozicioni i materializmit). Eshte kjo aresyeja perse analiza e mendimit Filozofik Materialist na con ne perfundimet e meposhtme:
1 – Filozofia Materialiste eshte projekti shpjegues i jetes shoqerore ne Racen Njerezore, te cilen e konsideron si formen me te larte te organizimit te struktures Natyrore, qe e quajme Lende.
2 – Qe te mundesh te shpjegosh menyren reale, dmth materialiste, se si eshte formuar Gjuha Shqipe qe ne gjenezen e saj me te pare duhet t’i pergjigjesh pikesepari tre pyetjeve te lidhura me ZOTIN, menyren se si lind Feja dhe per cfare sherbejne Institucionet Fetare ne Historine e Njerezimit. Pa ditur te shpjegosh kete trinom ekuacional harrojeni se dini ta zbertheni permbajten dhe thelbin e Gjuhes Shqipe. Gjuha Shqipe eshte e vetmja gjuhe ne Evrope qe ka ne themel te vet eterit e Kishes Monoteiste Evropiane dhe eshte e vetmja gjuhe qe mund te ndiqet qe ne gjeneze edhe pse eshte me e vjetra, duke perbashkuar te gjitha stadet e zhvillimit te Shoqerise Njerezore. Gjuha Shqipe eshte “magazina historike” me e plote e Races se Bardhe dhe perbashkuesja e dy racave njerezore ne Historine e Njerezimit. Gjuha Shqipe eshte shenja e pare e unitetit racor dhe e te gjithe Njerezimit ne vazhden historike te tij. Gjuha shqipe eshte e vetmja gjuhe evropiane qe ka zhdukur dallimet midis racave dhe midis feve shume perpara se te aplikohet politika globaliste. Gjuha Shqipe eshte shenja e ekzistences se ZOTIT dhe e unitetit te Races Njerezore ne Toke. Gjuha Shqipe eshte e vetmja gjuhe ne Evrope qe argumenton se ZOTI ndikin mbi popujt dhe jo mbi individin.
- – Qe te mundesh te shpjegosh gjenezen historike te Popullit Shqiptar pike se pari duhet te argumentosh parimin natyror te lindjes se Njeriut ne Toke dhe nga rrjedh ai. Se dyti duhet te percaktohet rrugeformimi i racave njerezore ne Toke dhe cila eshte baza ligjore e formimit te tyre.
Se treti duhen zbuluar menyrat dhe format e lindjes se ideve fetare, juridike, politike, shkencore, letrare, etj. Duhet percaktuar rrugezhvillimi i gjithseiciles dhe prej kujt varen ne menyre te drejteperdrejte. Prej ketej do te rezultoje dhe rrugezhvillimi i races Njerezore ne Toke dhe cfare i bashkon dhe i ndan racat ne Toke. Se katerti duhet zbuluar se cili eshte ndikimi i faktorit KOHE ne zhvillimin e Races Njerezore ne Toke dhe perse perbashkimi i dy racave (autoktonet e gadishullit Ilirik – race e bardhe me pellazget e ardhur – race malavjane) ka ndodhur perpara se te realizohet konsolidimi brenda nje race, akoma me tej perpara se te formoheshin popujt evropiane (e njetja situate paraqitet edhe ne eleminimin e races se kuqe nga ana e races se bardhe). Se pesti duhet argumentuar aresyeja perse kane levizur bashkesite njerezore, ne cfare rasti, ne cfare permase dhe ku tipikisht pasi rezulton te mos jete nje fenomen ligjor per ate kohe dhe per ate rend shoqeror. Se gjashti teoria dhe praktika e Rendeve Shoqerore ka nevoje t’i ndryshoje metodika e zberthimit duke ja nenshtruaqr faktorit KOHE. Eshte e pamundur te saktesohet e ardhmja e Njerezimit jashte ketij faktori. Shkencat shoqerore kane nevoje per nje permbysje totale perpara se te vihen ne krye te jetes sociale te Njerezimit. Duhet permbysur parimi mijeravjecar i sundimit te Politikes mbi Historine dhe mbi kete baze te shkruajturit te Historise sipas interesit te triumfuesit. Pikerisht pse ka ndodhur keshtu e ashtequajtura shkence e historise eshte krejtesisht ne ajer dhe nuk ka asnje domethenie dhe ndikim te drejteperdrejte mbi Njerezimin. Dhe po te behen te gjithe keto saktesime do te shikohet se Historia e Popullit Shqiptar eshte krejt tjeter per tjeter me domethenie qe ndihmon politiken ne drejtim te aplikimit te saj si udheheqese e zhvillimit historik te tij. Eshte e pamundur dhe e pa realizueshme aplikimi i politikave aktuale si udheheqese ne drejtimin e Popullit Shqiptar. Ato do te cojne medoemos ne zhdukjen e tij, njesoj sic ndodhi me trakasit dhe maqedonasit kur ju nenshtruan politikave skllavopronare romake. Politika e sotme shqiptare po perserit pike per pike politikat evropiane te fillim eres kapitaliste evropiane dhe kjo nuk eshte gje e mire. Kontraktimi midis ketyre politikave dhe shkalles se zhvillimit shoqeror autokton nuk mund te coje ne zhvillimin e propoganduar, por ne tjetersimin e popullates shqiptare jashte progresit social dhe rrjedhimisht ne zhdukjen e tij.
- – Sudiuesit shqiptare te sotem te te gjithe fushave jane teper-teper larg aplikimeve materialiste, dmth fitimprurese, ne punimet e tyre filozofike e shkencore pa arritur ne asnje perfundim konkret. Cdo punim duhet t’i nenshtrohet pyetjes: cfare perfitimi ka shkenca dhe cfare ka perfitimi ka Populli Shqiptar, meqenese cdo punim konvertohet ne para. Politika shqiptare e mijevjecarit te ri po kopjon pike per pike politiken evropiane te para 400 vjeteve ne drejtimin politik te popullit te vet pa e ditur perputhjen hapsinore dhe pasojen e ketij veprimi. Ate qe Evropa e para 4 shekujsh nuk e ka ditur per vete nuk eshte mire te aplikohet si nje veprim pozitiv politik; me se paku do te coje ne lindjen e nje revolte nga poshte, duke kopjuar revolucionin ne Vendet e Ulta te shek. te XVI-te. Padija marksiste po vazhdon akoma, si nje inerci sociale, tek inteligjenca postkomuniste duke bashkepunuar me prejardhjen shoqerore te gjithseicilit. Koha do te tregoje se ku po e con Popullin Shqiptar produkti intelektual enverist dhe postkomunist.
Tirane, me 08.05.2014