62- Pse nuk jemi pellazge?

(ndryshe: kush jemi ne, Shqiptaret e sotem?)

Duke qene shkalla me e larte e zhvillimit dhe e organizimit te Materies Lendore njeriu paraqet komplikacione ligjore ne drejtim te organizimit te vet ne raport me strukturat e tjera lendore dhe ketu qendron merita zbuluese e materialisteve te shekullit te XIX-te. Formula: qenia shoqerore percakton ndergjegjen e njeriut dhe produktet e tij, duhet konsideruar si nje nder arritjet me te medha te mendimit filozofik boteror, krahas Dialektikes Hegeliane, per te gjithe koherat e ekzistences se njeriut ne Toke. Por akoma deri me sot ky postulim nuk ka gjetur zbatim ne shkencat shoqerore (ai eshte fshehur me shume djallezi dhe kjo djallezi qendron ne revolucionin bolshevik te 1917-es), por vetem eshte spekulluar pa fund, sidomos ne vendet e pretenduara si komuniste, ku ndergjegja e kriminelit dhe hajdutit politikan u muar per baze ne ndertimin e strukturave te diktatures dhe pasketaj pretendohej se kjo strukture prodhonte ndergjegjen komuniste. E kaluara diktatoriale, te pakten ketu ne Shqiperi, nuk eshte analizuar akoma ne asnje permase (vetem eshte tentuar me te gjitha menyrat te fshihet krimi komunist duke e provokuar popullin tone ne dinjitetin e tij njerezor, sic qe rasti me librin kompjuterik te pretenduar me autor si te Agim Hamitit: “Odiseja e nje dedektivi”), por kam rast, ne kuadrin e percaktimit te prejardhjes historike te shqiptareve te sotem t’u tregoj bashkeatdhetareve te mi se si eshte manipuluar me gjenezen e popullit shqiptar dhe atij grek nga ana e shkencetareve politikane europiane te shekullit te XIX-te vetem e vetem qe te ngrinin Popullin Shqiptar dhe ate Grek kundra Perandorise Otomane dhe se si sot te Marret e madheshtise shqiptare mundohen te perfitojne prej saj pa kuptuar asgje, qe gjithsesi duhen konsideruar antishqiptare pasi fshehin gjenezen reale te Popullit tone. Akoma edhe sot shqiptaret nuk e kane kuptuar kurthin ne te cilin e ashtequajtura shkence e historise e ka futur popullin tone prej me shume se dy shekujsh, te cilin vetem e kane grabitur ne menyren me te ndyre njerezore me ane te komunizmit enverist. “Kurva e motit”, Europa e shekullit te XIX-XX , kur vendosi te ndaje tokat e shqiptareve per te ngopur klushet e Rusise ne emer te qytetarise europiane (kam parasysh vargjet e POETIT TONE KOMBETAR Pader Gjergj Fishtes tek Lahuta e Malsise) beri tre shpikje ne fushen e historise statistikore: 1 – e quajti gadishullin Ilirik Ballkan; 2 – u mohoi prejardhjen epirote shqiptareve duke i konsideruar pasardhes te ilireve, duke i dhene mundesi grekeve ta shtrinin historine e paraardhesve te tyre pertej Peloponezit dhe t’i konsideronin maqedonasit, thraket, epirotet popullata birerie me helenet, akoma me tej, u fshehu heleneve dhe grekeve karakterin jo europian racor; 3 – spostoi iliret nga trevat qendrore e veriore te Gadishullit Ballkanik drejt perendimit (duke e konsideruar kete vendodhje si vendin historik te tyre) dhe ne veri te Shqiperise se sotme, duke perfshire edhe jugun e Italise (fig. 1) duke fshehur ne kete menyre krimin historik qe sllavet e jugut kishin bere kundra popullates ilire duke i zhdukur nga historia. Nuk eshte e rastit qe keta sllave te jugut jane gjithmone promotore te krimit ne Ballkanin e sotem, te pakten ne keto dy shekujt e fundit. Pasi i beri te gjitha keto i meshoi idese se gjuha pellazge ishte e trasheguar vetem tek shqiptaret dhe, per kete, ata ishin pasardhesit e tyre, pa cka se jeta sociale e paraardhesve te shqiptareve dhe vete shqiptaret ishte tej mases me te prapambetur se e pellazgeve te dikurshem, gje qe vertetonte se paraardhesit e te pareve ishin mbi 600 here me te vjeter se te dytet dhe me kete argumentohej ligji me kryesor i kontinumit kohor-hapsinor per njeriun te lidhur me shpejtesine e zhvillimit shoqeror, kohen e lindjes dhe shkallen e zhvillimit specifik (te pakten shpella pa emer ne kanionet e Langerices ne Permet e datuar si 3500 – 4000 vjet e vjeter (e eksploruar nga studiuesi Auron Tare), kohe e cila perkon me nje zhvillim fundor te fazes fisnore te rendit komunar tek parahelenet dhe prakun e Luftes se Trojes, te cilat se bashku e justifikonin kete perfundim). Nuk ka asnje mundesi, qofte dhe teorike, qe banoret e nje trungu biologjik te diferencohen kaq shume ne zhvillimin shoqeror: vendasit autoktone neper shpella, ndersa pellazget neper qytetet fisnore drejt qytet – shteteve te ardheshme dhe pastaj i konsiderojme me karakter birerie).

Lufta midis dy formave krysore te filozofise pergjate shekullit te XIX-te ka nxjerre triumfues formen analitike qe nuk mbeshtetej ne rendin shoqeror, por ne produktin e tij dhe kete jashte diferencimit kohor te prodhuesve. Ne kete menyre bota njerezore u trajtua sipas pikepamjes darviniste dhe problemi u kufizua ne ndarjen e epokes prehistorike ne tre periudha jashte strukturave sociale. Per ne shqiptaret ky problem u konsiderua postulativ pa pasur asnje analize te plote dhe te rregullt te problemit  duke  krijuar  nje  imazh  krejt te rreme te organizimit social  te  paraardhesve te larget. Vetem  kete vit (2012) profesori i asocuar Dr. Ilir Gjipali  mori

guximin dhe permblodhi pikepamjet europiane te ketyre problemeve duke na dhene panoramen teorike te zberthimit te prehistorise se njerezimit ne librin: “Epoka e Gurit dhe Shqiperia”. Profesori i nderuar nuk pati kurajon shkencore per te bere analizen kritike te atyre pikepamjeve, te cilat e kane shterpezuar shkencen e historise ne te gjitha aspektet, por paraqiti ne menyre aprovuese menyren analitike qe perdor shkenca europiane edhe pse ajo sot per sot nuk ka asnje domethenie, pasi te gjitha problemet jane pare jashte kontekstit kohor te rendit shoqeror dhe jane pergjithesuar per te gjithe popujt e njerezimit duke fshehur, ne kete menyre, parimin natyror te gjenezes se njeriut ne Toke. Akoma me keq problemet jane pare jashte botes se relacioneve universale pergjate organizimit shoqeror duke fshehur, ne kete menyre, ndikimet e ndersjellta te epokave te prehistorise mbi grup fiset e diferencuar nga koha e formimit te tyre. Pikerisht pse eshte pare me kete sy problemi i paraardhesve te shqiptareve te sotem nuk eshte zbuluar dot gjeneza biologjike e shoqerore e tyre. Jane marre ne konsiderate fenomene shoqerore shume – shume te mevonshme dhe jane paraqitur si argumenta kryesore te kesaj gjeneze edhe pse ajo nuk tregon ne asnje menyre prejardhje biologjike e shoqerore te shqiptareve, por me se shumti boten e madhe te relacioneve universale (psh, gjuha). Kjo nuk me pengon te marr nga profesori i nderuar te gjitha panoramen hapsinore metodike te perdorur duke e riprodhuar ate tipikisht per temen tone per te nxjerre pikat kritike dhe aresyen perse ato nuk sherbejne per asgje. Puna e madhe e profesorit tone nuk mund te anashkalohet, por ne fund shtrohet nje pyetje: per cfare vlere behet fjala dhe sa i sherben njeriut? Ne fakt puna e profesor Gjipalit me sherbeu per te kuptuar se ne cfare degesh eshte e varur shkenca e sotme e historise dhe perse eshte e shterpezuar ajo ne drejtim te sherbimit ndaj njeriut.

Tipikisht prehistoria eshte e ndare ne tre periudha: e gurit, e bronxit dhe e hekurit. Pergjegjes per kete ndarje konsiderohet Kristian Tomsen (1788 – 1865), ndersa pasuesi i tij Jens Jakob Asmussen Worsaae (1821 – 1886) perdori per here te pare me 1849 termin parahistori. Ndersa me 1865 Xhon Lubok (1834 – 1913) beri ndarjen e pare kronologjike te periudhave prehistorike ne Paleolit dhe Neolit te cilat u konsideruan terma te reja dhe pane driten e botimit ne librin “Periudhat parahistorike” (i gjej te gjitha keto ne librin e profesorit tone, f. 29-30). Metodat ne fjale e konsiderojne njeriun te barabarte me kafshen dhe nuk jane te afta te perceptojne kohen shoqerore te cfaqjes se njeriut. Ne qofte se ne pajtohemi me kete ndarje shtrojme pyetjet: cfare rendi shoqeror permbledhin keto epoka dhe a jane te njehsuara ne nje rend te vetem? Kur eshte bere ndarja e punes ne lidhje me epokat? Po feja ne cfare periudhe te prehistorise ka lindur? Cila eshte lidhja e prehistorise me shkrimin dhe a e kane ditur valle keta autore se autoret e shkrimit i perkasin prehistorise, por me shkrimin fillon historia? A e kane ditur valle keta autore qe baza e historise se mevonshem te njerezimit eshte e mbeshtetur ne kete prehistori dhe ne qofte se nuk zberthehet sakte kjo prehistori, atehere e ashtequajtura shkence e historise do te mbese gjithmone nje fasade politike pa arritur permasen e shkences. Pikerisht pse eshte pare me kete sy bota e njeriut te hershem eshte arritur ne perfundimin se njeriu ka pushtuar boten duke u nisur nga nje pike (fig. 15, lexuesi duhet te me fale per kapercimin e numrave te hartave, por une i kam marre sipas librit te profesor Gjipalit).

Qe te mund te pranosh kete teori duhet argumentuar me perpara se si lindin racat dhe perse njeriu ka realizuar diferencimin racor dhe produktin e vet shoqeror. Perse njerezimi ka arritur te diferencohet ne planin shoqeror kur fillesa paska qene e perbashket (teoria e Zhan Zhak Rusoit sherben per te argumentuar nje fraksion kohor te aplikuar pergjate rendeve shoqerore shteterore, por ajo nuk eshte e afte ta shpjegoje faktin historik ne kete diferencim)? Parimi monogjenetik i perdorur eshte forme botekuptimore e ideuar nga studiuesit dhe jo praktike ligjore e shoqerise. Ajo mbeshtetet ne teorine darviniste dhe mund te konsiderohet e vlefshme per boten e kafsheve (me shume rezerve) dhe te bimeve, por ajo eshte e pavlefshme per boten e njeriut (ajo nuk eshte e afte te shpjegoje diferencimet sociale ndermjet racave kur shpejtesite e zhvillimit jane ne disfavor te ketij diferencimi, psh banoret e Dy Amerikave ne fillim te shekullit te XVI-te ishin 5000 vjet prapa grekeve te asaj kohe, por shpejtesine e zhvillimit e kishin disa here me te madhe). Pastaj fakti i mos pranise te disa lloj  kafshesh ne te gjithe boten

ne planin cilesor tregon se levizja e botes se kafsheve ka qene e kufizuar nga uji dhe rrjedhimisht paraardhesit e larget te shqiptareve e kane pasur te pamundur te kene levizur sipas hartes se mesiperme. Ngushtica e Beringut ka qene pengese per kuajt per te kaluar nga Azia ne Alaske dhe e lamave nga Peruja drejt Azise, atehere per njeriun as qe behet fjale. Kur flasim per boten e njeriut nuk duhen marre parasysh fenomenet natyrore te lidhura me boten e kafsheve. Teoria darviniste duke mos marre per baze kohen ne seleksionimin natyror nuk ka se si te jete e afte  per te shpjeguar fenomenet e shoqerise njerezore, ndryshimi ne kohe i te cileve behet shume me shpejt se ndryshimet biologjike te kafsheve dhe bimeve.

Autoret e mesiperm nuk kane qene te afte te shpjegojne, kete nuk e ka bere as profesori yne, aresyet perse njeriu paska levizur dhe cfare e ka shtyre ate te cvendoset nga Afrika ne Europe, Azi, Amerike e Australi. Parimi i pranuar nga ekonomisti eshte: kafsha mbledh ne rastin me te mire, ndersa njeriu prodhon (nga niveli i prodhimit kuptohet distanca hapsinore qe ndan njeriun nga paraardhesit antropomorfe dhe shpejtesia e zhvillimit social; nje parameter absolut ne shkence, por qe nuk ka gjetur vendin e vet ne shkencat qe merren me shoqerine njerezore). Parimi monogjenetik nuk eshte i vlefshem as per paraardhesit antropomorfe (ose primatet, sic i quan autori yne) te njeriut, qe permbledh periudhen para 50-60 milion vjetesh. Ndoshta ky parim vlen per periudhen pas ndarjes se vertebroreve me kater gjymtyre para 250 milion vjetesh dhe kjo me dyshim. I them te gjitha keto pasi njeriu i sotem trashegon ndjenja marredheniesh te para qindramilionavjetesh, atehere kur qeniet vetelevizese shumefishoheshin me vetveten dhe ishin monoseksuale. Gjendja e sotme bilogjike e njeriut tregon se femra rrjedh nga vetvetja, ndersa mashkulli nga femra (kete gje Darvini nuk ka qene i afte ta shpjegoje duke e paraqitur si mutacion shoqeror). Ne qofte se do te analizojme historine e shqiptareve me keto metoda rezulton se ata rrjedhin nga pellazget dhe jane popullate indoevropiane, qe eshte e njejta gje, te ardhur ne Ballkan, dikush thote para 5000 vjeteve e dikush para 10000 vjeteve (koha nuk ka rendesi, pasi pretendimi im eshte qe paraardhesit e shqiptareve nuk jane te ardhur ne Europe, dmth ata jane autoktone).

Qe te mund te lidhesh prehistorine me historine problemet duhet pare ne funksion te qenies shoqerore pasi eshte kjo qenie qe prodhon qofte gurin, qofte bakrin e qofte hekurin dhe jo e kunderta. Vetem marredheniet dypaleshe dhe shumeformeshe jane shkaktaret e gjendjes se sotme biologjike e shoqerore te botes se Njeriut dhe vetem mbi bazen e ketyre marredhenieve te dikurshme dhe te sotme ne mund te zbulojme se cfare ka ndodhur dhe cfare do te ndodhe. E pare sipas gjendjes shoqerore rezulton nje tjeter pamje me perfundime krejt te tjera qe une pretendoj se i sherbejne Popullit Shqiptar per te ndjekur diellin e vet iluzor sipas ligjeve qe i ka caktuar nena jone Natyre.

Me sa kam kuptuar problemi i percaktimit te qenies shoqerore deri diku eshte i saktesuar brenda kuadrit te shtetit (me te tre format e derisotme), por, duke mos zbuluar shkakun e lindjes se ideve te ndryshme fetare, artistike, letrare, shkencore, juridike, etj, ka mbetur e pa saktesuar gjendja shoqerore e shume popujve te cilet edhe pse jetojne brenda kuadrit te shtetit nuk e kane kete te fundit prodhim autokton dhe rrjedhimisht lidhja e tyre me gjendjen shoqerore eshte jo vetem artificiale dhe e sforcuar, por pershtatja eshte e varur kryekeput nga shpejtesia e zhvillimit social duke fshehur gjenezen e gjithseicilit. Problemi shqiptar i nenshtrohet tipikisht ketyre dukurive dhe ato duhen zbuluar duke u nisur nga pasoja e tyre.

Ne qofte se do te flasim per rendin e pare shoqeror ne Europe dhe si eshte ndikuar mbi kete rend nga relacionet me popuj qe jetonin ne rende me te perparuara, ai mund te ndiqet vetem tek shqiptaret e sotem (edhe tek Basket) dhe paraardhesit e aferm e te larget te tyre pasi keta te fundit perbejne pasojen me te dukshme te relacioneve te realizuara ne kohera te lashta e te largeta. Kjo gje mund te ndiqet vetem duke analizuar dinamiken dhe gjendjen aktuale te qelizave sociale te shoqerise shqiptare dhe parashqiptare si: prona, familja, feja, juridiksioni e shume te tjera. Te pakten prona perben hallken me te rendesishme te problemit pasi shqiptaret e djeshem dhe te sotem e kane akoma ne gjendjen me primitive te saj: pronen fisnore. Eshte kjo forme prone qe duhet konsideruar shkaktarja e levizjes se fiseve dhe grupfiseve ne te gjithe ata popuj qe e kane kaluar fazen e ndarjes se punes dhe rritja e popullates nuk perballon siperfaqet e tokave ne ndarjen e pasurise se patundshme. Lind pyetja: po parardhesit e larget te shqiptareve a e kane pas arritur kete faze zhvillimi? Ne shekullin e XX-te shqiptaret e kishin neper kembe kete forme te pronesise, krahas prones private, te pakten deri me 1945, kur pellazget e kishin kapercyer perpara 3500 vjeteve, atehere kur invaduan ishujt e Jonit, Egjeut,  te Medheut Lindor dhe Peloponezin. Atehere si qenkan pasardhes te pellazgeve mitologjike shqiptaret e sotem? Per te vazhduar teorizimet ne kete drejtim eshte e domosdoshme te vihet ne dukje postulati filozofik mbi kohen: shoqeria njerezore pergjate zhvillimit te vet nuk kthehet me mbrapa. Sterhollimi i ketij procesi tregon qe shqiptaret ose nuk rrjedhin nga pellazget, ose jane kthyer prapa ne kohe duke perseritur pike per pike 3000 vjet te historise se kaluar. A nuk eshte perfundimi i fundit nje lajthitje mendore cka do te thote se albanologet e sotem duhet te kontrollojne ose dijet e tyre ose kapacitetin e trurit. Ndoshta mund te jete aresyeja e fundit shkaku perse tani ka filluar lulezimi i teorive mbi ardhjen kozmike te njeriut dhe studiuesit e ceshtjeve shqiptare jane ne dyshim mbi te kaluaren e tyre intelektuale.

Problemi i gjenezes se Popullit Shqiptar deri me sot eshte i mbeshtetur ne nje metodike te gabuar e cila e konsideron rendin fisnor te pranishem, por pa asnje detyre te realizuar ne histori. Albanologet nuk dine pothuajse asgje se cfare detyre ka realizuar rendi fisnor ne menyre klasike dhe perse nuk eshte aplikuar tek paraardhesit e larget te shqiptareve. Une dua t’i kujtoj albanologeve te rinj, se te vjetrit kane nderruar jete pa e mesuar te verteten ne asnje hallke, por qe puna e tyre na sherben per te zbuluar kete te vertete (deshiroj te vecoj Profesoret e nderuar Eqerem  Cabej dhe Rrok Zojzi veprat e te cileve na ndihmojne per te vecuar Popullin Shqiptar nga bota mitologjike pellazgjike) se periudha pas ndarjes se punes ne komunen primitive, qe emertohet rendi fisnor, eshte pergjegjese per lindjen e veglave te punes dhe te institucionit fetar politeist (duke perfshire edhe te gjithe institucionet artistike, letrare, muzikore e politike). Tek keta te fundit qendron hallka lidhese materiale midis prehistorise dhe historise pasi prifterinjte politeiste jane ata qe shpiken filozofine, shkrimin, librin dhe shkollat prej nga rrjedh i gjithe civilizimi i sotem. Te pakten tek helenet kjo eshte keshtu dhe lidhet me perendite politeiste te marra nga Dodona Pellazgjike, kur e gjithe vija historike nga parailiret dhe paraepirotet, duke kaluar tek iliret dhe epirotet, arberit dhe shqiptaret nuk e kane njohur ne asnje hallke politeizmin fetar. Atehere si mund te pretendohet qe iliret rrjedhin nga pellazget (nuk paraqet asnje rendesi aresyeja perse Dodona Pellazgjike gjendet ne territorin e banuar nga shqiptaret e sotem)? Rendi komunar i mirefillte dhe ai fisnor kane qene te vetmit rende mbizoterues ne territorin e banuar nga shqiptaret e sotem deri me 1912, por qe nuk ka qene keshtu perpara se te vinin pellazget (une e konsideroj analog me termin indoevropian) dhe ketu qendron pika e pare ndryshuese e popullates autoktone nga te ardhurit aziatike. Perpara se te vinin te huajt popullata vendase ndodhej ne perendimin e komunes primitive te mirefillte perderisa kishin ne perdorim kultet pagane te perendive (kultin e gjarprit) dhe nuk ka asnje mundesi, qofte dhe teorike, qe keta banore teper-teper primitive te kene pasur mundesi shoqerore levizje drejt tokave te reja. Mosekzistenca e prones fisnore, deri para ardhjes se pellazgeve, na e jep kete te drejte konstatimi dhe perfundimi duke na dhene mundesine e percaktimit te parimit te levizjes se fiseve dhe grup fiseve neper Europe.

Te gjitha levizjet dhe spostimet e masave njerezore te realizuara neper territorin europian kane ndodhur pergjate periudhes se shtetit, te pakten brenda per brenda kontinentit (kam parasysh Saksonet drejt ishujve Britanike, Normanet drejt Anglise, Keltet drejt Ballkanit, por dhe nga jashte kontinentit drejt qendres se tij (kam parasysh hunet, arabet dhe otomanet) organizimi shoqeror e kishte kaluar prakun fisnor dhe marredheniet ndermjet te ardhurve dhe vendasve formuan shtetet e ardheshme europiane pamvaresisht nga gjendja shoqerore e vendasve apo e te ardhurve. Fenomeni ka ndjekur rrugen e pajtimit te shpejtesive te zhvillimit dhe normaliteti eshte vendosur pas vazhdimit te politikes me mjetet e dhunes. Por keto parime levizjesh perpara se te formoheshin qytet – shtet helene nuk kane gjetur zbatimin si ne rastet europiane. Dhe pikerisht ketu qendron e fshehta e prejardhes se larget te shqiptareve dhe ndikimi pellazgjik mbi ta.

Ne qofte se do te shikojme vendbanimet e njerezve ne fazat me te hershme te organizimit te tyre (njeriu i Neandertalit), pra e kemi pranuar idene e profesorit tone per kete rast, do te konstatojme se ato gjenden kryesisht ne Europen Qendrore e Perendimore (fig. 14) ku koheekzistenca  e  njeriut  eshte  tej mases e kufizuar dhe epoka e akullnajave e pranishme deri vone.

Ne kete rast prania e vonuar e njeriut te pare ne ato troje e gjen shpjegimin e vet, por dhe shkakun perse banoret e atyre aneve e kane shpejtesine e zhvillimit social me te shpejten ne te tre kontinentet e relatuar qe ne agimet e jetes njerezore ne Toke. Eshte me e lehte dhe fitimprurese pranimi i diferencimit te shpejtesive te zhvillimit shoqeror per shkak diferencimi  te  kohelindjes se njeriut ne ato ane se sa te pranohet ardhja e tyre nga Afrika apo Azia pa pasur ne dore asnje argument. Duke pasur ne dore metodiken e varesise se produkteve shoqerore nga qenia shoqerore do te shikojme se kjo metodike shpjegon dhe te gjithe dinamiken zhvilluese te veglave te shpikura nga njeriu si dhe te ideve te ndryshme fetare, letrare, artistike, shkencore, juridike e politike, por te gjitha keto pas ndarjes se punes.

Por nga i gjithe ky material i gjetur nuk mund te arrihet ne hipotezen se njeriu europian na paska ardhur nga Azia e Vogel duker kaluar neper gadishullin Ilirik (fig. 16). Krahasimi i tre hartave (14-15-16) me  con  ne  perfundimin  se  ato  nuk  mund  te pajtohen dot. Vendgjetjet e mbeturinave te Neandertalit te cojne ne perfundimin, po te mbeshtetemi tek monogjeneza, se ardhja e njeriut modern ne Europa eshte bere nga gadishulli Iberik, ndersa gadishulli Ilirik mund te pranohet se periferi e dyndjeve. Hipotezat e ngritura ne kete rast mund te jene te vlefshme per boten paranjerezore dhe jo ne hallken ngjitur me te. Sipas kesaj pikepamje problemi i gjenezes nuk zgjidhet, pasi rezulton se popujt e Europes i perkasin nje boshti biologjik te vetem dhe te pa diferencuar ne planin formues, gje, po te mbeshtetemi tek e sotmja, rezulton te mos jete e sakte.

Gjendja e kesaj harte, sipas hipotezes (fig. 16), tregon se ne gadishullin Ballkanik eshte zhvilluar fillimisht e gjithe lufta per jeten shoqerore dhe rritja e numurit te njerezve nga pikepamja e popullimit perderisa nuk ekziston asnje gjurme e lashtesise te para nje milion vjetesh te themi. Por problemi nuk eshte kaq i thjeshte sa duket. Krahasimi i popujve te Europes nga pikepamja e gjendjes shoqerore sot, tregon se ata jane te diferencuar ne permasa kohore shume te medha, sidomos basket me shqiptaret kundrejt te gjithe popujve te tjere europiane. Teoria monogjenetike e gjenezes se njeriut nuk eshte e afta ta zbertheje dot kete fenomen dhe detyrimisht nuk mund te pranohet.

Por te dhenet ne keto tre harta hapin edhe nje problem te lidhur me koheekzistencen e njeriut ne Toke. Sipas ketyre te dhenave rezulton qe jeta ne Toke qenka shume – shume e shkurter (i bie qe shoqeria njerezore ta kete jeten rreth 250 000 vjet tokesore) dhe nuk justifikon diferencimet sociale midis popujve brenda nje race dhe midis racave.

Duke u mbeshtetur ne gjendjen shoqerore problemi jo vetem qe gjen zgjidhje, por ai hap hapsira analitike ne fushat e teorise se shoqerise njerezore, te pafundme me tendence per te shpjeguar rrugekalimin drejt se ardhmes.

Problemet qe ne kerkojme te trajtojme ne kuadrin e prejardhjes se shqiptareve te sotem jane te lidhura me gjuhen, shkallen e zhvillimit ekonomik dhe shkallen e zhvillimit social, ku futet dhe feja. Ky trinom esnte i afte ta zgjidhe ne menyren me te plote prejardhjen me te larget te shqiptareve duke ja bashkangjitur raportit kohor-hapsinor sipas ekuacionit te meposhtem, qe une e kam zberthyer tek artikulli: “Triumbi arberor i Kastriotit” (per kete shih: albanovaonline.com, www.genchoti.com):

familje + fe + pronë + luftë + juridiksioni + skllavëri + lëvizje + qytet + klasë + shtet

Per te mos krijuar perseritje une do te merrem kryesisht me gjuhen, edhe pse kete e kam trajtuar ne nje studim krejt te vecante (“Interpretimi materialist i filozofise se gjuhes shqipe”, ne adresat e mesiperme ne internet) dhe elementet e zhvillimit dualist te mesiperm ne funksion te pellazgeve, banoreve autoktone te gadishullit Ilirik, botes iliro – epirote dhe shqiptareve te sotem duke i treguar lexuesit se kush qe ajo levizje shoqerore qe i detyroi vendasit te transformohen ne shqiptare dhe rrugen e ketij transformimi.

Ne te gjitha rastet dhe fazat e zhvillimit qe do te shohim, pamvaresisht nga emertimet, shtrohen pyetjet:

1 – Kush jane pellazget?

Ne fakt bota pellazgjike dhe ajo indoevropiane duhen konsideruar te njejta (ndryshon vetem interpretimi). Me  sa dij nga studiuesit shqiptare, por dhe te huaj, keta indoevropiane, apo pellazge, jane te ardhur ne Europe. Studiuesit shqiptare bile pretendojne se pellazget jane te ardhur ne Epir perpara ilireve dhe heleneve (kjo ndodh pasi keta studiues nuk kane hequr dore nga monogjeneza, si parim i lindjes se njeriut ne Toke), por ata nuk jane te afte te argumentojne perse bota ilire besonte ne kultet e gjarprit dhe bota helene besonte ne politeizmin e huazuar nga pellazget. Perse bota ilire ishte me e prapambetur se bota pellazge, ndersa bota helene ja kaloi botes pellazgjike ne zhvillimin e vet duke i suprimuar ne histori? Perse bota ilire mori gjuhen nga pellazget, bashke me helenet, por nuk e ndryshuan ate, kurse helenet rifomuan nje gjuhe te re? Qe ne kete pika problemi eshte i bllokuar dhe teoria e ardhjes se ilireve eshte krejtesisht e pavlefshme. Pranimi i ardhjes se pellazgeve duhet pare fillimisht nga pikepamja racore pasi ata nuk i perkasin races se bardhe. Pastaj per ta nuk dihet asgje dhe vetem duke pare gjendjen e vendasve dhe menyren se si ata jane transformuar nga ardhja e pellazgeve mund te ngreme hipotezat mbi gjuhen, zhvillimin ekonomik dhe ate social. Megjitheate per pellazget dihet qe kur kane ardhur formuan boten e tyre religjoze nen pamjen e Dodones dhe kete kult e ngriten diku poshte Tomorrit, ndersa studiuesit greke pretendojne ne afersi te Janines. Kjo e fundit konsiderohet si baza a ardheshme e politeizmit helen dhe vetem per kete pellazget duhen konsideruar paraardhesit biologjik e shoqeror te heleneve. Procesi i kalimin nga kultet pagane me permbajtje kozmike (kulti i Diellit, i Henes, i Yjeve) drejt ;politeizmit ka ndodhur diku rreth viteve te Luftes se Trojes pasi tek Homeri gjejme, pervec politeizmit te konsoliduar, dhe gjurmet e kulteve pagane nen pamjen e besimeve ndaj Diellit. I them te gjitha keto per te argumentuar se nga koha e ardhjes fillestare te pellazgeve ne gadishull e deri ne kohen e luftes trojane jane zhvilluar “betejat” e sterzgjatura te pajtimit te dinamikes se vendasve me ato te te ardhurve dhe ketu qendron e fshehta e gjenezes se gjithseicilit popull ne gadishull perpara ardhjes se sllaveve. Duke e pare me kete sy rezulton qe pellazget, duke transformuar dhe ritransformuar vendasit per rreth 5000 vjet formuan popullata te reja me prejardhje dyfishe dhe vetem vazhdimesia e metejshme e jetes sociale mund te diferencoje bazamenti shoqeror te tyre. Baza teorike e ketij diferencimi jane kryesisht idete fetare dhe ato politike, sidomos me mjetet e dhunes. Po te behet kjo pune rezulton qe pasardhes te pellazgeve jane helenet dhe nga nje relacion i gjate shoqeror i pellazgeve me vendasit rrodhen maqedonasit, ndoshta dhe thraket. Por nga nje relacion i sterzgjatur i vendasve me keta pellazge rrodhen me rradhe iliret, epirotet (ndoshta keta te fundit kane pasur nje bote relatash edhe me helenet e mevonshem mbi cbaze bie ne sy vazhdimesia e politikes me mjetet e dhunes ne menyre shume te izoluar kohore (Pirro i Epirit). Perseri baza teorike e ketij percaktimi eshte bota fetare dhe ajo politike.

Ndikimi i pellazgeve mbi vendasit eshte e varur nga rruga e ardhjes se tyre ne gadishull dhe eshte kjo rruge qe ka realizuar me perpara shkeputjen e ilireve dhe epiroteve nga vendasit se sa transformimin e pellazgeve ne helene. E para ka zgjatur per mijera vjet, kur e dyta vetem 600 – 700 vjet dhe kjo kur relatat e pellazgeve me iliret dhe epirotet u nderprene. Eshte kjo aresyeja perse tek Herodoti ne gjejme emertimet mbi fiset vendase, pellazgeve dhe ne fund te heleneve, ku keta te fundit rezultojne huazues te jetes shoqerore nga pellazget.

Problemi kryesor i botes pellazgjike eshte gjuha dhe flitet se kjo gjuhe gjendet vetem tek shqiptaret e sotem ne menyre determinuese. Ne te vertet problemi ka nje “hile” te vogel qe po te analizohet me kujdes rezulton qe gjuha shqipe nuk rrjedh nga gjuha pellazge, por gjuha pellazge eshte e mbihypur mbi gjuhen vendase per te cilen nuk mund te flase kerkush. Por dihet nje gje qe gjuha shqipe ka karakter monosilabik (ose rrokor) dhe kjo eshte e huazuar nga te paret tane dhe nuk ka ndryshuar dot. Dmth gjuha pellazge ka gjetur nje shtrat gjuhesor, ne rastin tone me karakter rrokor, dhe eshte bashkuar me te. Po gjuha pellazge a e ka kete veti? Po ta kishte, atehere ajo do te gjendej tek daket (romunet e sotem), helenet, etrusket dhe tek te gjithe gjuhet europiane ku ndjehet ndikimi pellazgjik (ose ndikimi indoevropian). Ky eshte problemi qe ka ngaterruar historine e gjenezes se shqiptareve te sotem, por qe mund te ndreqet neqoftese do te marrim gjendjen shoqerore dhe produktin e saj. Te pakten idete fetare dhe vazhdimesia e poklitikes me mjetet e dhunes tek pellazget e diferencojne boten iliro – epirote nga dhe argumentojne lidhjen pellazgo – helene si nje vazhdimesi biolgjiko – shoqerore.

Rruga e levizjes se ketyre pellazgeve, nga bregdeti i Danubit drejt jugut te gadishullit, duhet te kete zgjatur per mijera vjet deri sa fiset e tyre u zhvilluan, u forcuan ekonomikisht dhe pushtuan ishujt e Egjeut, e sidomos Peloponezin. Ky i fundit u be simboli i helenizmit, por e gjitha kjo kur vendasit u larguan perfundimisht dhe u cvendosen drejt veriut. Duhet konsideruar ky akti dytesor i marredhenieve epiroto – helene gjer qe bie ne sy me luften e Peloponezit ku fiset epirote erdhen ne ndihme te paleve nderluftuese. Organizimi shoqeror i epiroteve ne ate kohe vecohej nga organizimi i heleneve duke argumentuar se nuk i takojne te njejtit bosht shoqeror e biologjik (e gjitha kjo nga Tuqididi).

     2 – Kush kemi qene ne para se te vinin pellazget?

Per albanologjine pa dyshim qe ky eshte problemi me i veshtire, mbi te cilin nuk ka asnje argument. Vetem dihet qe banoret me te hershem te gadishullit kishin si forme besimi fetar kultin e gjarprit dhe jetonin neper shpella. E pare me te gjitha menyrat metodike te perdorura deri me sot nga shkenca e albanologjise ky problem nuk zgjidhet. Ky fakt nuk i ka vene studiuesit e kesaj fushe ne kerkim te metodikave te reja dhe cdo gje eshte asfiksuar. Ajo do te mbeste e tille ne qofte se ne nuk do te kishim futur ne perdorim kontinumin kohor – hapsionor per shoqerine njerezore. Qe ta themi drejt fare teoria e absolutizmit analitik (ose raporti kohor – hapsinor) pikerisht per te zgjidhur kete problem u formulua dhe mua me duket se ai e ka perligjur detyren per te cilin u shpik.

Duke marre per baze parimin poligjenetik te popullimit te Tokes nga ana e njeriut e kemi pranuar qe ne fillim qe paraardhesit me te pare te shqiptareve jane autoktone me pamundesi shoqerore ardhje ne gadishull. Faza shoqerore e zhvillimit te tyre e perjashton mundesine teorike e praktike te levizjes mekanike jashte territorit te transformimit nga antropomorfe ne njerez (kjo pamundesi duhet konsideruar absolute deri ne momentin qe ndodh formimi i prones fisnore te patundshme duke e bere te pamundur rritjen e metejshme te popullates, cka perben kontradikten e pare te pronesise dhe detyrimin e levizjes drejt tokave pa banore ose me banore me primitive se gjendja aktuale e banoreve te rinj; – ne keto kushte kane qene vendasit kur u ndeshen per here te pare me pellazget). Per miliona vjet keta banore me jeten e tyre primitive, te barabarte me kafshet paraardhese, kane jetuar ne gadishull ne vetmi te plote. Karakteristika sociale e tyre ka qene jeta ne rendin e komunes se mirefillte primitive drejt perfundimit hapsinor te saj. Kjo argumentohet me ekzistencen e kulteve pagane ne brendesi te rendit te tyre primitiv ku ekzistenca e veglave te punes nuk duhet te kete kaluar stadin e gurit ne formen me primitive te punimit te tij. Ne kete gjendje ekonomike e shoqerore duhet t’i kene gjetur pellazget prej te cileve ata muaren ndarjen e punes dhe te folurit e artikulluar. Fakti qe banoret autoktone te gadishullit disponojne edhe sot karakterin monosilabik te gjuhes duhet te tregoje se kete ata e kane te trasheguar nga parardhesit e tyre dhe jo te imponuar nga pellazget. Problemi i ndarjes se punes edhe sot eshte nje problem jetik per shqiptaret ku veprimtaria ne kete drejtim le mjaft per te deshiruar, cka tregon se kjo ndarje eshte realizuar ne menyre te sforcuar dhe baza teorike e percaktimit te shpejtesise se zhvillimit social te tyre. Nje analize hapsinore e te gjitha qelizave shoqerore te perdorur nga vendasit, iliro – epirotet, arberit dhe shqiptaret e sotem pergjate tremije vjeteve tregon se ato kurdohere jane te njejta ne zhvillimin e tyre specifik duke na argumentuar se ato nuk kane qene produkt i vendasve, por te imponuara nga relatoret jashte botes se tyre dhe me kete vulosin shpejtesine e zhvillimit social qe eshte jashtezakonisht e avashte dhe ne kontradikte me shpejtesite e relatoreve perkates.

Gjuha e folur nga keta banore eshte totalisht e panjohur, por ata kane pasur nje vecori te gjuhes te cilen ja kane trasmetuar pasardhesve. Ajo ka qene nje gjuhe me karakter rrokor dhe kjo duhet te jete karakteristike e popujve te vjeter me shpejtesi te vogel zhvillimi. Krahasimi i ketyre lloj gjuhesh neper bote do te nxirrte harten kohore te popullimit te Tokes dhe supremacine kohore te racave ne Toke, rezultati i se ciles do te ishte pa interes, por qe fshehin nje veprim politik te fshehte me ndikim frenimi ne zhvillimin politik te racave.

Problemi ne kete drejtim zgjerohet jashte mase duke formuar thelbin e shkences se historise, pasi pasketaj ne e kemi te lehte te argumentojme perse pellazget e zgjaten kohen per t’u transformuar ne helene dhe perse procesi i transfomuar permbledh shume pale ne forme te padeshifrueshme per Herodotin. E vetmja gje qe mund te themi me siguri per ata banore te hershem dhe te vetmit autoktone te gadishullit eshte karakteri frenues qe kane aplikuar me te gjithe relatoret sociale jashte vullnetit te tyre, por qe ka qene nje arme mbrojtese ne mbijetimin dhjetra shekullore. Ekzistenca e ketyre banoreve te hershem eshte pranuar nga historiografia e shkruar perderisa njihet nga Kordiniano ku dhe gjendet harta e vendodhjes se tyre (per kete shih artikullin: “Si e shtremberojne historine, posacerisht, Ardian Klosi dhe te tjeret”, pjesa e dyte, publikuar ne albanovaonline.com, www.genchoti.com) vetem se gjitheshka shume-shume pas ardhjes se dyndjeve pellazgjike, rreth viteve 1500 pa. Kri..

Fakti qe gjurmet e ketyre banoreve gjenden neper shpella shume kohe pas ardhjes se pellazgeve dhe ngjitur me kufijte veriore per vendasit dhe jugore per te ardhurit tregon se zhvillimi social i tyre akoma nuk ishte pershpejtuar dhe gjitheshka ishte e lidhur me importimin e veglave te punes. Eshte kjo aresyeja perse une pretendoj se pellazget u dhane banoreve autoktone te gadishullit gjuhen e shkruar dhe u mesuan ndarjen e punes. I gjithe ky proces, i aplikuar midis viteve 10000 – 3000 pa. Kri. (pa pretenduat per saktesi absolute), tregon ardhjen e pellazgeve dhe lidhjet e tyre me vendasit duke krijuar precedentin e ndryshimit te kohes ne saje te relacioneve, qe quhet ndryshe “paradoksi i kohes” apo “paradoksi i binjakeve” (me hollesisht per kete argument shih artikulli: ““Paradoksi i binjakeve” dhe historia e njerezimit” ne adresat e mesiperme ne internet). Pikepamja e Ajnshtajnit ne kete drejtim nuk ka qene e sakte pasi  e ka pare problemin vetem nga njeri krah i relatave cka perben mohim te realitetit te levizjes. Marredheniet dypaleshe, sipas kesaj pikepamjeje, dmth raportit kohor – hapsinor, tregojne se vendasit jane pershpejtuar ne zhvillimin e tyre, kur pellazget jane frenuar ne kete zhvillim duke formuar “erresiren” i lidhjes pellazgo – helene dhe lidhjet bote primitive – bote ilire  e  bote primitive – bote epirote.

 3 – Si u transformuam nga marredheniet me pellazget dhe te tjeret?

Ky eshte problemi me i lexueshem ne historine e paraardhesve te shqiptareve, te themi, para 2500 vjetesh, por qe jane shtremberuar me qellime politike duke i fshehur shqiptareve te sotem faktin qe paraardhesit me te pare te tyre jane jo vetem autoktone, sipas kuptimit qe ka realisht kjo fjale, por dhe themeluesit kohor te races se bardhe ne kontinent. Kryesorja e ketij percaktimi eshte informacioni i dhene nga Herodoti (484 – 425 pa. Kri.) i cili emerton ekzistencen e dardaneve, ardianeve, ilireve, epiroteve, pellazgeve ne te njejten kohe dhe mbi kete baze eshte ngritur hipoteza qe ato fise kane qene ilire dhe te rrjedhur nga pellazget, pasi Herodoti konsiderohet si i vetmi burim i atyre ngjarjeve (me hollesisht per kete argument shih “Interpretimi materialist i filozofise se gjuhes shqipe” ne adresat e mesiperme ne internet). Akti me i pare i transformimit te vendasve eshte kalimi ne pozicionin e fiseve ilire mbi cbaze i njeh bota romake  qe edhe i ka emertuar ne kete titull. Emertimi i banoreve vendas si nje trung i vetem biologjik nen emrin Ilire, nga pikepamja historike eshte abuzues duke mos pasur asnje lidhje konkrete. Fisi me emrin ilir, i permendur nga Herodoti ka ekzistuar realisht ne trojet midis Kosoves – Maqedonise – Serbise   dhe kjo perben ndryshimin me te pare te vendasve nga banimet shpellore ne vendbanime te hapura me prona fisnore ku dhe linden fiset e para te vendasve duke filluar nga dardanet, ardianet, moloset, epidaurasit, tribaldet, paionet, thesprotet, enhelejte  iliret, epirotet. Keto fise nuk kane pasur asnjehere lidhje politike midis tyre per faktin me te thjeshte fare: nuk e njihnin ate. Keshtu qe kur flasim per termin ilir, si nje bashkesi politike me vete, kjo nuk duhet konsideruar  si veper e vendasve, por si veper e politikes romake; qe per here te pare ne historine e tyre e pane veten te organizuar ne nje njesi te vetme politike. Une e perjashton ne menyre absolute ekzistencen e ilireve ne formen e nje shteti. Edhe ato raste qe njihen nga historia si veprime te romakeve kundra ilireve (Pirro, Agroni, Teuta, Genti) duhen konsdieruar si bashkesi dualiste te perbere nga mbeturinat e pellazgeve superiore dhe vendasve inferiore ne drejtim te mundesise se organizimit shoqeror pertej fazes fisnore. Pa asnje dyshim, ekzistenca e fiseve ilire nen emrat e njohur perben aktin me te pare te dukshem te influences pellazge mbi vendasit autoktone, mbi cbaze i njeh historia helene. Kjo faze duhet te permbledh dhe sfumimin e emertimit pellag dhe konsolidimin e emrave te fiseve te vendasve ku relacionet e metejshme kane vazhduar vetem midis tyre dhe heleneve. Keta te fundit ishin transformuar ne menyre evolutive nga pellazget duke shtruar nje problem per zgjidhje: me perpara u shkeputen fiset e mesiperme nga vendasit, apo helenet nga pellazget. Mbi bazen e gjuhes rezulton qe bartesit e gjuhes pellazge ndodhen ne brendesi te shoqerise shqiptare dhe ngjashmeria e gegerishtes me greqishten e vjeter tregon se ardhja veriore e heleneve eshte e justifikueshme, por e gjitha pasi fiset e vendasve ishin konsoliduar dhe qytet shtetet helene nuk ishin formuar akoma. Kjo ka rendesi per shkencen e historise pasi ne kete rast do te tregonte menyren se si pellazget, e me vone helenet, ndikuan mbi fiset vendase duke realizuar ndarjen e vendasve ne dy grupime te medha: Ilire dhe Epirote, ndarje e cila ndjehet deri ne kohen e Kastriotit. Ndryshimi midis tyre duhet t’i dedikohet vetem botes se relacioneve shumeformeshe ku iliret duhet ta kene pasur me te kufizuar ne aspektin hapsinor se epirotet dhe rrjedhimisht kane formuar diferencime ne zhvillimin perkates shoqeror. Eshte kjo aresyeja perse iliret njihen ne histori vetem ne saje te politikes romake pa pasur ndonje emer te pervecem, kur epirotet arriten deri ne perdorimin e vazhdimesise se politikes me mjete e dhunes ne gadishullin e Apenineve nen udheheqjen e Pirros.

Por me i rendesishmi i atij procesi ndikimesh dhe ndryshimesh qendron ne karakterin dualist te shoqerise vendase, ku nga njera ane kemi nje shtrese drejtuese me prejardhje pellazge dhe nje shtrese unike prodhuesish blegtoro-bujqesor me prejardhje autoktone. E gjitha kjo teper e dukshme deri ne kohen e Kastriotit, por qe eshte interpretuar politikisht si ekzistence klasash shoqerore, mbi cbaze eshte formuar teoria e shtetit arber ne shek XI. Ekzistenca e qelizave shoqerore primitive, te bashkangjitur rendit firnor deri ne mesin e shekullit te XX-te ne shoqerine shqiptare eshte e mjaftueshme per te argumentuar se ai shtet eshte nje fantazi e historianeve politike shqiptare se sa nje realitet historik.

I gjithe ky proces dualist ka shoqeruar marredheniet iliro – romake nga ku dualen perandoret e ardhshem romake te ashtequajtur me origjine ilire. Ndarja e shoqerise vendase ne dy shtresa, sipas prejardhjes biologjike, duhet te perbeje thelbin e shoqerise iliro – epirote pergjate epokes romako – bizantine. Kjo duhet te perbeje dhe ndikimin me te dukshem te botes iliro – epirote, e cila nen sundimin romak mori vlera unifikuese dhe paraqitet perpara historise si nje shoqeri e konsoliduar. Eshte mire, kur analizohet kjo shoqeri, te vihet ne dukje ky dualizem pasi do te tregoje menyren e  ndikimit dhe autoret e tij.

Ne qofte se nen ndikimin pellazgo – helen vendasit autoktone muaren gjuhen dhe ndarjen e punes, nga romako – bizantinet vendasit muaren idete fetare monoteiste (krishterimin e hershem), idete juridike (statutet e qyteteve) dhe idete politike (pronen private). Por, te gjitha keto, ne kohen e perandoreve dhe krahas elementeve primitive perkates (kultet pagane, te drejten zakonore te pashkruar dhe pronen fisnore). E gjithe shoqeria autoktone e gadishullit Ballkanik per 2000 vjet do te jetoje midis ketij dualizmi jetesor te udhehequr nga Kleri Katolik Shqiptar dhe kjo perben esencen e ndikimit europiane pergjate ketyre dy mijevjecareve te fundit. Edhe kur jane ndryshuar relatoret, per shkaqe krejt rastesore per vendasit (sllavet, kryqtaret, otomanet), situate historike e vendaseve nuk ka ndryshuar, vetem se ne kete rast shtresa politike e drejtimit te popullates u ndryshua ne thelbin e vet, pasi mbeturinat e kryqtareve u instaluan ne territorin e banuar nga arberit duke krijuar imazhin e nje feudalizmi europian te perforcuar nga veprimtaria e Klerit Katolik Shqiptar.

Ne te vertete dyndjet sllave pergjate periudhes shek. VI – shek. XV sollen ndryshime te medha ne popullaten vendase ne lidhje me vendqendrimet e perhershme. Masakra e kryer mbi fiset ilire ne veri, qender dhe veriperendim te gadishullit realizoi zhdukjen e tyre nga historia dhe zevendesimin me popullata sllave. Edhe ne kete rast bashkejetesa midis vendasve dhe te ardhurve ka pasur karakter dualist, ku nga pikepamja e organizimit shoqeror vendasit kane qene gjithmone me mbrapa se te ardhurit duke mos u pajtuar dot. Cudia qendron ne nje fakt interesant: ne nuk gjejme, edhe pse kane bashkejetuar prej afro 1500 vjetesh, vendas qe te kane huazuar nga bota sllave ne menyre te domosdoshme, sic vepruan me pellazget, helenet, romaket dhe otomanet. Mos valle pikerisht kjo dukuri tregon se vendasit jane zhdukur nga historia nga ana e sllaveve te jugut pergjate kesaj kohe?

Ndikimi me i afert, me permasat me te medha, ka qene ndikimi otoman mbi c’baze vendasit, ne menyre masive, ndryshuan parametrat fetare drejt perqafimit formal te monoteizmit: nga krishterimi dy permasor (katolik e ortodoks) ne islamizem. Procesi nuk ka qene gjithperfshires dhe thelbesor ne zhvillimin e shoqerise vendase. Edhe pse islamizmi ndikon akoma per 550 vjetesh ne territorin e banuar nga arberit – shqiptare asgje nuk ka ndryshuar ne thelbin e vet, pervec nje lidhje me te madhe te individit me punen. Aresyeja e kesaj ka qene shume e thjeshte pasi forma fisnore e pronesise ngjasonte me mungesen e pronesise mbi token ne perandorine  Otomane dhe nuk krijoi konflikt. Bile ndikimi i kesaj perandorie mbi popullaten vendase ka qene minor perderisa forma e te drejtes zakonore te pashkruar jo vetem qe nuk u mohua, por ajo tentoi drejt primitivizimit te saj duke kaluar nga Kanuni i Lek Dukagjinit dhe i Skenderbeut ne Kanunin e Dibres, Lures dhe Laberise cka verteton se ndikimi otoman ne kete fushe ka qene krejt formal dhe periferik. Por pershpejtimi i zhvillimit shoqeror te vendasve vetem nen sundimin e politikes otomane bie ne sy dhe mund te analizohet. Megjitheate edhe ajo mase ndikimi qe Perandoria Otomane realizoi mbi popullaten vendase eshte e afte te vertetoje nje proces pak te njohur, ose te panjohur fare, dhe pikerisht ndryshimi i kohes mund te realizohet vetem per sa kohe ekziston bota e relacioneve te dyanshme pasi pas nderprerjes se ketyre relacioneve shpejtesia e zhvillimit shkon atje ku e ka percaktuar Nena jone Natyre dhe ndryshim i kohes rezulton te keta pasur karakter kohor te percaktuar rigorozisht nga bota e relacioneve. Kjo pike ka rendesi per te kuptuar menyren se si ndryshuan vendasit ne planin sasior e cilesor dhe sa eshte madhesia e ketij ndryshimi ne funksion te shpejtesive qe bartin relatoret.

Por kur flasim per ndikim thelbesor te vendasve autoktone duhet percaktuar elementi baze perse ne sot flasim gjuhen e vjeter dhe perse menyra e te shkrojturit eshte ne rezonance me popujt e tjere europiane. Pikerisht kjo nuk eshte thene kurre dhe ka qene pjese e nje politike thellesisht antishqiptare pergjate shekullit te XX-te. Ka nje te vertete qe perben thelbin e shoqerise se sotme shqiptare, te cilen komunizmi enverist nuk mund ta zhduke dot sa do qe e luftoi me nje terbim shtazarak. Nuk e besoj se eshte e veshtire te kuptohet qe fjala behet per shkollen shqipe, te cilen komunistet kerkuan t’ja falin propogandes greke. Veprimtaria 400 vjecare e Klerit Katolik Shqiptar ne ndihme te arsimimit te shqiptareve dhe veprimtaria politike e Mbretit Zogu i Pare  ne mesin e pare te shekullit te XX-te kundra arsimimit me shkolla greke dhe alfabet grek perbejne te gjithe fillin e qendreses europiane te Popullit Shqiptar. Pikerisht kjo perben menyren e fundit te transformimit te vendasve nga primitivizmi natyror ne popull europian. Por ama kjo tregon se vetem vazhdimesia nen ombrellen europiane mund ta shpetoje Popullin Shqiptar nga rikthimi drejt gjenezes (mos te kujtoje lexuesi se me kete ide mund te realizohet kthimi mbrapsht i kohes). Te pakten analiza e historise se Popullit Shqiptar pergjate pese shekujve te fundit na con ne kete perfundim transformimi perfundimtar.

4 – Kush jemi sot?

Sot deklarohet me te madhe dhe ne menyre te pamohueshme se ne, shqiptaret e sotem, kemi gjuhen shqipe qe eshte pasardhese e gjuhes pellazge. Kam rast t’u tregoj bashkeatdhetareve te mi se kjo eshte thjeshte nje propogande dhe asgje me shume. Ne gjuhen shqipe ka ndikim pellazgjishtja sic kane ndikuar mbi te pothuajse te gjitha gjuhet europiane, duke perfshire edhe osmanishten apo turqishten. Por kjo nuk do te thote se gjuha shqipe rrjedh nga gjuhet me te cilet banoret e hershem dhe te mevonshem, qe gjithsesi jane te vetmit autoktone te gadishullit ballkanik, kane pasur relacione te vjetra historike e politike. E ketij rangu eshte dhe ndikimi i pellazgjishtes mbi shqipen dhe aspak nje rrjedhin i drejteperdrejte.

Por na eshte dhene mundesia qe te bejme edhe nje mbipercaktim tjeter te lidhur me varferine e gjuhes shqipe ne kohera shume te vone dhe pasurimin tej mases se saj ne keto 300-400 vitet e fundit. Sipas nje burimi fjalori i Frang Bardhit (1635) kishte 2544 fjale shqipe perballe 4500 fjaleve latine; ndersa fjalori i Francesco Maria da Lecce, Italisht – Shqip, permban gjithsejt 12.921 zera ose artikuj dhe, duke hequr perseritjet e shumta, fjalori italisht perbehet nga 13.360 fjale dhe shprehje perballe 11.200 fjaleve dhe shprehjeve shqip (Francesco Maria da Lecce, Dittionario Italiano – Albanese (1702), f. 69, 70). Pra brenda me pak se 100 vjeteve fjalori i gjuhes shqipe eshte mbi katerfishuar duke qene i krahasueshem me fjaloret e fillimshekullit te XX-te, fjalorin e Kristoforidhit, qe simbas numerimit te Xhuvanit permban 11.675 fjale dhe fjalorin e Bashkimit qe kufizohet ne rreth 11.000 fjale (po aty). Ne qofte se do ta vazhdojme krahasimin me fjalorin e gjuhes shqipe te fund shekullit te XX-te do te kemi perseri afro katerfishim te tij brenda me pak se nje shekull (Fjalori i gjuhes Shqipe te sotme ka rreth 40.000 fjale- 1985). Nga e gjithe kjo panorame e permbajtjes se fjaloreve te gjuhes shqipe konstatojme se midis shekullit te XVII (1635) dhe fundit te shekullit te XX-te fjalori i gjuhes shqipe eshte afro 18 fishuar cka do te thote se gjuhe shqipe eshte bere nje gjuhe moderne ne sherbim te popullit te vet brenda ketij afro 400 vjecari dhe nuk na mbetet gje tjeter vecse te zbulojme dinamiken e ketij pasurimi dhe autoret e saj. Por ne cfare permase hapsinore ngelet trashegimia pellazge ne gjuhen shqipe sipas kesaj pikepamje? A nuk rezulton qe thelbi i gjuhes shqipe te jete formuar ne keto 400 vjet? Ne qofte se pranojme nje kategori njerezish si rilindas te gjuhes dhe kultures shqiptare ka ardhur koha te percaktojme se kush ishin lindesit e gjuhes dhe popullit shqiptar ne aspektin kulturor. Nuk mund te vazhdohet me duke genjyer dhe mashtruar nje popull te tere per hir te nje mashtrimi te vjeter politik.

Ja perse Profesori i nderuar Eqerem Çabej ka pasur te drejte kur eshte shprehur se gjuha ilire nuk rrjedh nga gjuha pellazgjike ne menyre te drejteperdrejte dhe nuk ka karakter birerie me te. Ja perse zonja Falaski dhe pasuesit e saj e kane gabim kur i atribuojne ilireve paraardhje pellazgo-hyjnore. Ja perse studiuesit postkomuniste e kane gabim kur teorizojne mbi autoresine e civilizimit nga ana e botes pellazgo-ilire. Eshte e pamundur per te paret qe te kene pasur kete fat dhe kete detyre, se sa per te dytet eshte e sigurte se ata i perkasin botes shpellore dhe aspak botes qytetare, duke ardhur ne gjendjen qe i kane njohur romaket ne saj te ndikimeve pellazge dhe helene. Ne kete pike dhe me keto pikepamje, qe perbejne thelbin e te Marreve te madheshtise shqiptare, kontraktohen ligjet e natyres me rregullat e botes njerezore duke permbysur raportin materie-ndergjegje.

Duke u rikthyer te shkalla e zhvillimit social, sot shqiptaret perballen me strukturen shteterore qe u imponoi Europa per te miren e tyre dhe per here te pare ne historine e tyre shume shekullore. Eshte tjeter pune qe shqiptaret e sotem e kane te veshtire te gelltisin formen shteterore te drejtimit te shoqerise, por nuk kane rruge tjeter: ose te rikthehen tek shpellat duke u izolua nga Europa, gje qe u a beri komunizmi enverist, ose te futen ne Europe me ane te shtetit te se drejtes edhe pse perputhja eshte jashtezakonisht e veshtire dhe gati e pamundur. Kjo e fundit perben esencen shoqerore te Popullit Shqiptar dhe hendekun e fundit qe ai duhet te kaperceje. Problemi duhet te shtrohet: a do te na pranoje Europa keshtu sic jemi, apo do te na ndryshoje? Mos eshte me mire te ndryshojme vetveten fillimisht? Kete kerkoni nga politikanet pergjate fushatave zgjedhore dhe mos u shkoni pas per vendin e punes.

Problemi veshtiresohet kur vjen puna per te argumentuar zhvillimin ekonomik, pasi shqiptaret akoma dhe sot kane pronen fisnore ne fshat dhe pronen private ne qytet. Pikerisht ne kete pike qendron e fshehta e zhvillimit ekonomik te Popullit Shqiptar dhe pikerisht ne kete pike do te duket fitorja politike mbi Nenen tone Natyre dhe Historine.

Por lexuesi shqiptar duhet te jete i ndergjegjshem se mohimi i lidhjes se botes ilire me boten pellazgjike eshte shume here me e argumentueshme, me bindese dhe me pozitive se sa lidhja imagjinare midis tyre. Tek disa studiues kjo lidhje parakalohet vetem me dy faqe pa i dhene rendesi te metejshme imagjinates shkencore (per kete shih: Paolo Rago, Tradita, Nacionalizmi dhe Komunizmi ne Shqiperine bashkekohore, Tirane 2011, kapitulli 3, nenkapitulli: Pellazget dhe Iliret).

Perfundime

Ka shume lloj perfundimesh, por te pakten njeri eshte thjeshte konstatues dhe nje tjeter perfitues. Shkenca akoma nuk ka mesuar se si nxirren nga ngjarjet historike perfitime shoqerore qe te jene te afta te kanalizojne veprimin politik ne nje popull. Por analiza sipas produktit subjektiv ne varesi te qenies shoqerore me con ne keto perfundime (nuk e di a do te jete ne te njejten linje lexuesi):

-Paraadhesit e larget te shqiptareve jane perfaqesuesit fillestar rastesore te races se bardhe ne kontinentin europian.

-Paraardhesit e larget te shqiptareve jane shume – shume me te vjeter se pellazget.

-Vete pellazget nuk jane race e bardhe dhe jane te ardhur ne Europe.

-Shqiptaret e sotem rrjedhin nga arberit e djeshem, iliro-epirotet e pardjeshem dhe nga banoret primitive te shpellave dhe pyjeve, besimtare te kultit te gjarperit, sic njihen nga historia. Keta primitive shpellash dhe pyjesh, iliro-epirote, arber dhe shqiptare kane bashkejetuar prej 3000 vjetesh, te pakten, ne krah te pellazgeve, heleneve, romakeve, bizantineve, kryqtareve, otomaneve, kelteve, venecianeve, italianeve, austriakeve, grekeve duke marre gjithmone pamjen e ketyre te fundit, por duke ruajtur gjithmone karakteritikat autoktone primitive mbi cbaze dhe i deferencojme sot edhe pse bota e relacioneve i ka ndryshuar ne thelbin e tyre biologjiko – shoqeror. Ne teresi te kesaj bote vendasit nuk e kane humbur shenjen dalluese natyrore qe i vecon nga te gjithe popujte e tjere europiane: shpejtesine e zhvillimit shoqeror. Pikerisht pse kane kete shpejtesi zhvillimi shqiptaret e sotem jane te vetmit autoktone absolute te Ballkanit. Dhe eshte kjo aresyeja kryesore perse shqiptaret e sotem nuk rrjedhin nga pellazget mitologjike.

-Pranimi i prejardhjes pellazgjike per iliret dhe mohimi i prejardhes te tille te heleneve eshte thjeshte shprehje e magalomanise dhe tendence vjedhjeje e veprimtarise gjeniale te heleneve ne fushen e filozofise gje te cilen iliro – epirotet nuk mund ta kishin dot kurre, aq me teper ne shqiptaret e sotem. Problemet e historise se Popullit Shqiptar nuk mund te shihen as me pasion dhe as me deshira te paargumentuara. Shikoni vetem historine e prones ne territorin e banuar nga shqiptaret dhe do te kuptoni se ne cfare pozicioni jane realisht shqiptaret kundrejt popujve te tjere europiane. Por lavdia nuk mund te jete e dyanshme ne kohe dhe hapsire. Ajo ka vetem nje pozicion: paraardhesit e larget te shqiptareve jane themeluesit kohor te races se bardhe ne kontinent dhe per kete ata jane me te prapambeturit nga pikepamja sociale.

-Une dua t’i kujtoj lexuesit se pranimi i botes pellazgjike, si paraardhese e botes ilire, nga ana e akademisteve te kohes se diktatures ka qene urdher politik dhe diskutimi pati filluar midis Enver Hoxhes dhe Profesorit te nderuar Eqerem Cabej i cili me nje kurajo shkencore e civile te admirueshme e pati kundershtuar diktatorin ne kete problem, por pa e pranuar autoktonine absolute te shqiptareve (Profesori pranonte ardhjen indoeuropiane te ilireve, rrjedhoje e shkolles gjermane ku kishte mbaruar studimet). Kjo ishte dhe aresyeja perse figurat e Profesor Cabej-it  dhe e Profesor Zojzi-t u sulmuan nga te Marret e madheshtise shqiptare pas 1992-shit, por qe me detyroi t’i mbroj per hir te dinjitetit shkencor te atyre pak shkencetareve te vertet qe ka pasur Shqiperia pas 1945-ses me artikullin: “Perse rrufete bien mbi Olimp”, ne adresat e mesiperme ne internet.

Por ekzistenca praktike e shqiptareve sot permbys disa perfundime “shkencore” qe jane akoma mbizoteruese ne Bote:

1-Hedh poshte dhe ndryshon parimin natyror te lindjes se njeriut ne Toke. Teoria monogjeniste e kesaj lindje nuk eshte e afte te shpjegoje diferencimet social midis racave dhe popujve brenda racave. Ekzistenca e shqiptareve ne shek. e XX-te, pa i dhene aspak rendesi se nga rrjedhin ata ne menyre te drejteperdrejte, tregon se POLIGJENEZA sociale eshte mbizoteruese ne lindjen e Njeriut ne Toke.

2-Hedh poshte dhe ndryshon parimin darvinist mbi ekzistencen e me te fortit ne lufte per ekzistence; kjo e fundit eshte thjeshte kalimtare dhe jo gjitheperfshirese. Ekzistenca e shqiptareve, pas gjithe asaj “lufte” politike prej 2500 vitesh, tregon se jo lufta per mbijetese, por ALTRUIZMI SOCIAL eshte baza jetesore dhe perfundimtare e ekzistences se disa popujve ne gjirin e Shoqerise Njerezore per sa kohe qe ata ekzistojne ne Toke.

3-Hedh poshte dhe ndryshon pikepamjen ajnshtajniane mbi ngadalesimin e kohes per efekt te levizjes se V → C. Ekzistenca praktike e shqiptareve dhe relatat historike me heleno-greket prej 2500 vjetesh tregon se KOHA e jeteses ndryshon ne saje pikerisht te ketyre relacioneve, por me permasa krejt te tjera dhe te kunderta me pretendimin e A. Ajshtajnit. Kjo eshte aresyeja perse greket rrjedhin prej heleneve ne menyre te drejteperdrejte, nga pikepamja biologjike, por nuk jane rilindasit e tyre nga pikepamja sociale. Mbijetesa e pazhvillimit social dhe ndryshimi hapsinor i jetes sociale te grekeve eshte rezultat pikerisht i relacioneve qe ata kane pasur me shqiptaret, te pakten ne keto 400-500 vitet e fundit. Por kjo tregon se ndryshimi i KOHES ne brendesi te relatoreve ka karakter dualist dhe jo vetem tek njeri (teoria e A.Ajnshtajnit nuk e ka marre ne konsiderate kete rast, por e ka kufizuar vetem tek objekti qe leviz pa i dhene pergjigje sa cfare ndodh ne brendesi te objektit qe leviz nga pikepamja fizike).

Shenim: Ky artikull mbeshtetet kryesisht ne dy studime paraardhese: 1- Monogjeneze apo Poligjeneze dhe mbi kete parim natyror gjeneza dhe etnogjeneza e popullit me te vjeter te races se bardhe (1975-1990, 2002-2006),  2- Interpretimi materialist i filozofise se gjuhes shqipe (2010 – 2011).

Tirane me 25.05.2012