163-Kush ka huazuar nga njeri-tjetri: Greket apo Shqiptaret?
Ҫfare kane huazuar konkretisht?
Pergjigja e kesaj pyetje nuk eshte aspak e veshtire, sipas modelit shqiptar, pasi mjafton te zberthejme raportin midis Nermin Vlora Falaskit dhe Elena Kocaqit, duke qene se metodika, ne pamje te pare, duket sikur eshte e njejte: Merret per baze koha e cfaqjes ne Histori; dmth kush ka lindur me perpara e ka te pamundur te kete huazuar nga ajo qe ka lindur me vone. Kjo eshte pikepamja me kryesore e Shkolles te te Marreve te Madheshtise Shqiptare. Lexuesi te jete i sigurte qe pamja e pare eshte e genjeshtert.
Pikerisht per te vene ne dukje menyren se si popujt huazojne nga njeri-tjetri dhe cfare konkretisht, jam i detyruar te ve dukje kete proces per individin njeri ne boten shqiptare, meqenese ndodh rendom: shqiptare jane i vetmi komb europian qe nuk e ka per gje te grabise punen e tjetrit dhe ta paraqese si produkt te vetin! Te pakten individi shqiptar eshte kampion ne kete drejtim.
Aresyeja eshte e lidhur me botimin e dy veprave nga ana e seiciles studiuese, pasi ato kane titull te njejte me nje ndryshim te vogel formal. Zonja Nermin Vlora Falaski (1921-2004) perpara shume koheve pati botuar nje studim me titull: Shqipja celesi i gjuheve (foto 1,2), por qe cuditerisht nuk kishte as vit botimi dhe as numer Isbn. Por kjo veper kishte dhe nje cudi tjeter: nuk dihet se kush e ka botuar, pasi krahas emrit te Nermin Vlora Falaskit figuron dhe emri i Shoqates Kulturore Mbarshqiptare Ismail Qemal Vlora. Çudia e trete ishte e lidhur me vendosjen e ditelindjes se Ismail Qemal Vlores 24 janar 1844 (f. 7), kur shqiptaret perpara vitit 1945 e kane ditur se kjo date eshte 16 tetor 1844. Ne kete drejtim falsifikimi mund te dallohet edhe me menyren se si eshte publikuar datelindja e Ismail Qemal Vlores perpara 1991 dhe pas ketij viti ne Shqiperi. Ne Fjaloret Enciklopedike perkates te viteve 1985 dhe 2009, ky problem nuk eshte njesoj dhe ka brenda nje djallezi propagandistike. Me 1985 kjo datelindje nuk jepet, kur me 2009 kjo date eshte 24 janar 1844 (foto 2/1, 2/2, 2/3, 2/4). Pra fallsifikimi i datelindjes se Ismail Qemal Vlores eshte bere pas 1991. Keshtu qe pergjegjesia e botimit duhet t’i bjere Shoqates dhe jo mbeses se Ismail Qemalit, qe e ka ditur sakte kete ditelindje.
Por kjo zbulohet edhe ne nje menyre tjeter: duke zbuluar se kush ja ka pervetesuar ditelindjen Ismail Qemal Vlores. Deri me 1992 shqiptaret e kane ditur se 16 tetori 1908 eshte ditelindja e Enver Hoxhes, por sipas regjistrit të Gjirokastrës, Nr 6, f. 75, Lagja Teqe, rruga Koto Hoxhi shkruhet: “Enver Hoxha, babai Halil, nëna Gjylo, datëlindja 12.05.1908” (Gazeta Standart 15 maj 2006). Ndersa origjinalin e ketij dokumenti e ka publikuar Kastriot Dervishi ne faqen e tij te f.b (foto 2/5).
Per nje gje shqiptaret duhet te jene te sigurte: ne familjen e Enver Hoxhes e kane ditur sakte qe ditelindja e te zotit te shtepise ka qene 12 maj 1908, qe do te thote se fallsifikimin e kane bere te tjeret dhe Enver Hoxha ka heshtur per aresyet e tij, duke e pranuar mashtrimin. Te pakten dy enciklopedite e parapara na e japin te drejten e kesaj hipoteze.
A nuk rezulton prej ketij fakti se kane qene hipokritet dhe servilet e Enver Hoxhes ata qe ja kane sygjeruar kete konvertim te ditelindjes (edhe 8 nentorin 1941 kjo kategori njerezish e shpiku per ta barazuar me Formulen e Pagezimit te 8 Nentorit 1462, te pakten me 1946 kjo date ka qene e konfirmuar)?
Me 1984 Nermin Vlora Falaski botoi vepren Pellazget, Iliret, Etrusket, Shqiptaret, Prishtine 2004 (foto 3, 4), por me vone ne brendesi te se ciles u vendos edhe broshura: Shqipja celesi i gjuheve, Rome 1994. Ne fund te saj eshte shkruar: Si mund te vertetohet nga kjo permbledhje shkrimesh e po ashtu edhe nga ata qe gjinden ne tre vellimet e tjera, ngjashmeria e fjaleve dhe e koncepteve te ketyre dokumentave epigrafike te lashtesise se hershme me gjuhen shqipe eshte e pamohueshme. Prandaj, per t’i dhene nji permase shkencore me shkallezime me te gjera, por edhe per t’a vendosur shkencen gjuhesore ne permasen e se vertetes, do te ishte mire qe te formohej nji komision nderkombetar, pa asnje forme paragjykimi, per ta studiuar kete ceshtje te rendesishme me vullnetin e seriozitetin e duhur (f. 38 e broshures – foto 5, ose f. 472 e librit – foto 5/1, qe eshte e njejta gje).
Por Zonja Nermin Vlora Falaski do te tregohej goxha produktive me fantazine e saj. Me 1997 do te botonte ne Tirane vepren provokative “Prona gjuhesore dhe gjenetike. Probabiliteti i Monogjenezes se fjaleve”, TOENA Tirane 1997 (foto 6,7), veper e cila do te behej promotori metodik i nje shkolle te tere ketu ne Shqiperi, qe e kishte fillesen nga epoka komuniste me autor Spiro Konden, “Shqiptaret dhe problemi pellazgjik”, Tirane 1964, 2011 (foto 8,9). Fotokopjet e realizuara pas 1964 jane te ndryshuara ne permbajtjen e tyre, ne raport me origjinalin e vitit te mesiperm. Disponoj nje te tille te vitit 2010 (foto 9/1, 9/2) gje qe e ben te pamundur konfirmimin se ribotimi i viti 2011 eshte pike per pike sipas botimit te vitit 1964.
Pra datelindja e kesaj vepre eshte viti 1994, kur Zonja Kocaqi ishte vetem 19 vjece, dhe Zonja Falaski paska pretenduar qe puna e saj te vazhdohej pertej mundesive te saj. Dmth Zonja Falaski pa e ditur ekzistencen e Zonjes Kocaqi, i paska hapur rruge ne studimet e saja, por Zonja Kocaqi nuk paska ditur gje dhe paska heshtur, por titullin e vepres ja paska huazuar ne menyre instiktive. Tani, vetem mbi kete fakt analitik, vihet dyshimi mbi origjinalitetin e ideve te Zonjes Falaski dhe, kerkesa per te gjetur botimin origjinal italisht, behet guri i proves i te gjithe punes se Zonjes Kocaqi. Por Zonja Kocaqi duhet te jete e sigurte qe fallsifikimet dhe manipulimet e veprave te ndryshme letrare dhe historike jane kryer perpara lindjes se saj, keshtu qe arsimimi i saj nga klasa e pare e vazhdim i permban ne brendesi keto fallsifikime.
Per te pasuruar idete e saja pergjithesuese pertej Historise, Zonja Falaski e ka parakaluar boten e fantazise elementare dhe eshte hedhur ne boten e fantashkences duke i lidhur etrukset me pellazget ne nje veper te re: Etruskishtja gjuhe e gjalle (foto 10,11,12) me ane te se ciles u pergatiti brezave te ardhshem tabanin e nje teorizimi prej te Marresh qe shume shpejt zuri vend ne te gjithe mendimin social te shqiptareve gjysmake qe plot krenari deklarojne se: “jemi pellazgo-ilire” pa kuptuar jo vetem se ku fle lepuri ne kete rast, por dhe cfare rrjedh ne kete rast ne planin teorik dhe cfare shtremberohet ne planin praktik.
Por cfare ka ndodhur pas 14 vjeteve ketu ne Shqiperi, dmth me 2008?
Ky vit perkon me formimin e brezit te trete te shkolles komuniste te Historise ku cfaqet Elena Kocaqi (1975), e cila me 2008 boton vepren e saj Shqipja celesi i Gjuheve indoevropiane (foto 13,14).
Ndryshimi nga titulli i Zonjes Falaski qendronte ne shtimin e termit Indoevropian, por pa shpjeguar ne asnje rast se cili ishte raporti ekzistencial midis termit Indoevropian dhe termit Pellazg, pasi ne piken e pare te permbledhjes (f. 292) kishte cilesuar se te gjithe popujt e Races se Bardhe, duke perfshire edhe ato te Azise na ishin pellazgo-ilire (foto 15), duke mos
marre per baze se cfare kishte shkruar Sami FRASHERI ne vepren e tij mbi Shqiperine dhe nje sere shkencetaresh ane e mbane Botes, por dhe pa treguar as edhe nje fakt te vetem. Ne kete rast autorja ka fshehur me qellim manipulimi kohen fundore te ekzistences se Pellazgeve ne Ballkan (shek. IX Para Kri.) dhe nuk ka vene ne dukje faktin kuptim-plote te kohes se cfaqjes te ilireve ne Ballkan qofte ne planin Historik te shkruar (per here te pare eshte perdorur nga Herodoti [484-420 Pa. Kri.] – shek. V. Para Kri. – foto 15/1,15/2,15/3) dhe qofte ne planin ekzistencial mbi bazen e produktit social qe ata mbartnin (3000 Para Kri.) duke i perbashkuar ne menyre spekullative.
Por ne kete drejtim vihet dyshimi mbi saktesimin e termit ILIRI tek Herodoti, sepse iliret dhe helenet nuk jane relatuar asnjehere midis tyre dhe i vetmi argument, qe mund t’i perbashkoje keto dy subjekte, ka qene pushteti romak. Te pakten ne nje liber, gjendur ne biblioteken e Kol Lukes, me autor Jul Qezarin, La guerra civile, Milano 1939 – foto 15/4, 15/5, termi Iliri nuk ekziston, kur ekziston termi Epir (foto 15/6).
Une i dhashe shume rendesi ketij problemi, pasi fallsifikimi i Historise se Kombit Shqiptar fillon pikerisht ne kete pike. Mora per baze nje sere perkthimesh mbi figuren e Jul Qezarit duke filluar nga Plutarku (Jete Paralele) me perkthim te Prof. S. Papahristos, Tirane 1944 – foto 15/7, 15/8, ku termat gjeografike Iliri, Epir nuk ekzistojne; John Gunther dhe Fernand Nathan me perkthim nga origjinali te Dikter Mustafaraj, Tirane 2004 – foto 15/9, 15/10, ku gjendet termi Iliri (f. 73) ku Qezari ishte caktuar prokonsull se bashku edhe ne Galine Ҫizalpine, cka mund te nenkuptoje se fjala behet per Veriun e Ballkanit. Ne te gjithe librin nuk permendet me Iliria, por as Epiri edhe pse ne kete veper ekziston nje kapitull mbi luften civile (f. 114-123) te nenshkruar nga Jul Qezari; Caius Suetonius Tranquillus, Perandoret e Romes, Jetet e dymbedhjete Ҫezareve, me perkthim te Miço Gubera, Tirane 2006 – foto 15/11, 15/12, ku nuk permendet ne asnje vend qofte emri i Ilirise dhe qofte emri i Epirit, kur ne f. 48 permendet emri i qytetit Dyrrahiumit pa e thene se ne cfare vendi ishte (foto 15/13).
Por, qe ne kohen e epokes komuniste, historiografia shqiptare do te bente nje ripercaktim te shtrirjes se termit Ilir nga Veriu i Ballkanit (Slloveni, Kroaci, Bosnje-Hercegovine, Serbi, Rumani, Bullgari) sipas shtrirjes Perendim-Lindje dhe nga Danubi deri ne afersi te Dardanise, sipas shtrirjes gjeografike Veri-Jug, duke e ulur poshte atje ku sot shtrihet Bregdeti Dalmat dhe shteti shqiptar (pikerisht atje ku i leverdiste tipikisht politikes serbe). Ne kete menyre, pervec shume-shume librash qe tregonin kongreset dhe kuvendet mbi kete teme, u prodhuan studime si me poshte, qe sherbyen per pergatitjen e brezit te dyte dhe trete te historianeve te epokes komuniste:
Neritan Ceka, Qyteti ilir prane Selces se Poshtme, Tirane 1985 – foto 15/14, 15/15.
Neritan Ceka, Muzafer Korkuti, Arkeologjia, Tirane 1993 – foto 15/16, 15/17.
Neritan Ceka, Ilirët, Tirane 2001 – foto 15/18, 15/19. Mbi kete material autori ka paraqitur pikerisht harten qe i intereson politikes serbe, duke i perbashkuar iliret me shqiptaret ne nje menyre jo vetem antihistorike, por thellesisht ireale (foto 15/20).
Aleksandra Mano, Apolonia e Ilirise, Tirane 2006 – foto 15/21, 15/22.
Neritan Ceka, Udhetim ne keshtjellat ilire, Tirane 2006 – foto 15/23, 15/24.
Neritan Ceka, Bouthrôtos, L’Histoire et les Monuments, Tirane 2008 – foto 15/25, 15/26.
Neritan Ceka, Archaeological Treasures from Albania, Volume II, pa vit botimi, por perpara qershorit te vitit 2011 – foto 15/27, 15/28.
Akoma me pertej e keqja me e madhe e zonjes Kocaqi ishte mos marrja ne konsiderate ne asnje rast te vepres se Nermin Vlora Falaskit edhe pse i ka grabitur titullin. Te pakten ne bibliografine qe shoqeron kete veper emri i Zonjes Nermin Vlora Falaski nuk ekziston (foto 16).
Ne kete pike kishte nevoje per dy saktesime serioze, qe historiografia shqiptare e epokes komunise jo veten qe nuk kishte qene e afte t’i rregullonte, por as t’i vinte ne dukje. Behet fjale per qenien e Herodotit (kjo historiografi e konsideron Herodotin si babain e Historise pa percaktuar me perpara se cfare eshte Historia) dhe qenien e Historise. Pa bere percaktimin e Historise nuk kemi se si te lidhim Herodotin me Historine, aq me teper kur termi i fundit eshte krejtesisht ne ajer, sic do ta shohim. Herodoti me e shumta eshte staticieni i pare, dhe kjo me rezerve, politik i Historise.
Ndersa termi Histori ka dicka me shume per t’u zberthyer. Sipas Fjalorit te Gjuhes Shqipe ky term ka 8 opsione, por une vecova vetem tre per te treguar kufizimet botekuptimore dhe shkencore te historiografise komuniste shqiptare, por dhe me cfare jane formuar intelektualet shqiptare te kesaj fushe pergjate periudhes 1945-2023 (foto 16/1, 16/2, 16/3):
1-…Bota, jeta, realiteti ne zhvillimin e tyre te panderprere. Ligjet e historise. Rrota e historise. Revolucionet jane lokomotiva te historise.
2- Teresia e fakteve, e ngjarjeve dhe e dukurive te rendesishme e te lidhura ndermjet tyre, qe i perkasin se kaluares se nje populli, te nje grupi shoqeror a te gjithe njerezimit; shkenca qe studion lindjen e zhvillimin e shoqerise njerezore, te nje populli etj. Histori e pergjithshme. Histori e vjeter (e mesjetes, e kohes se re, e sotme). Histori e Shqiperise. Historia politike (shoqerore, ekonomike) e nje populli. Historia shumeshekullore (mijeravjecare). Historia e popujve (e njerezimit). Pervoja e historise. Populli shqiptar e ka care rrugen e historise me shpate ne dore.
5- Periudha e zhvillimit te shoqerise njerezore qe perfshin kohen qe kur kjo histori njihet e deshmohet me dokumente dhe deri ne ditet tona (ne kundervenie me prehistorine). Historia dhe prehistoria e nje populli.
foto 16/3
Per percaktimin e ri te termit Histori kam marre per baze nje bashkesi filozofesh specifike duke formuar tre minileksionet perkatese mbi kete teme:
1-Sipas Fridrih Hegelit(1770-1831) – Filozof, Babai i Dialektikes:
a- Njerezimi nuk ka mesuar pothuajse asgje nga Historia e perjetuar!
Per te mesuar mbi kete deduksion te Hegelit duhet lexuar nje veper e V.I.Lenin: 38 – Fletoret filozofike, Tirane 1977, f. 337, ku jepen shenime mbi vepren e IX te Hegelit, Berlin 1837, Leksione mbi filozofine e Historise (foto 16-1, 16-2, 16-3).
Duke perjashtuar familjet qytetare ne Gjirokaster, Korce, Shkoder, Tirane, Elbasan ndoshta dhe ne Berat, qe e kane njohur F.Hegelin nepermjet veprave ne anglisht, greqisht, italisht, frengjisht dhe gjermanisht duke i pasur ne bibliotekat e tyre, familjet pseudointelektuale shqiptare te formuara pas 1945, veprat e F. Hegelit i kane njohur vetem nepermjet vepres se 38 te V.I.Lenin, Fletoret Filozofike, sepse kopjet ekzistuese te veprave te F. Hegelit ose u fshehen ose u asgjesuan. Pas 1992 ne Shqiperi u botuan nje sere veprash te F. Hegelit duke na pasuruar bibliotekat. Vecoj G.W.F. Hegel, Hyrje ne filozofine e Historise dhe nenkreu “Histori e botes” nga Filozofia e se Drejtes, Tirane 2022, me perkthim nga anglishtja te Arben Imamit (foto 16-4, 16-5).
Nje liber filozofik jo vetem interesant, por dhe mjaft konstatues, deri ne postulativ, me idete autorit mbi temen qe po trajtojme. Keto ide jo rralle here bien ndesh me idete e Shkolles te te Marreve te Madheshtise Shqiptare duke na argumentuar bindshem se Marrezine e tyre keta te Marre duan ta vendosin ne themel te imponimit politik te sotem. Te pakten pikat e meposhtme jane te afta te na tregojne kufinjte se deri ku shkon kjo Marrezi.
Sipas F. Hegelit ne kete material (f. 9-10 – foto 16-6):
“Legjendat, kenget e folklorit, traditat, duhet te perjashtohen nga historia autentike,sepse jane forma te turbullta te kujteses qe u perkasin mendesise se popujve te pazhvilluar. Ne te kundert, ne historine autentike kemi te bejme me popuj te vetedijshem se cfare jane dhe per cfare jane. Baza e realitetit te vrojtuar e te vrojtueshem siguron nje themel me te qendrueshem se sa trualli i perkohshem ku jane rritur legjendat dhe epikat; keto nuk perbejne me kujtesen historike te atyre popujve qe kane arritur individualitet te maturuar”.
Deri ketu Hegeli nuk ka marre parasysh ndikimet e ndersjellta midis popujve te pa zhvilluar me ato te zhvilluar (thelbi i temes sone), por e ka justifikuar me metoden e trete te historise, qe eshte filozofia. Ne vazhdim, per kete problem, Hegeli ka shkruar (f.18 – foto 16-7):
“III. Metoda e trete e historise eshte filozofia. Per te dy metodat e meparshme nuk kerkohet qartesim, sepse koncepti i tyre eshte i veteshpjegueshem. Me kete te fundit eshte ndryshe, ajo duket se duhet shpjeguar e perligjur”.
Eshte vendi ku Hegeli ka vendosur diferencimin brenda botes historike njerezore duke na dhene mundesine te kerkojme nga kjo bote nje te “vertete” interpretuese me afer realitetit. Te pakten ky sugjerim na behet shkak per te zbuluar se deri ku kane shkuar te vetequajturit historiane ketu ne Shqiperi, por edhe ne Bote, dmth cfare kane anashkaluar, cfare kane zgjidhur, cfare nuk kane zgjidhur dhe a mund te zgjidhen dot me metodikat e perdorura rendom deri me sot; kur dime se Fridrih Hegeli nuk njihej ne Shqiperi ne menyre te drejteperdrejte deri me 2022. Po Bota deri ku ka shkruar? Te pakten materiali i meposhtem na e jep te drejten ta bejme kete pyetje per te justifikuar formalisht shoqerine shqiptare te paskomunizmit (f. 22 – foto 16-8):
“Por historine duhet ta marrim ashtu sic eshte, te procedojme ne menyre historike, d.m.th., empirike. Nder te tjera, nuk duhet te kequdhezohemi nga historianet profesioniste, ne vecanti ata gjermane, te cilet gezojne autoritet te madh, dhe qe bejne saktesisht ate te cilen akuzojne se bejne filozofet, konkretisht krijimin e fabrikime a priori ne histori. Per shembell, ekziston nje fabrikim gjeresisht i perhapur se ka pas nje popull i pare dhe shume i vjeter, i mesuar drejtperdrejt nga Zoti dhe qe kishte nje kuptim e mencuri te plote, me njohje depertuese te te gjithe ligjeve te natyres dhe te vertetes shpirterore; apo, se kane pas qene keta apo ata popuj qe kishin dhunti te shenjta; apo, me permend dicka me specifike, ekzistonte nje epos romak prej te cilit historianet romake nxorren historine e tyre te hershme, etj. Konstruksionet e tillka a priori po u a leme historianeve profesioniste midis te cileve nuk jane te pazakonta”
Nuk e di ne mund te parashikohej me sakte ekzistenca e kesaj kategorie intelektualesh ne sferen e Historise, por idete e Hegelit perputhen saktesisht me ate qe po ndodh sot ne Shqiperine postkomuniste.
Por Hegeli ka bere nje postulim te unitetit te Njerezimit dhe Natyres ne funksion te konceptimit ne Kohe dhe Haperise. Sipas Hegelit (f. 102 – foto 16-9):
“Historia e botes (njerezore, GH) eshte pra, ne teresi, shpalosja e frymes ne kohe, sikurse natyra eshte shpalosja e idese ne hapesire”
Ne kete pike kemi te bejme me nje pikepamje te Hegelit qe nuk paraqet anen thelbesore te problemit, por cfaqjen e tij dhe e gjithe kjo ne menyren se si paraqitet ne syte e individit njeri qofte Shoqeria Njerezore e qofte Natyra jashte-njerezore. Nqs Shoqeria Njerezore ndryshon shpejt dhe shume ne Kohe, Natyra jashte-njerezore e ka kete parameter shume me te avashte dhe vetem per kete eshte konsideruar e shpalosur ne Hapesire. Ne realitet problemi eshte unik ne kete drejtim: qofte Bota Njerezore qofte Bota Materiale jane prezente me ndryshimet ne Kohe dhe Hapesire edhe per rastin kur ato relatohen midis tyre. Pra relacioni Njeri-Njeri eshte me i mevonshem se relacioni Njeri-Natyre dhe konceptimi kohor-hapsinor i tyre e kerkon nje formulim pak me te ndryshem nga sa na paraqitet sipas anes vizuale.
Ky boshllek analitik eshte tentuar te mbushet nga Hegeli me ane te nje kerkese, qe gjithsesi eshte plotesuar, me elementet ligjore te Dialektikes, por qe na sherben per te kuptuar se deri ku shkoi Hegeli me Dialektiken e tij dhe cfare kerkoi te zgjidhe me te. Me e thjeshta ne kete rast lidhet me pyetjen: A mund t’i pergjigjet Dialektika teresise Njerezore per rastin konkret (relacionit dhe ndryshimit Njeri-Njeri) dhe cfare perfitojme prej saj?
Hegeli e ka vene ne dukje kete dukuri dhe vetem me ane te mendimit filozofik (Dialektikes) ka realizuar perbashkimin ligjor te ketij rasti. Kjo bie ne sy ne vazhdim ku Hegeli krijon pikepyetjet e nevojshme drejt zgjidhjes filozofike. Sipas tij (f. 103 – foto 16-10):
“Ky varg i panderprere individesh e popujsh qe gjenden ketu per nje cope here e mandej zhduken sugjeron nje mendim pergjithesues, nje kategori mbi gjithe te tjerat, ate te ndryshimit qe zoteron boten. Aj qe na ben te kuptojme kete nryshim ne anen e tij negative jane rrenojat e nje madheshtije te zbehur. Cili udhetar nuk ka reflektuar per perkohesine e perandorive dhe njerezve kur eshte gjendur mes rrenojave te Kartagjenes, Palmires, Persepolit apo Romes, dhe nuk eshte trishtuar per jeten e tyre dikur te fuqishme e te pasur por qe tashme ka shkuar e vajtur? Ky eshte trishtimi per humbjet personale apo perkohesine e synimeve te ndokujt, por trishtim i painteres per bjerrjen e nje jete te kulturuar e plot shkelqim”
Ne keto rreshta Hegeli ka marre parasysh vetem anen vrojtuese te elementit individual njerezor dhe nuk permend ligjet Natyrore qe drejtojne Shoqerine Njerezore. Ky defekt i Hegelit i dha krahe Karl Marksit per te formuluar teorine e tij mbi “diktaturen e proletariatit”, saktesia e se ciles eshte vene ne dyshim qe me 1905 kur V.I.Lenini shkroi broshuren “Mbi parrullen e shteteve te bashkuara te Europes”, Tirane 1978 (foto 16-11, 16-12). Idete e kesaj broshura kane
qene permbajtja e nje kapitulli ne te vetmin tekst filozofik qe kane bere studentet shqiptare ne cdo fakultet. Behet fjale per Materializmin Historik, Tirane 1981, kapitulli XIV me autor Foto Ҫamin – foto 16-13, 16-14, 16-15. Shqiptaret duhet te jene te sigurte qe vleresimin e kesaj lende e kane pasur dhurate nga pedagoget, pasi te dy vellimet kane qene nga fillimi deri ne fund me permbajtje antimaterialiste te theksuar edhe pse e ka pasur titullin Materializmi dialektik dhe historik.
b- Zbatimi ekzistencial i DIALEKTIKES behet sipas tre ligjeve baze: 1-Depertimi reciprok i te kundertave; 2-Mohimi i Mohimit; 3-Kalimet Sasiore cojne ne ndryshime Cilesore dhe anasjelltas. Me pranimin e ketyre ideve na jepet mundesia te kerkojme nga Historia pranimin e bashkeveprimit e te pakten dy grupeve individesh dhe ekzistencen e nje udheheqje per veprimet e metejshme te Njerezimit ne rang krahinor, nacional, kontinental, apo global, e cila zevendesohet nga pikepamja sasiore dhe forma e organizimit, se ciles nuk i eshte zbuluar akoma ligjesia e aplikimit.
2-Sipas Karl Marksit (1818-1883) – Filozof-Ekonomist: a– Historine mund ta ndash ne Histori te Natyres dhe ne Histori te Njerezimit, te cilat kushtezojne njera-tjetren per sa kohe qe do te kete Njerez. b- Qenia shoqerore percakton ndergjegjen shoqerore dhe e kunderta nuk ka gjasa te ndodhe.
Me pranimin e postulatit a na jepet mundesia te pranojme minimumi dy forma historie, por dhe dy forma ligjesh qe veprojne mbi Shoqerine Njerezore: Ligje Natyrore dhe Ligje Shoqerore; te parat na tregojne ndryshimin e Njeriut nga ana e Nenes sone Natyre, ndersa te dytat ndryshimin e Njeriut prej Njeriut (pikerisht keto te fundit nuk i njohim e per rrjedhoje nuk dime se si ndryshojne popujt nga marredheniet universale; te parat kur bashkëveprojnë me te dytat perbejne dhe bashkësinë e Ligjeve Natyrore qe drejtojnë Njerezimin, pamvaresisht nga dëshira e individëve; –kjo eshte e pakuptueshme, sidomos nder shqiptare, te cilet konsiderojne Histori ate qe i pelqen individit pamvaresisht sa ne perputhje eshte me Ligjesite Natyrore ngjarja e marre ne konsiderate). Por kjo pike ka nje problem kritik: nuk perputhet me ide te tjera te K. Marksit te shprehura ne nje leter te tij drejtuar P. V.Anenkovit ne Paris me 28 dhjetor 1846 (K.Marks-F.Engels, Letra te zgjedhura, Tirane 1981, f. 26-41 – foto 16/4, 16/5, 16/6, 16/7) ku shkruhet:
“historia shoqerore e njerezve eshte gjithnje vetem histori e zhvillimit te tyre individual, pamvaresisht nga fakti nese e kuptojne ata apo jo kete gje. Marredheniet materiale te njerezve perbejne bazen e te gjitha marredhenieve te tyre. Keto marredhenie materiale nuk jane vecse forma te domosdoshme, ne te cilat realizohet veprimtaria e tyre materiale dhe individuale”
E gjithe teoria e pretenduar si marksiste e shek. XX-te eshte e ndertuar mbi kete baze analitike duke i dhene rendesi rolit te individit pa marre parasysh shkallen e zhvillimit social te banoreve ku u aplikua. Te pakten ne Shqiperi “diktatura e proletareve” nuk perputhej kerkund me shkallen e zhvillimit te kater elementeve sociale: ideve Fetare (Paganizmi), ideve Juridike (E drejta Zakonore e Pashkruar), ideve Ekonomike (Prona Fisnore) dhe struktura e Familjes (Forma Patriakale).
Pranimi i postulatit b, pa ja nenshtruar kritikes statistikore historike, tregon se Karl Marksi ka anashkaluar problemin me themelor te Races Njerezore ne Toke duke i fshehur Njerezimit faktin se ne asnje rast ne Toke nuk ka ndodhur qe ndergjegjen fetare te cdo populli ta kete percaktuar rendi shoqeror ku eshte perdorur ajo lloj ndergjegje; dhe, e kunderta, ne cdo popull dhe kurdohere ndergjegja fetare eshte percaktuar nga rendi paraardhes te cilit ajo i ka sherbyer. Ne kete pike fshihet mistershem forma e pare fetare (Kulti Pagan) dhe koha kur ka lindur ai ne raport me rendin e pare shoqeror (eshte pika qe e kerkon medoemos pranine e Krijuesit, ndoshta kjo ka lindur nga paaftesia e Teologut per te argumentuar lindjen e Njerezimit ne menyre konkrete). Paaftesia per te zgjidhur kete problem (per kete duhet pare letra e F. Engelsit drejtuar Franc Meringut me 14 korrik 1893 – foto 16/8) e coi Karl Marksin
ne mohimin e rolit vendimtar te Ideve dhe Institucioneve Fetare ne zhvillimin e Races Njerezore, por dhe ne fshehjen e shkakut vendimtar te ecurise se antropomorfeve drejt Njeriut. Ne kete drejtim u shpik puna dhe te folurit e artikulluar (Frederik Engels, Dialektika e Natyres, f. 196 – foto 16/9, 16/10, 16/11, 16/12) si shkaku i transformimit te antropomorfit ne Njeri, kur praktika e kalimit nga njeri rend ne tjetrin e mohon kete shkak dypermasor (fakti i lindjes se Gjuhes Shqipe ne praktike na tregon se te folurit e artikulluar nuk ka asnje lidhje me procesin e kalimit drejt Njeriut).
3-Sipas Albert Ajnshtajnit (1879-1955) – Filozof-Fizikant: a-Historine e Natyres mund ta analizojme ne dy menyra: nga e kaluara drejt te tashmes dhe nga e tashmja drejt te kaluares, por ne fund ato duhen te perputhen. b-Koha tek objekti qe leviz ndryshon sipas disa ligjeve ne raport me objektet qe nuk levizin (ku si pike referimi per kete rast merret sip. e Tokes).
Por nga pika b rrjedhin pyetjet: Ne cilen forme te Historise gjen zbatim kjo dukuri, qe Ajnshtajni e emertoi “paradoksi i kohes”, ose “teoria e dy binjakeve”, dmth, fillimisht a eshte e vertete, pastaj, n.q.s eshte e vertete, a eshte unifikuese kjo dukuri per Historine e Njerezimit dhe per Historine e Natyres (per kete duhet lexuar Evolucioni i Fizikes me autor A. Ajnshtajn dhe L. Infeld – foto 30, 31, 32, 33, kapitulli Relativiteti dhe mekanike)? Cilat janë përmasat e ndryshimit te Kohes tek Bota Njerezore (ku permblidhen shkaku dhe permasat e ndryshimit ne hapsire) dhe a perputhet me idetë e Ajnshtajnit? Pamvaresisht nga pergjigja, cili eshte argumenti ne funksion te formes se levizjes? Ne kete pike Realiteti Lendor dhe Ajnshtajni ndahen per te mos u bashkuar kurre! Eshte pika qe nuk eshte marre ne konsiderate asnjehere duke spekulluar me te, por dhe pika ku fillon shembja e interpretimit ajnshtajnian (ne kete pike ka nevoje per nje revizionim te interpretimit ajnshtajnian).
Permbledhja nenkuptuese e mendimeve te ketyre tre filozofeve, edhe pse ne fusha te ndryshme, na japin mundesine te krijojme nje perfytyrim te ri mbi metodiken dhe objektin qe studion shkenca e Historise se Njerezimit edhe pse pergjithesisht, kjo e fundit, konsiderohet si dege e Filozofise dhe jo si dege e Shkencave Natyrore. Konkretisht, ne vazhdim, ne do te pranojme vetem variantin sipas te cilit: Historia e Njerezimit studion marredheniet e grupeve Njerezore me Natyren, marredheniet midis ketyre grupeve Njerezore dhe menyren se si ndryshojne keto grupe ne saje te marredhenieve universale Njeri – Natyre dhe Njeri – Njeri (praktikisht ky lloj ndryshimi nuk perputhet kerkund me idete ajnshtajniane edhe vetem per faktin se Historia e Njerezimit nuk fillon ne kete pike marredheniesh). Nqs ne nje studim te quajtur historik nuk tregohet se si ka ndryshuar grupi pjesmarres nga nje ngjarje historike, atehere ai studim nuk eshte Historik, por politik dhe krejtesisht i pavlefshem. Te pakten tek Herodoti kjo mungon teresisht ne cdo aspekt.
Duke u rikthyer ne temen tone veme re se Zonja Kocaqi do te tregohej e shkathet ne drejtim te huazimeve te titujve te librave, pasi pas 13 vjeteve do te huazonte nga Dhimitri Pilika titullin e vepres se tij, Pellazget origjina jone e mohuar (Tirane 2005 – foto 17,18), duke ja modifikuar ne formen Pellazget origjina e shqiptareve (Tirane 2021 – foto 19,20) dhe duke ndjekur te njejten taktike si per rastin e Zonjes Falaski: nuk ja ka permendur emrin ne bibliografine perkatese Dhimitri Pilikes (foto 21).
Per te qene te sakte nga ana shkencore, meqenese Zonja Kocaqi pretendon te jete nje shkencetare e kompletuar, qofte dhe vetem per faktin e perdorimit te termit shkence vend dhe pa vend, duhet zgjidhur raporti midis Indoevropianeve dhe Pellazgeve jo vetem ne planin ekzistencial, por edhe ne planin kohor te radhes historike kur cfaqen. Dmth me perpara kemi Boten Pellazge apo Boten Indoevropiane, jo duke marre per baze fantazine individuale, por faktet qe na jep lashtesia, pasi ato ekzistojne mirefilli te saktesuara mbi bazen e moshes se kulturave perkatese indoevropiane, ku kemi kater te tilla te ngaterruara ne Ballkanin e kahershem:
1- Kultura Apenino Jugore (Mesapet, Japiget, Myzet, Kalabret), per te cilet thuhet se jane ilire edhe pse absolutisht nuk kane asgje te perbashket me te; bile ka argumenta qe na vertetojne me lehtesi se Kultura Apenino-Jugore nuk ka asnje lidhje me trinomin ilir-dardan-epirot, pasi shkrimi mesapik eshte i afte te vere shenjen e mosbarazimit midis popullates autoktone perendimore te gadishullit ballkanik dhe popullatave lindore te ardhura ne gadishullin apenino-jugor. Raca e popullates autoktone eshte Race e Bardhe ndersa raca e popullates Jug-Apenine eshte race malavjane.
2- Kultura e Bosnjes; ndihmesa e studiuesve boshnjake dhe te huaj qe kane punuar ne ate terren me ane te dergimit te rreth 55 imeilave pergjate viteve 2012-2023 bashkangjitur materialit arkeologjik eshte treguesi me kryesor per mua i ekzistences se kesaj Kulture teper domethenese per Historine e Ballkanit gadishullor. Ne fotot poshte jane imeilat e dt. 10 nentor 2013 dhe 05 janar 2021:
Bosnian Pyramid newsletter <[email protected]>
Sun, Nov 10, 2013 at 8:19 AM
Ova poruka sadrži fotografije, ukoliko ne možete vidjeti fotografije kliknite ovdje
|
Bosnian Pyramid newsletter <[email protected]>
To:Genchoti
Tue, Jan 5, 2021 at 1:13 AM
|
3- Kultura Helene; nuk ma merr mendja se ka nevoje per dokumenta.
4- Kultura Dake;
te cilat jane te diferencuara ne planin kohor aplikativ midis 30.000 dhe 5.000 vjeteve Para Kri.. Zonja Kocaqi, ne kete rast, ka ndjekur pikerisht metoden e Zonjes Nermin Vlora Falaski: duke fantazuar pa argumentuar absolutisht asnje element te fantazise se saj.
Te pakten studiuesit moldave jane ne gjendje te na japin diferencat kohore te dyndjeve indoevropiane. Ne kete rast kam parasysh studiuesin, ndoshta koreograf, Iurie Raileanu dhe vepren e tij Diskover Moldova, Chişinâu 2018 kur flet per nje ardhje indoevropiane 5000-3000 vjet Para Kri., f. 15 (foto 21/1,21/2,21/3).
Por kemi edhe Sami Frasherin, qe pranon ekzistencen e banoreve vendas te gadishullit dhe te ardhurit pellazge nga Azia, ne vepren e tij Shqiperia ç’ka qene ç’eshte dhe ç’do te jete, Botonjes Luarasi, Tirane, botim i gjashte (ndoshta te vitit 1942/43), pa vit botimi, f. 5 (foto 21/4,21/5,21/6), por pa na treguar se cfare u be me vendasit e egjer.
Por kemi edhe Zahari Majani, Fundi i “Misterit” Etrusk, Tirane 1973 (foto 21/7,21/8) ku pranohet qe protoiliret vijne si rezultat i shkrirjes se banoreve autoktone me indoevropianet e ardhur ne kohen e mijevjecarit te III Para Kri. (ne origjinal nuk eshte theksuar termi Para Kri., GH – f. 21 – foto 21/9).
Per kuriozitetin e Zonjes Kocaqi vetem nje kulture indoevropiane eshte e lidhur tipikisht me Boten Pellazge dhe kjo zbulohet nga perputhja qe vetem nje forme fetare e botes pellazge ka me Besimin Fetar te Heleneve dhe me asnje popull tjeter ne Ballkanin gadishullor dhe pse popullata autoktone e ketij gadishulli ka bashkejetuar, qe nga dita e pare e kontaktit te saj me pellazgo-helenet, prej nga rrjedhin, nga ana kohore, fillimisht dardanet, iliret apo epirotet.
Realisht analiza diferenciale e ketyre kater kulturave eshte e afte te vere ne dukje se me cilen kulture Indoevropiane eshte e lidhur Bota Pellazge ne menyre absolute, duke marre per baze qofte dhe vetem nje element social, por qe eshte me kryesori ne zhvillimin e Races Njerezore ne Toke dhe qe kerkush nuk e ka marre seriozisht ndonjehere: Dodonen Pellazgjike, si nje produkt Pellazg dhe jo Indoevropiane ne fushen e Besimit Fetar. Pra Dodona Pellazgjike eshte cfaqur ne Histori pas ardhjes te dyndjeve indoevropiane pa qene produkt i kesaj te fundit.
Ka shume pretendime mbi Dodonen Pellazgjike nga autore te huaj dhe shqiptare, por jane teper larg nga realiteti fetar i perjetuar qofte nga iliret, qofte nga dardanet e qofte nga epirotet. Dodona Pellazgjike shkoi deri tek krijimi i kryeperendise politeiste, Zeus, i perdorur nga te gjithe popujt pellazgjike qe perbenin boten para/Helene dhe Helene (trojanet, helenet, maqedonasit, traket), kur bota autoktone nuk ka shkuar me larg se faza diellore e paganizmit fetar dhe kjo ne fund te epokes se tyre (shek. V Pas Kri.), por qe u mbart dhe u parakalua nga popullatat pasardhese e tyre. Mungesa e zberthimit te menyres se si lindin Idete Fetare, format evolutive te tyre, perputhja qe ato kane me rendet shoqerore dhe cfare kane prodhuar tipikisht Idete Fetare ne Historine e Njerezimit jane pengesa me e madhe e zberthimit te akteve kryesore Historike te Njerezimit. Per dijeni te historianeve shqiptare 99,99% te produktit social te Njerezimit, ketu ne Europe, por edhe ne Bote, jane te prodhuara nga Institucionet Fetare, te pakten ne keto 3000 vjetet e fundit.
Ne realitet ky problem duhet konsideruar me kryesori ne mendimin filozofik te Njerezimit, pasi kerkush deri me sot nuk ka qene i afte t’i jape zgjidhje problemit te menyres se lindjes te Ideve Fetare, zhvillimit te formave te tyre, lidhjes qe keto forma kane me rendet sociale dhe politike te Njerezimit dhe cfare ndikimi kane pasur keto forma dhe produkti me kryesor i tyre (Institucionet Fetare) ne jeten e Races Njerezore ne Toke. Ne kete pike postulati me kryesor i marksizmit filozofik, varesia e ndergjegjes nga qenia shoqerore, nuk gjen konfirmimin e deshiruar, pasi rezulton krejt e kunderta: format sociale jane ndertuar sipas shembelltyres fetare qe nga dita me e pare e cfaqjes se Njeriut ne Toke, dmth me perpara ka lindur forma Fetare pastaj forma Politike, si nje produkt i formes Fetare. Per t’i dhene te drejte Karl Marksit duhet qe Besimin Fetar te mos ta konsiderojme forme te ndergjegjes Njerezore, por impakt Natyror ne shkakun e lindjes se Njeriut ne Toke, gje qe e permbys marksizmin ne thelbin e vet.
Deri ketu, si permbledhje, mund te themi se te gjithe Te Marret e Madheshtise Shqiptare qe e trajtojne historine e shqiptareve te lidhur me pellazgo-iliret i kane kopjuar idete e tyre nga Zonja Nermin Vlora Falaski. Ne kete rast kam parasysh perfaqesuesit me te mbrapsht te tyre: Prof. Asc. Sazan Guri, i cili ka botuar vepren Si t’rrokim greqishten, latinishten, anglishten…. me gegenishten…. (Fjalor krahasimor i gjuheve bija me ate meme), Tirane 2017 (foto 21/1, 21/2); Prof. Asc. Elena Kocaqi, e cila ka pas botuar vepren Lufta e Trojes, lufte pellazgo-ilire, Tirane 2018 (foto 21/3, 21/4), e vura kete fakt per te treguar se me cfare merren titujt shkencor ne Republiken e Shqiperise per disa individ; si dhe te vetemeruarin “akademik-profesor-doktor” Agron Dalipaj qe ka botuar nje sere librash me nenkuptim “kozmik”, por posacerisht mbi kete teme librin Greqishtja nje bije e shqipes, Tirane 2019 (foto 21/5, 21/6). Por nuk mund te mos ve ne dukje faktin se Shkolle e te Marreve te Madheshtise Shqiptare u sterzgjat pas vitit 1992 vetem per nje shkak: te mbronte punen antishqiptare dhe antishkencore te Akademise se Shkencave te R.P.S. te Shqiperise edhe atehere kur anetaret themelues dhe te vjeter te saj te mos ishin me, me perjashtim vetem te nje anetari: Profesori i Vertete Eqrem Ҫabej, figuren e te cilit Shkolla e te Marreve te Madheshtise Shqiptare kishte vendosur ta atakonte me figurat me ordinere te saj. Dhe ky ka qene shkaku i “trimerise” se Agron Dalipajt kur vendosi qe mendjen e vet gjysmake t’ja kundervinte EMERMADHIT te Gjuhes Shqipe Eqrem Ҫabej (Agron Dalipaj, Gjuha Kozmike, Korce 2016, f.5 – foto 21/7, 21/8, 21/9).
Ne menyre te permbledhur te gjitha keto ide u pasqyruan ne Kuvendet Nderkombetare te mbledhur ne Tirane me 9-12 Maj 2019 dhe Tirane-Manastir me 21-22 Nentor 2020, ku ne kete rast u botuan vellimet perkatese me referatet dhe idete e autoreve te mesiperm (foto 21/10, 21/11, 21/12, 21/13, 21/14, 21/15, 21/16).
Nuk eshte veshtrire per ta kuptuar qe Akademia Rrenjet Tona kerkon te zevendesoje Akademine e Shkencave te RPSSH me njerez te tjere qe jane produkti me tipik i shkolles komuniste. Ne realitet te gjithe perkrahesit e tyre ane e mbane vendeve ku jetojne shqipfolesit rrjedhin nga prinder qe i kane sherbyer komunizmit politik, e per rrjedhoje vazhdojne lojen manipuluese te te gjithe asaj qe eshte konsideruar si filozofi e proletareve.
Tani t’i rikthehemi titullit te punimit, por tashme sipas pyetjes: Cila eshte permasa e huazimeve nder Racat dhe Popujt e Njerezimit edhe per kohen kur nuk i njohim ekzaktesisht ne Lashtesi? Kjo forme e pyetjes i permbledh te dy pyetjet e titullmbajtjes.
Deri me 1905 ky problem ka qene intuitiv dhe me teper eshte marre me mend si nje akt qe ndodh rendom rastesisht pa ja kuptuar qofte shkakun dhe qofte pasojen praktike te procesit. Me e bukura eshte se ky problem eshte konstatuar si fakt hipotetik ne fushen e Fizikes teorike ku Albert Ajnshtajni (1879-1955) me 1905 publikoi per here te pare postulatet e tij mbi teorine e relativitetit dhe nxorri tezen mbi paradoksin e Kohes (ose paradoksi i Binjakeve) ku shpejtesia e madhe e levizjes (afer asaj te Drites) bente te mundur vrojtimin e ndryshimit te Kohes tek objekti qe leviz (ne kete rast Ajshtajni mori per baze ndergjegja e vrojtuesit dhe jo realitetin; kjo gje thuhet, por nuk perpunohet ne menyre kritike).
Ne kete pike Historia e Njerezimit e thote fjalen e saj pak si me ndryshe, por me perpara e ka te nevojshme ta analizoje problemin sipas planit filozofik dhe pastaj fizik.
Me perpara duhet vene ne dukje fakti qe ngadalesimi apo pershpejtimi i KOHES e permban ne brendesi te vet procesin e huazimeve te ndersjellta ne nje ngjarje te cfaredoshme ne Natyre.
Konkretisht, eshte e pamundur qe nje parim – ligj – rregull Fizik te jete i ndryshem nga parimi – ligji – rregulli Fizik i implementuar ne boten kimike, biologjike dhe shoqerore. Dmth gjate levizjeve perkatese ne fushen Kimike – Biologjike – Shoqerore eshte e pamundur qe ndryshimi i Kohes te jete i ndryshem nga Paradoksi i Kohes sipas ideve te Albert Ajnshtajnit, ne te kunderten dicka nuk eshte ne perputhje me ligjesite e Natyres.
Ky problem eshte tentuar t’u imponohet shqiptareve sipas kesaj menyre analitke qe nga viti 1965 edhe pse kerkush nuk ja ka pasur haberin ketij procesi me pasoja determinuese ne Shoqerine Njerezore, pasi dy luftrat Boterore (1914-1918, 1941-1945) pergjate shek. te XX-te i kane pasur ne brendesi te tyre shkollat perkatese te lidhura me politikat ekonomike (Racizmi-Nazizmi, Revolucioni-Komunizmi).
Autoret e meposhtem te huaj dhe shqiptare e lidhin ndryshimin e kohes me shpejtesine e levizjes V afer asaj te Drites, C, sipas pergjigjes me karakter sasior: cdo energji i reziston ndryshimit te levizjes (A.Ajnshtajn, L. Infeld, Evolucioni i Fizkes, Tirane 2005, f. 142 – foto 21/17, 30,31,32,33); te renditur sipas kohes se botimit ketu ne Shqiperi:
L.D.Llandau, J.B.Rumer, Ҫeshte teoria e Relativitetit, Tirane 1965 (foto 22, 23).
Stephen W. Hawking, Dal big bang al buchi neri. Breve storia del tempo, Rizzoli 1988 (foto 24,25).
Stephen W. Hawking, A brief history of time. From the big bang to black holes, U.S.A. 1990 (foto 26,27).
Stephen W. Hawking, Nje histori e shkurter e kohes. Nga Big Bengu tek Vrimat e Zeza, Tirane 1997 (foto 28,29).
Meqenese ky botim permbante permbysjen ideore te teorise se Ajnshtajnit (mosperputhjen e ligjeve te Fizikes si per Lenden ashtu dhe per Antilenden edhe pse Ajnshtajni e kishte percaktuar referimin e tyre) pata vene ne dyshim saktesine e perkthimit dhe ne kete menyre u detyrova t’i kerkoj ne gjuhe te tjera dhe t’i krahasoj midis tyre, konkretisht, ne Itali dhe SHBA, si me lart.
Paul A. Tripler, Kursi i Fizikes, 3, Fizika Moderne, Tirane 2001 (foto 29/1,29/2).
Keneth S. Krane, Fizika Moderne, Tirane 2003 (foto 29/1,29/2).
- Ajnshtajn, L. Infeld, Evolucioni i Fizikes, Tirane 1977, 2005 (foto 30,31,32,33).
Filip Frank, Albert Ajnshtajn, Tirane 1989, 2002 (foto 34,35,36,37).
Karl Zeelig, Albert Ajnshtain, Tirane 2002 (foto 38,39).
Walter Isaacson, Einstein, Jeta dhe Universi i tij, Tirane 2018 (foto 40,41)
John Gribbin, Erwin Schrödinger dhe Revolucioni Kuantik, Tirane 2020 (foto 41/1,41/2)
Niko Thomo, Fatos Klosi, Hysen Ҫabej, Nga Njutoni te teoria kuantike, Tirane 1980(foto 42,43).
Halil Sykia, Elemente te teorise speciale te relativitetit, Tirane 1981 (foto 44,45).
Rexhep Mejdani, Mbi levizjen Fizike, Tirane 1985 (foto 45/1,45/2).
Ilia Tili, Fatos Klosi, Niko Thomo, Manual i Fizikes, Tirane 1987 (foto 45/3,45/4).
Rexhep Mejdani, Agim Gorana, Hyrje ne fiziken moderne, Tirane 1987 (foto 46,47).
Rexhep Mejdani, Bazat teoriko – konceptuale te Fizikes, Tirane 1997 (foto 48,49).
Aleksander Kocani, Mbi elektrodinamiken e trupave ne levizje, Tirane 2005 (foto 50,51).
Dritan Spahiu, Zenun Mulaj, Albert Ajnshtajn, Pikepamjet dhe mendimet e mia, Tirane 2005 (foto 52,53).
Dhurimi i librit prej njerit autor, miku dhe Profesori im, Dritan Spahiu pa dyshim që qe një ndihmese e madhe, sepse ky liber kishte brenda nje pikepamje te Albert Ajnshtajnit qe e rrezon te gjithe interpretimin qe i behet Teorise se Relativitetit te Pergjithshem apo Teorise Speciale te Relativitetit. Kjo pikepamje thote (f. 224 – foto 54):
“Ekuivalenca e mases me energjine eshte pranuar te shprehet (megjithese kjo nuk eshte shume e sakte – nenvizimi i imi, GH) me formulen E=m.c2, ku c eshte shpejtesia e drites, qe ka vleren rreth 186 000 milje per sekonde, kurse E eshte energjia qe permbahet ne trupin qe ndodhet ne qetesi dhe qe ka masen m.
Mbi kete baze informative, duke e konsideruar rigorozisht te sakte, si eshte e verteta e formules ajshtajniane, te cilen interpretuesit e saj e konsiderojne si kryevepren teorike ne fushen e fizikes teorike? Per te folur tamam, kjo formule eshte jashtezakonisht e sakte, por sipas nje interpretimi tjeter te kontinumit kohor-hapsinor, atehere shtrohet problemi krejtesisht me ndryshe: nuk kemi formule te gabuar, por kemi nje interpretim te pasakte mbi nje formule te trajtuar sipas nje kendveshtrimi jo te plote. Me fjale te tjera formula ajnshtajniane E=m.c2 reduktohet ne raport kohor/hapsinor = cost = 1 duke e mohuar konstanten e Drites ne cdo drejtim. Por kjo do te thote se na jepet mundesia ta trajtojme KOHEN dhe HAPESIREN ne nje marredhenie jashtezakonisht me ndryshe me perfundime te tjera. Pikerisht ketu mbeshtetet teoria e huazimeve te ndersjellta midis popujve ne menyre matematikore.
Robert Thomanikaj, Teoria e relativitetit ne kohe dhe hapesire. Disa sqarime, keqkuptime dhe permiresime ne te kuptuarit e saj. Tirane 2007 (foto 55,56).
Rexhep Mejdani, Mbi Hapesire – Kohen, Tirane 2008 (foto 56/1,56/2).
Shukri Klinaku,Levizja relative – shpjegim i drejte dhe GABIMET E AJNSHTAJNIT, Prishtine 2012 (foto 57,58).
Eshte i vetmi liber qe ka ndikur pozitivisht ne idete dhe mendimet e mia dhe me ka plotesuar nje boshllek qe e kam pasur te pamundur ta zevendesoja pa kete punim. Idete e Prof. Shukri Klinakut kane qene shtysa e fundit per nje formulim sa me bindes te Bazave te Absolutizmit Analitik. Dhurimi i librit me nje dedikim te thjeshte ka qene nje kenaqesi e parrefyeshme ne ambientet e shplodhjes perballe Universitetit te Prishtines ate dite korriku te 2012-es.
Halil Sykja, Bazat e teorise se relativitetit, Tirane 2015 (foto 59,60).
Profesor Halit Sykja-n e kam takuan vetem nje here ne jeten time, ate dite ku, me ndermjetesine e Mikut, Mesuesit dhe Drejtuesit tim Salvator Bushatit, ndjese paste, me dhuroi kete liber me dedikim (foto 61) me 15 dhjetor 2015 ne bar Gravity perballe shkolles Sabaudin Gabrani (foto 61/1, 61/2). Perafrimi e emrit te kafes me titullin e librit ishte nje gjetje e Mikut tim Salvator Bushatit, ne ate kohe Sekretar Shkencor i Akademise se Shkencave te Republikes se Shqiperise, jo vetem per t’i dhene rendesi dhurimit te librit, por edhe per te me krijuar nje ambient sa me te ngrohte me Profesorin e Fizikes, te cilin e njihja prej shume kohesh ne ambientet familjare. Biseda nje oreshe me Profesorin e Fizikes qe një udhezues mbi menyren se si duhej ta kuptoja kete veper te shkruar ne moshe madhore ne raport me vepren e vitit 1981, Elemente të teorisë speciale të relativitetit (foto 44,45).
Skender Koja, Teoria e Relativitetit, Tirane 2020 (foto 62,63).
Kjo literature eshte e afte ta pergatise lexuesin mbi menyren se si e kane kuptuar fizikantet ndryshimin e KOHES ne fushen e tyre, gje qe ka shume-shume mangesi. Pengesa qe Graviteti i ben levizjes se DRITES eshte vetem nje shkak formal prapa se ciles fshihen shume-shume argumenta te tjere me perfundime te tjera, te cilat zbulohen me ndryshimin e KOHES dhe HAPESIRES ne zhvillimin e Shoqerise Njerezore. Kontinumi Kohor-Hapsinor ne Shoqerine Njerezore ka tjeter permase ne fomat e tjera te levizjes dhe kete pike Ajnshtajni nuk e ka marre parasysh. Pergjithesimi i KOHES fizike si KOHE e te gjithe Universit eshte nje lapsus qe nuk perputhet me vete teorine ajnshtajniane.
Te flasesh mbi ndikimet e ndersjellta midis ngjarjeve te ndodhura ne Natyre, pamvaresisht shkalles te organizimit te saj, eshte e domosdoshme me se pari te percaktohet shkaku i ngjarjeve. Ne kete pike pikepamjet filozofike te Platonit (427-347 Para Kri.) dhe Aristotelit (384-322 Para Kri.) na tregojne se ne kete drejtim problemi nuk eshte trajtuar saktesisht nga te dy filozofet e lashtesise. Te pakten studimi i i Zhane Hersh, Habia Filozofike, Tirane pa vit botimi (foto 64,65) na e konfirmon kete mungese saktesie. Ky liber eshte botuar dy here brenda nje kohe te shkurter: nje here nga shtypshkronja maluka, duke pasur 320 faqe dhe nje here ne Itali, Bari, me 1995, me 396 faqe; por ne te dy rastet persiper e ka marre shtepia botuese DITURIA (foto 66,67,68,69). Une kam marre per baze botimin e malukes (foto 66,67).
Te pakten dy formulave me kryesore te Bazave te Absolutizmit Analitik: 1-shkakun dualist te ngjarjes; dhe 2-heshtjen ndaj ekzistences se pandryshueshmerise ne nje ndryshueshmeri absolute te Natyres; i kam gjetur ekzistuese, por te pashtjelluara ne kete punim te Zhane Hersh, duke me lehtesuar pune ne vazhdimin e formulimeve te mepastajme.
Keto dy probleme jane te lidhura pikerisht me temen tone dhe pikerisht zberthimin e tyre studiuesit shqiptare nuk kane realizuar ne asnje permase. Per ta eshte e habitshme se si mundet nje popull i sterlashte (ndoshta 10 milion vjecar) te ndodhet sot ne nje faze te tille prapambetje qe nuk e kane asnje nga komshinjte tane te ngushte (banoret modern te Ballkanit gadishullor). Per shqiptaret e sotem eshte e pakuptimte mosha teper e madhe kohore dhe shkalla e ulet e zhvillimit social edhe pse raporti i zhdrejte i tyre eshte ndoshta ligji me esencial i Nenes sone Natyre dhe kushti i ekzistences se tre ligjeve te Dialektikes Hegeliane.
Ne te vertete ne fushen e Kimise ky problem eshte i pranishem dhe i konfirmuar sakte ne Tabelen e Ligjit Peridik te elementeve kimike (ne cdo klase vertikale elementet e pare e kane forcen specifike me te ulet se elementet e mevonshem – psh alkalinet), por pa ja shpjeguar dot shkakun (nuk e di se si do te jete pergjigjur Kimia Kuantike ketij problemi). Koha historike e cfaqjes se elementeve kimike duhet te jete nje argument zgjidhes qe me sa di une nuk eshte marre parasysh. Kjo duhet te jete e vlefshme edhe ne fushen biologjike ku aktiviteti specifik i nje lloji duhet te jete i varur nga KOHA e cfaqjes se tyre ne Historine e evolucionit biologjik ne raport me llojet e tjera.
Ne kete menyre perpara Njeriut cfaqen disa parametra ekzistenciale qe zgjidhin marredheniet e ndersjellta midis sasioreve dhe cilesoreve, por dhe produktin e tyre. Ne kete menyre kemi:
1- Kohen e lindjes.
2- Shpejtesine e zhvillimit specifik (kjo nuk duhet ngaterruar me shpejtesine e levizjes mekanike qe eshte pergjithesuar me pa te drejte).
3- Shkallen e zhvillimit specifik.
4- Jetegjatesine.
5- Llojshmerine.
6- ………………………
7- ………………………
Lidhja e ketyre parametrave matematikisht eshte e afte te na zgjidhe pikerisht zhdrejtesine e organizimit ne Racen Njerezore qe nga dita e pare e lindjes se Njeriut ne Toke, por dhe cfare ndodh realisht nga marredheniet nder-shekullore midis Fiseve, Grup-Fiseve, Popujve, Grup-Popujve dhe Racave ne Krijesen Njerezore ne Toke, gje qe percakton pikerisht permasat e huazimeve te ndersjellta midis fiseve-popujve-racave, por dhe cfare tipikisht huazohet ne kete proces.
Te gjithe ata qe kane deshire per te diskutuar mbi kete teme duhet t’i pergjigjen me se pari kater grup-pyetjeve:
1- Cfare nenkuptojne me procesin fizik? Ku fillon LEVIZJA, KOHA dhe HAPESIRA FIZIKE? Te jeni te sigurte qe idete postulative te Stephen Hawking ne Historine e shkurter te Kohes nuk jane te sakta, sipas kendveshtrimit materialist te procesit Fizik.
2- Cfare nenkuptojne dy postulatet e Teorise se Relativitetit? Eshte nje problem me goxha permbajtje qe do te kerkonte dy studime te vecanta. Postulatet e Ajnshtajnit jo vetem qe nuk jane te plota ne brendesi te tyre, por ato kundershtojne njera-tjetren ne cdo faze te aplikimit universal.
3- Nqs keto dy postulate nuk rezultojne te sakta, a bie poshte teoria e relativitetit ajnshtajnian, apo prapa saj fshihet nje interpretim qe nuk kane dashur ta zbardhin asnjehere. Une anoj nga e dyta dhe tema ne fjale kesaj pikepamje i shkon per shtat.
4- Perse rrotullohen trupat, sistemet, galaktikat, grup galaktikat dhe te gjitha strukturat kozmike. Cili eshte shkaku ne kete rast? Kjo eshte nje pike qe merret apriori si veti e Natyres Lendore e pa lidhur me ndonje proces Natyrore qe ka percaktuar ekzistencen e Lendes, si nje nga format e organizimit te Materies.
Eshte mire te vihet ne dukje edhe fenomeni i pabarazise se zhvillimit social te Racave dhe Popujve brenda nje Race dhe ketu qendron e gjithe esenca ligjore e marredhenieve nder Racore ne Boten e Njeriut, pasi pasoja e ndikimit te ndersjellte ne boten e marredhenieve universale njeri-njeri eshte e dukshme tipikisht.
Tani kemi ardhur ne momentin per te percaktuar bazen ligjore te procesit te relacioneve njeri-njeri sipas te gjithe organizimeve nga Fiset – Popujt deri tek Racat. Si pika referimi, ne kete rast, merren:
1-Koha e Lindjes Sociale;
2-Shpejtesia e Zhvillimit Social;
3-Shkalla e zhvillimit Social.
Te tre keto parametra jo vetem qe kane nje lidhje te ndersjellte, por ato kane percaktuar te gjithe dinamiken sociale ne Toke edhe pse shkalla e zhvillimit social ne Toke sot ka vlera diferenciale nga me ekstremet (kjo dallohet jo vetem midis Racave, por edhe brenda nje Race: Popullata shqipfolese perben nje inferioritet social ne Racen e Bardhe, kur Popullata Japoneze perben nje superioritet ne Racen e Verdhe. Aresyen e ketij pozicioni, te ketyre dy popujve, asnjeri deri me sot nuk ka qene i afte t’u jape shpjegim nga ana Historike). Ne kete drejtim eshte heshtur vetem per nje aresye: gjithmone shpjegimi merrte karakter racor. Ne te vertete superioriteti racor, apo dhe brenda nje race, nuk ka pasur asnjehere karakter absolut ne KOHE, por ajo ka qene kalimtare. Ne do te shohim ne vazhdim se ka nje shpjegim te kesaj supremacie vetem ne njerin krah te kontinumit kohor-hapsinor, por kurrsesi ne te gjithe planin e ketij kontinumi.
Atehere faktori me i pare i zberthimit te termit Histori eshte KOHA e Lindjes, si elementi me kryesor i gjendjes Historike, te cdo ngjarje te ndodhur ne Toke ne lidhje me Racen Njerezore. Koha e Lindjes se nje ngjarje percakton dy parametrat me kryesore te ngjarjes se mevonshme: Shpejtesine e zhvillimit te ngjarjes dhe Shkallen e zhvillimit te ngjarjes. Por keto dy parametra kane nje marredhenie te ndersjellte qe pa dyshim ka habitur gjithe Njerezimin per sa kohe qe ne njohim Njeriun. Dhe cudia qendron se kjo marredhenie e ndersjellte ekziston universialisht ne te gjithe Natyren e Materies dhe ne Natyren e Lendes edhe pa i njohur asnje parameter konkret; dmth sa me e lashte qe te jete nje ngjarje aq me te avashte e ka ajo shpejtesine e zhvillimit specifik. Nga pikepamja sasiore Koha e Lindjes dhe Shpejtesia e Zhvillimit jane ne raporte te zhdrejta. E meqenese po flasim per Boten e Njeriut: Koha e Lindjes se Racave dhe e Popujve brenda nje Race percakton shpejtesine e zhvillimit social te tyre. Sa me i lashte qe te jete nje popull, aq me te avashte e ka ai shpejtesine e zhvillimit social. Termi shpejtesi zhvillimi ka lidhje direkte me boten e huazimeve kur relatohen dy popuj brenda nje Race apo midis dy racave te ndryshme. Popujt me shpejtesi te vogel zhvillimi nuk mund t’i imponohen asnje popullate me shpejtesi me te madhe zhvillimi ne sensin hapsinor, kur ne sensin kohor i frenon shpejtesine e zhvillimit social. Kjo do te thote se Popujt e sterlashte marrin produkte hapsinore nga Popujt e rinj duke i frenuar shpejtesine e zhvillimit popujve prej te cileve kane huazuar sipas sensit hapsinor. Keshtu qe kur flitet mbi marredhenie bilaterale Historike midis dy popujve eshte mire me perpara t’i percaktohet gjendja shoqerore per te nxjerre permasen e shpejtesise se zhvillimit social. Kjo ka lidhje me gjendjen sociale, qe do te thote se popujt primitive e kane kete gjendje primitive dhe vetem ne sajte te botes se relacioneve me popujt e zhvilluar perfitojne duke e rritur kete gjendje nga pozicioni primitiv ne nje pozicion me te avancuar, por e gjithe kjo per sa kohe qe ata qendrojne te relatuar, pasi me shkeputjen nga njeri-tjetri ato rikthehen ne gjendjen e meparshme.
Ne kete menyre kemi ligjin e Pare Social te percaktuar nga Nena jone Natyre: Koha e Lindjes percakton Shpejtesine e Zhvillimit Social; sipas parimit te zhdrejte te marredhenieve midis tyre; qe do te thote se sa me i lashte qe te jete nje popullate aq me te avashte e ka ajo shpejtesine e zhvillimit social. Kjo shprehet edhe ne nje menyre tjeter, jashte karakterit racor, Shpejtesia e Zhvillimit Social nuk e pengon parakalimin e te gjithe hapsires sociale qe kane parakaluar popujt me shpejtesi me te madhe zhvillimi. Por duhet vene ne dukje edhe nje fakt: Ne Bote nuk ka dy popuj me Shpejtesi te njejte Zhvillimi Social edhe kur ato popuj bashkejetojne ngjitur me njeri-tjetrin (rasti Helene-Epirot).
Me pas kemi ligjin e Dyte Social te percaktuar nga Nena jone Natyre: Shpejtesia e Zhvillimit Social percakton Shkallen e Zhvillimit Social. Por ne asnje rast Shpejtesia e Zhvillimit Social nuk behet pengese e Zhvillimit Social edhe kur behet fjala per relacione midis popujve qe i kane keto parametra te diferencuara. Edhe ne kete rast duhet vene ne dukje fakti qe dy popuj nuk e kane shkallen e zhvillimit social te barabarte edhe po te jetojne prane njeri-tjetrit (popujt europiane).
Keto dy ligje prodhojne ligjin e Trete Social te percaktuar nga Nena jone Natyre: Ne ato raporte qe dy popuj relatore kane me Shpejtesite e Zhvillimit Social, ne po ato raporte kane me Shkallen e Zhvillimit Social. Aresyeja e prishjes se ketij ligji eshte e lidhur me Boten e Relacioneve Universale midis Popujve dhe Racave per sa kohe qe ato ekzistojne, pasi me nderprerjen e tyre Raportet perkatese rikthehen ne pozicionin fillestar.
Duke u rikthyer tek Bota e Relacioneve midis Popujve dhe Racave postulojme: Popujt me Shpejtesi te Madhe Zhvillimi nuk huazojne nga Popujt me Shpejtesi te Vogel Zhvillimi edhe po te bashkejetojne per mijera vjet prane njeri-tjetrit (rasti i Heleneve me Epirotet, qe edhe pse bashkejetuan per 1500 vjet te dytet nuk muaren dot nga te paret elementin me kryesor te Dodones Pellazgjike: Zeusin Politeist). Kjo eshte lehtesisht e kuptueshme po te kemi parasysh faktin e ekzistences se Rendeve Shoqerore ku Shkalla e Zhvillimit Social e ka paracaktuar kete Rend Shoqeror me ane te Shpejtesise se Zhvillimit Social, e per rrjedhoje nje rend me i avancuar e ka te pamundur te huazoje nga nje rend me i prapambetur. Ky eshte shkaku perse Raca e Bardhe arriti ta nenshtroje Racen e Kuqe edhe pse Shpejtesia e Zhvillimit Social e Lekur-Kuqeve te Dy Amerikave eshte me e larta ne Historine e Njerezimit. Ne kete rast pariteti ka qene diferenca e madhe kohore e cfaqjes se tyre ne Histori, ku kontakti midis tyre eshte bere ne dy ekstreme sociale midis Rendeve Sociale: Komuna Primitive Paqesore me Kapitalizmin Pushtues; shigjeta kunder pushkes!
Por relacionet midis dy Popujve apo Racave qe disponojne Shpejtesi te Ndryshme Zhvillimi, e per rrjedhoje edhe Shkalle te ndryshme te Zhvillimit Social, nxjerrin ne pah Ndryshimin e Kohe-ekzistences se Rendit Social per sa kohe qe ekzistojne keto relacione. Ne kete menyre Popujt, apo Racat, me Shpejtesi te Vogel Zhvillimi gjate relacioneve me Popujt dhe Racat me Shpejtesi me te madhe Zhvillimi, i ngadalesojne Kohen e zhvillimit ketyre te fundit, por pa e barazuar asnjehere ate. Vetem per nje relacion te perjetshem midis tyre realizohet barazia kohore e zhvillimit social, por, ne kete rast, Popujt apo Racat, jane shkrire midis tyre ne nje Popullata apo Race te vetme (kjo eshte aresyeja qe ky teorizim nuk ka karakter racor ne asnje hallke).
Zberthimi filozofik, fizik dhe social i marredhenieve universale te implementuara ne Boten e Njeriut na jep te drejten te arrijme ne piken fundore te problemit tone: Cila eshte permasa e huazimeve midis dy popujve komshinj, Grekeve dhe Shqiptareve, prej 3000 vjetesh dhe ne cfare konkretisht?
– Shqiptaret kane marre prej Grekeve se pari elementet gjuhesore te konsoliduara prej me shume se nje shekulli (1825 – 1925) kryesisht ne tre rruge: 1- me ane te Kishes Orthodokse Bizantino-Greke prej me shume se 800 vjet; 2- me ane te popullates Vllehe te greqizuar rrenjesisht dhe te bashkuar me popullaten shqipfolese prej mbi 300 vjet; 3- me ane te shkollave elementare ku ne vitin 1878 numeroheshin 163 te tilla ne te gjithe Jugun e Shqiperise Politike.
– Shqiptaret kane marre prej Grekeve elementet me te pare sociale qe ndertojne Familjen dhe, kryesisht, jeten e civilizuar te popullates Helene.
– Shqiptaret kane marre prej Grekeve nje sasi te konsiderueshme te popullates se tyre, kryesisht Vlleh te greqizuar, Egjyptiane, Hebrej.
– Epirotet te transformuar ne Shqiptare nuk muaren nga Helenet Politeizmin Pellazgjik, si nje pamundesi ligjore e huazimit Politeist. Cudia eshte se asnje popull ne Bote nuk ka qene i afte te huazoje formen Politeiste te Besimit Fetar edhe per rastin kur kane bashkejetuar prej mijeravjetesh prane e prane. Kjo mungese huazimi eshte treguesi me kryesor qe Kulti Pagan, ne te gjithe shkallen e dinamikes se vet eshte prodhuar ne vende te ndryshme dhe kohe te ndryshme ne perputhje me Parimin Natyror te lindjes se Njeriut ne Toke dhe Shpejtesise se Zhvillimit Social qe ka disponuar popullata bartese e saj.
– Helenet dhe Greket muaren nga Epirotet, Arberit dhe Shqiptaret vetem nje element te ekzistences se tyre sociale: Frenimin e zhvillimit Social deri ne ate mase sa Greket e sotem NUK jane te rilindur nga Helenet e djeshem dhe te Lavdishem te Intelektit Njererezor sipas kontinumit kohor-hapsinor te zhvillimit te tyre.